ΚΑΤΟΛΙΣΘΗΣΗ

Από τον ΕΥΓΕΝΙΟ ΑΡΑΝΙΤΣΗ

Με δεδομένη τη φρενήρη επιτάχυνση των ειδησεογραφικών «εξελίξεων» που επιβάλλει η ηλεκτρονική ενημέρωση απλουστεύοντας τα πάντα, είναι άγνωστο το κατά πόσον ο Τύπος, που τώρα πλέον χαρακτηρίζεται «παραδοσιακός», θα αντέξει στην επίθεση που του γίνεται. Αν επρόκειτο μόνον για μια επίθεση πολιτικών ή επιχειρηματικών συμφερόντων, το παιγνίδι θα έφερνε στην επιφάνεια ενδεχόμενα στρατηγικής φύσεως, άρα, πιθανόν ευνοϊκά· όμως εδώ έχουμε να κάνουμε μ' ένα γιγάντιο κύμα πίεσης, ή μάλλον άνωσης, που ασκείται από την υπνωτική δύναμη της εικόνας, έξω από κάθε «ιστορικό» έλεγχο. Ούτως εχόντων των πραγμάτων, το ότι πολλοί εξακολουθούν να πιστεύουν στο θετικό αντίκρισμα επιμέρους ατομικών επιλογών, είναι σκέτος ρομαντισμός.

ΣΥΜΦΩΝΑ με όλες τις ενδείξεις, η έντυπη δημοσιογραφία είχε, αρχικά, την κακή πολυτέλεια της επιλογής μεταξύ λύσεων, μιας αυτοκτονικής και μιας ταπεινωτικής. Η πρώτη υποδείκνυε την άρον άρον προσαρμογή στο ύφος του τηλεοπτικού μέσου, επομένως και την μέχρις εξαφανίσεως συρρίκνωση του λόγου, της έναρθρης σκέψης. Η δεύτερη λύση θα ήταν να καταλάβει παραπληρωματική θέση, αναλαμβάνοντας εκείνο που η τηλεόραση αδυνατούσε από τη φύση της να συλλάβει: την ερμηνεία των γεγονότων.

ΑΠΟΔΕΙΧΘΗΚΕ πως η δημοσιογραφία διάλεξε μια μέση λύση, έναν άχαρο συνδυασμό των δύο κακών, επιμένοντας βέβαια στην ερμηνεία, αλλά υπό την αιγίδα του κανόνα που απαιτεί να πιστέψουμε ότι «μια εικόνα είναι καλύτερη από χίλιες λέξεις» - σε ολέθριο βαθμό δημοφιλής άποψη, που δεν μας λέει, ωστόσο, καθόλου, ως προς τι είναι καλύτερη η εικόνα. Σίγουρα είναι καλύτερη όταν αρέσκεται κανείς να αποφεύγει το βάσανο της σκέψης.

ΕΤΣΙ ο Τύπος παραδόθηκε στην ανασφάλειά του, αφ' ενός φοβούμενος να πολεμήσει την τηλεόραση, με την οποία έγινε συνέταιρος, αφ' ετέρου διστάζοντας να περιοριστεί σε ό,τι εκείνη άφηνε αμόλυντο, σαν να λέμε στη γοητεία της ανάγνωσης. Εκτοτε, ζει βυθισμένος στη σχέση αγάπης - μίσους προς τον αντίπαλο.

ΑΥΤΟ οδήγησε σε μιαν άνευ προηγουμένου παραδοξότητα, όταν οι εφημερίδες κλήθηκαν να ανταγωνιστούν η μία την άλλη με προσφορές και κληρώσεις, συμβάλλοντας στη διαμόρφωση των ανακλαστικών ενός αναγνώστη που μεταλλάσσεται σε βιαστικό καταναλωτή ειδήσεων, δημοσκοπήσεων, διαφημίσεων και λαχνών. Δωροδοκώντας τον, ο Τύπος ομολογεί, κατ' ουσίαν, ότι τα κείμενα είναι ανάξια προσοχής. Για να είμαστε ειλικρινείς, δεν είναι ανάξια προσοχής, απλώς η προσοχή, δηλαδή η συγκέντρωση, σπανίζει. Το DVD είναι το έμβλημα αυτής της σπανιότητας.
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ - 14/03/2009