Δευτέρα 1 Νοεμβρίου 2010

Mario Vargas Llosa


«Δεν υπάρχει άλλος τρόπος προόδου από το να παραπατάμε, να πέφτουμε και να σηκωνόμαστε, ξανά και ξανά. Πάντα θα υπάρχει το λάθος γιατί η σωστή επιλογή διαπλέκεται μαζί του. Στη μεγάλη ζούγκλα των λαθών, της απάτης, της αναποτελεσματικότητας και των ψευδαισθήσεων μέσα στην οποία περιπλανιόμαστε, η αλήθεια μπορεί να βρει το δρόμο της μόνο μέσα από την άσκηση μιας ορθολογικής και συστηματικής κριτικής σε καθετί που είναι – ή φαίνεται να είναι – γνώση. […] Η ελευθερία μάς εγγυάται πολιτισμένους τρόπους συμβίωσης και τονώνει την πολιτιστική δημιουργικότητα – αντιπροσωπεύει όμως και κάτι πιο σαφές και ριζοσπαστικό: τα θεμέλια της γνώσης.»

«Το είδος φιλελεύθερου που φιλοδοξώ να είμαι αντιλαμβάνεται την ελευθερία ως βασική αξία. Λόγω αυτής της ελευθερίας, η ανθρωπότητα έχει καταφέρει να ταξιδέψει από την πρωτόγονη σπηλιά στα άστρα και την επανάσταση της πληροφορίας, να προοδεύσει από μορφές κολεκτιβιστικής και δεσποτικής συμβίωσης στην αντιπροσωπευτική δημοκρατία. Τα θεμέλια αυτής της ελευθερίας είναι η ιδιωτική περιουσία και η αρχή του κράτους δικαίου – το σύστημα αυτό εγγυάται τις λιγότερες δυνατές μορφές αδικίας, παράγει τη μεγαλύτερη υλική και πολιτιστική πρόοδο, αναχαιτίζει με τον πιο αποτελεσματικό τρόπο τη βία, και παρέχει το μεγαλύτερο σεβασμό στα ανθρώπινα δικαιώματα. Σύμφωνα με αυτή την έννοια του φιλελευθερισμού, η ελευθερία είναι μία και ενιαία. Οι πολιτικές και οικονομικές ελευθερίες είναι αδιάκριτες ως δύο πλευρές του ίδιου νομίσματος.»

Mario Vargas Llosa

Κυριακή 31 Οκτωβρίου 2010

Το ΣΟΕ «απαντά» στη Νέα Δημοκρατία

Δεν υπάρχει σκευωρία που να κόβεται στα 3
Και τώρα τι γίνεται με το Βατοπέδι; Μπλεγμένα σε έναν περίπλοκο νομικό κυκεώνα και επηρεασμένα ασφαλώς από τις πολιτικές συνέπειες που θα έχει η τελική τους απόφανση, τα πέντε κόμματα της Βουλής κατέληξαν (για τρίτη φορά) σε πέντε διαφορετικά πορίσματα, άλλα καταλογίζοντας συγκεκριμένες ευθύνες και άλλα απαλλάσσοντας τους κρινόμενους υπουργούς από κάθε υπόνοια κακοδιαχείρισης και δόλου.
Για την ακρίβεια, η Ν.Δ. δεν κατέληξε σε «πόρισμα», εφόσον είχε αποχωρήσει από την ειδική επιτροπή, αλλά διατύπωσε με συνέντευξη τύπου τη δική της θέση ότι δεν υπάρχει «σκάνδαλο», αλλά πρόκειται για «σκευωρία» ή, κατά τον κ. Στυλιανίδη, «Βατο-γκέιτ».

Οσο κι αν επιμένουν ορισμένοι ότι «ο λαός» θέλει να δει κάποιον να μπαίνει στη φυλακή, και επομένως το βασικό ζητούμενο είναι να υποδειχτεί κάποιος ένοχος έτσι ώστε να ικανοποιηθεί το «περί δικαίου αίσθημα» -λες και βρισκόμαστε σε ρωμαϊκή αρένα- το πραγματικό ζητούμενο αυτής της υπόθεσης είναι να δοθεί μια τεκμηριωμένη απάντηση στο κεντρικό ερώτημα που παραμένει μέχρι σήμερα αναπάντητο.

Αυτό που θέλει να μάθει η κοινή γνώμη είναι το αν από τις πολύμηνες αυτές διαδικασίες των εξεταστικών επιτροπών προκύπτει πραγματικό «σκάνδαλο», δηλαδή εσκεμμένη «ζημία του Δημοσίου», ή πρόκειται για μια σειρά «παρεξηγήσεων» και -στη χειρότερη περίπτωση- για μια πραγματική «σκευωρία» που έστησαν ηγετικά στελέχη της σημερινής κυβέρνησης από την εποχή που βρίσκονταν στην αντιπολίτευση.

Οι υπονομευμένες εκτιμήσεις

Το ΠΑΣΟΚ, το ΚΚΕ και ο ΣΥΡΙΖΑ με τα πορίσματα που κατέθεσαν στη Βουλή επιμένουν στην αρχική θέση ότι υπήρξε σκάνδαλο, δηλαδή ότι ζημιώθηκε το δημόσιο από αυτές τις συναλλαγές μεταξύ Ιεράς Μονής Βατοπεδίου και Κτηματικής Εταιρείας του Δημοσίου (ΚΕΔ). Διαφωνούν βέβαια στο αν το σκάνδαλο υπήρξε δικομματικό και στο ποιοι υπουργοί έχουν ευθύνη γι' αυτό, αλλά η τελική σύμπτωση των τριών κομμάτων σε προτάσεις παραπομπής αποδυναμώνει απολύτως τη θεωρία της «σκευωρίας». Το ΛΑΟΣ μετέβαλε την αρχική άποψή του και επικαλείται διάφορα καινοφανή επιχειρήματα για την ανυπαρξία ζημίας, ενώ, ως προς την τελική του πρόταση για ευθύνη προσώπων καλύπτεται πίσω από τη θέση ότι τα τυχόν αδικήματα έχουν ήδη παραγραφεί. Ακόμα πιο ρηξικέλευθη είναι η θέση της Ν.Δ., η οποία ακυρώνει όχι μόνο όσα έλεγε μέχρι τον περασμένο Ιούνιο, αλλά εμφανίζεται και ανακόλουθη με την αποπομπή των λεγόμενων «Βατοπεδινών».

Κεντρικό στοιχείο αυτής της επιχειρηματολογίας περί «μη σκανδάλου» είναι ο ισχυρισμός ότι από το χειρισμό της υπόθεσης της Βιστωνίδας και των ανταλλαγών δεν υπήρξε ζημία του Δημοσίου. Τον επίσημο τόνο σ' αυτό τον ισχυρισμό τον έδωσε ο ίδιος ο πρώην πρωθυπουργός, με τη γνωστή επιστολή του προς την επιτροπή της Βουλής. Οπως αναλύσαμε σε περασμένο δημοσίευμα, η επίκληση των εκτιμήσεων του ΣΟΕ (Σώματος Ορκωτών Εκτιμητών) είναι μπούμερανγκ για τη Ν.Δ., εφόσον οι εκτιμήσεις αυτές στηρίζονται σε ορισμένα δεδομένα τα οποία οι ίδιοι οι εκτιμητές του ΣΟΕ θεωρούν σαθρά. Αφενός μεν το ΣΟΕ δεν εξέτασε ποτέ το ιδιοκτησιακό καθεστώς της Βιστωνίδας, αφετέρου δεν γνώριζε ότι τα ακίνητα για τα οποία ζητήθηκαν οι εκτιμήσεις του προορίζονταν για ανταλλαγές, ενώ και οι περιγραφές (ακόμα και τα τοπογραφικά) που του δόθηκαν για τις εκτιμήσεις ήταν λανθασμένα ή ελλιπή.

Με επιστολή του προς την «Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία», το Εποπτικό Συμβούλιο του ΣΟΕ ξεκαθαρίζει τη θέση του ως προς τις ευθύνες που του απέδιδε το πρώτο πόρισμα της Ν.Δ. Η εξαιρετικά ενδιαφέρουσα αυτή επιστολή δημοσιεύεται σε ξεχωριστή στήλη στην επόμενη σελίδα. Οι παρατηρήσεις, όμως, του ΣΟΕ δίνουν μια νέα διάσταση στην υπόθεση, γιατί ανατρέπουν τα όψιμα επιχειρήματα περί «μη σκανδάλου» που επικαλείται σήμερα η Ν.Δ. Συνοψίζουμε:

* Η ουσία του σκανδάλου δημοσιοποιήθηκε για πρώτη φορά σε ολοκληρωμένη μορφή με τα δημοσιεύματα του Κώστα Λασκαρέλια στην «Ελευθεροτυπία» (και την «Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία») το καλοκαίρι του 2007, έναν ολόκληρο χρόνο πριν αρχίσει η καταιγιστική ενασχόληση των τηλεοπτικών καναλιών.

* Το ΣΟΕ είχε αντιδράσει σε εκείνα τα δημοσιεύματα με πληρωμένη καταχώριση στην «Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία» (22.7.2007), όπου περιέγραφε με λεπτομέρεια τη σκανδαλώδη διαδικασία: «Ειδικά για το ακίνητο στην κτηματική περιφέρεια Ουρανούπολης», γράφει το ΣΟΕ, «αυτό εκτιμήθηκε ως δασική έκταση, με βάση τα στοιχεία της αυτοψίας που πραγματοποιήθηκε και το χαρακτηρισμό της στο Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο "χώρος προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος του δάσους και των δασικών εκτάσεων", διάταξη που ίσχυε την ημέρα σύνταξης της έκθεσης εκτίμησης». Και η ανακοίνωση συμπληρώνει: «Σημειώνεται ότι δεν προσκομίσθηκε στο ΣΟΕ ο αποχαρακτηρισμός που υπονοείται στο δημοσίευμα της "Ελευθεροτυπίας". Πλέον αυτών, είναι γνωστό ότι οι δασικές εκτάσεις ουσιαστικά σήμερα είναι εκτός συναλλαγής, με πλήθος απαγορεύσεων, μη αξιοποίησης, μη μεταβίβασης και πολλών άλλων περιορισμών. Επίσης είναι φανερό ότι κανένα επενδυτή δεν θα ενδιέφερε η αγορά της δασικής έκτασης (πευκόδασος) στο τίμημα των 8.470.695 της ΔΟΥ».

Με την τυποποιημένη επίσημη φρασεολογία, το ΣΟΕ περιγράφει σ' αυτές τις λίγες γραμμές τον πυρήνα του σκανδάλου των ανταλλαγών. Το γεγονός δηλαδή ότι τα ακίνητα του Δημοσίου εκτιμήθηκαν ως δασικά -επομένως χαμηλής αξίας- και ανταλλάχθηκαν με προοπτική τον αποχαρακτηρισμό και συνεπώς τον πολλαπλασιασμό της αξίας τους.

Ατύχησε, λοιπόν, η Ν.Δ. που σήμερα βασίζει όλη της την επιχειρηματολογία στις εκθέσεις του ΣΟΕ. Εξάλλου η στήριξή της σ' αυτές της εκθέσεις είναι πολύ όψιμη. Αρκεί να δει κανείς αυτά που έγραφαν οι βουλευτές της στο πόρισμά τους που κατέθεσαν με την ολοκλήρωση των εργασιών της πρώτης εξεταστικής, το Δεκέμβριο του 2008 (επί κυβέρνησης Καραμανλή δηλαδή). Σ' αυτό το πόρισμα αποδίδονταν ευθύνες «βαρύτατης αμέλειας» στους εκτιμητές.

Οπως επισημαίνει η επιστολή του ΣΟΕ προς τον «Ιό», η τοποθέτηση αυτή της Ν.Δ. συνοδεύτηκε από «παρατράγουδα». Στη βιασύνη τους δηλαδή να βρουν αποδιοπομπαίους τράγους σε κατώτερο από το υπουργικό επίπεδο, οι βουλευτές της Ν.Δ. έσπευσαν να αποδώσουν ευθύνες και στο Εποπτικό Συμβούλιο του ΣΟΕ, το οποίο ασκεί, σύμφωνα με το νόμο, μόνο έλεγχο νομιμότητας και όχι έλεγχο σκοπιμότητας στις εκτιμήσεις των ορκωτών εκτιμητών. Για να συμβεί μάλιστα αυτό, έφτασαν να μπερδέψουν το Π.Δ. που αφορά το Σώμα Ορκωτών Εκτιμητών (279/1979) με το Π.Δ. που αναφέρεται στο Σώμα Ορκωτών Ελεγκτών-Λογιστών (226/1992). Περιττό να προσθέσουμε ότι κανένα άλλο κόμμα δεν υπέπεσε στο ίδιο λάθος και κανένα δεν απέδωσε ευθύνες στο Εποπτικό Συμβούλιο του ΣΟΕ.

Μετά από σχετική αλληλογραφία, ο πρόεδρος της εξεταστικής επιτροπής -και στέλεχος τότε της Ν.Δ.- Χρήστος Μαρκογιαννάκης απευθύνθηκε για τη «διόρθωση» στον πρόεδρο της Βουλής Δημήτρη Σιούφα, τέσσερις ολόκληρους μήνες μετά την κατάθεση του πορίσματος: «Κύριε Πρόεδρε, εν συνεχεία του από 5.1.2009 εγγράφου μου και προς συμπλήρωσή του διευκρινίζω ότι οι διατάξεις, οι οποίες είναι σχετικές με τις αρμοδιότητες του Εποπτικού Συμβουλίου του Σώματος Ορκωτών Εκτιμητών, είναι αυτές του Π.Δ. 279/1979 και όχι του Π.Δ. 226/1992, όπως από προφανή παραδρομή έχει γραφτεί στη σελίδα 72 του Πορίσματος της Εξεταστικής Επιτροπής, και, επομένως, το Εποπτικό Συμβούλιο του Σώματος Ορκωτών Εκτιμητών δεν ασκεί όμοια μορφή εποπτείας και ελέγχου με το Εποπτικό Συμβούλιο του Σώματος Ορκωτών Ελεγκτών, που είναι νομικό πρόσωπο διαφορετικού θεσμικού χαρακτήρα, με διακριτό τρόπο λειτουργίας του εποπτεύοντος οργάνου του».

Το έγγραφο που καίει

Είχε προηγηθεί μια αναλυτική τοποθέτηση του Νίκου Κωνσταντόπουλου, πληρεξούσιου δικηγόρου του Εποπτικού Συμβουλίου του ΣΟΕ, προς τον πρόεδρο της Βουλής των Ελλήνων Δημήτρη Σιούφα. Το έγγραφο, το οποίο κοινοποιήθηκε και στο γραφείο του πρωθυπουργού Κώστα Καραμανλή, φέρει ημερομηνία 22.12.2008 και επισημαίνει ότι για το γεγονός ότι οι εκτιμήσεις του ΣΟΕ έγιναν με ελλιπή στοιχεία δεν μπορεί να αποδοθεί ευθύνη στους εκτιμητές, ενώ διαπιστώνεται και το γεγονός ότι οι βουλευτές της Ν.Δ. που υπογράφουν το πόρισμα επικαλούνται λάθος Π.Δ. για να αποδώσουν ευθύνες και στο Εποπτικό Συμβούλιο του Σώματος Ορκωτών Εκτιμητών, συγχέοντας τους ορκωτούς εκτιμητές με τους ορκωτούς ελεγκτές!

Αλλά το έγγραφο αυτό προχωρά και σε μια συνοπτική παρουσίαση της υπόθεσης του Βατοπεδίου με τρόπο που να μην αφήνεται καμιά αμφιβολία για το χαρακτήρα του σκανδάλου.

«Το Εποπτικό Συμβούλιο του Σώματος Ορκωτών Εκτιμητών στην πολύ σοβαρή υπόθεση της Μονής Βατοπεδίου ενήργησε με αίσθημα ευθύνης και γνώμονα το δημόσιο συμφέρον, συχνά μάλιστα πέραν του στενού πλαισίου των αρμοδιοτήτων του. Ενδεικτικά αναφέρουμε: α) Το Εποπτικό Συμβούλιο του ΣΟΕ, σε ανύποπτο χρόνο, δεκατέσσερις μήνες πριν το ξέσπασμα του σκανδάλου, με πληρωμένη καταχώρηση στην "Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία" της 22 Ιουλίου 2007, είχε πρώτο ενημερώσει την κοινή γνώμη για την προσπάθεια αποχαρακτηρισμού δασικής έκτασης 8.600 στρεμμάτων στην Ουρανούπολη του Ν. Χαλκιδικής, β) Ο Πρόεδρος του Εποπτικού Συμβουλίου του ΣΟΕ, στην κατάθεσή του στην Εξεταστική Επιτροπή της 10.11.2008, με γνώμονα την προστασία του δημόσιου συμφέροντος και συμβάλλοντας στην προσπάθεια της Κυβέρνησης προς ακύρωση των επίμαχων ανταλλαγών, πρώτος υπέδειξε το μη σύννομο μίας πλειάδας συμβολαίων ανταλλαγής (κάτι το οποίο υιοθετήθηκε πλήρως και στο Πόρισμα της Εξεταστικής Επιτροπής της Ν.Δ., βλ. σελ. 70): Πιο συγκεκριμένα, όπως ο ίδιος επιχειρηματολόγησε, το σκάνδαλο στην υπόθεση της Μονής Βατοπεδίου, πέραν του ιδιοκτησιακού, βρίσκεται και στις ενέργειες που έγιναν μετά την ολοκλήρωση των εκτιμήσεων από τους Ορκωτούς Εκτιμητές, κυρίως με την αλλαγή των χαρακτηρισμών και των χρήσεων γης των επίμαχων εκτάσεων με μεταγενέστερα -των εκτιμήσεων- τοπογραφικά διαγράμματα, τα οποία ποτέ δεν προσκομίστηκαν στο ΣΟΕ. Ποτέ δεν ζητήθηκε από το ΣΟΕ επανεκτίμηση με βάση τα νέα δεδομένα, όπως οι συμβαλλόμενοι όφειλαν. Ως αποτέλεσμα αυτού, μία πλειάδα από τα συμβόλαια ανταλλαγής είναι μη σύννομα, διότι λείπει η έκθεση εκτίμησης του ενός εκ των δύο ανταλλασσόμενων ακινήτων. Η εκτίμηση του ακινήτου του Δημοσίου που επισυνάφθηκε στα σχετικά συμβόλαια αφορά "άλλο" ακίνητο, όχι γεωγραφικά αλλά ουσιαστικά. Αφορά ακίνητο με διαφορετικά ποιοτικά χαρακτηριστικά, λόγω αλλαγής της χρήσης γης και, άρα, πολλαπλάσιας εμπορικής αξίας. Ετσι προκύπτει η ζημία για το Δημόσιο, αποκλειστική ευθύνη για την οποία έχουν τα συμβαλλόμενα μέρη, που υπέγραψαν τα επίμαχα συμβόλαια ανταλλαγών».

Το έγγραφο του νομικού εκπροσώπου του ΣΟΕ δεν αφήνει καμιά σκοτεινή πλευρά. Εξηγεί ότι, «πέραν του ιδιοκτησιακού», το σκάνδαλο βρίσκεται στις ενέργειες που έγιναν μετά τις εκτιμήσεις, «κυρίως με την αλλαγή των χαρακτηρισμών και των χρήσεων γης των επίμαχων εκτάσεων».

Για όλα αυτά που εκπορεύονται από το ΣΟΕ, που τόσο όψιμα ανακάλυψαν την εγκυρότητά του, δεν έχουν τίποτα να πουν οι θεωρητικοί του «μη σκανδάλου».

Το δις εξαμαρτείν

Ολα αυτά αφορούν βέβαια την πρώτη εξεταστική, που ολοκλήρωσε τις εργασίες της επί κυβέρνησης Ν.Δ. Θα περίμενε λοιπόν κανείς στη δεύτερη εξεταστική, που παρέδωσε το πόρισμά της τον περασμένο Ιούνιο, επί κυβέρνησης ΠΑΣΟΚ, να είχε τροποποιηθεί η στάση των βουλευτών της Ν.Δ. έναντι του ΣΟΕ.

Κατ' αρχήν το πόρισμα της Ν.Δ. στη δεύτερη εξεταστική επιβεβαιώνει την ύπαρξη ζημίας του Δημοσίου: «Αδιαμφισβήτητα δε, απεδείχθη η ελλειμματική λειτουργία όλων σχεδόν των φορέων και των υπηρεσιών που ενεπλάκησαν, καθώς και τα κενά του θεσμικού και νομοθετικού πλαισίου που επέτρεψαν την παρεκτροπή της εν λόγω υπόθεσης και την πρόκληση ζημίας σε βάρος των συμφερόντων του Ελληνικού Δημοσίου» (σελ. 220).

Οσο για το ΣΟΕ, το δεύτερο πόρισμα ανασκευάζει μεν την γκάφα περί ευθύνης του Εποπτικού Συμβουλίου του ΣΟΕ, αλλά κατά τα άλλα επιμένει στις «βαρύτατες αμέλειες» των εκτιμητών και απαξιώνει πλήρως τη διαδικασία των ανταλλαγών: «Επομένως, η αποτίμηση της αξίας των ανταλλαχθέντων ακινήτων από τους Ορκωτούς Εκτιμητές, χωρίς τήρηση των παραπάνω και ειδικότερα χωρίς συλλογή και αξιολόγηση των απαραίτητων στοιχείων, συνιστά τουλάχιστον βαρύτατη αμέλεια των ανωτέρω προσώπων» (σ. 275).

Τώρα ποιοι φαεινοί εγκέφαλοι υπέδειξαν στον πρώην πρωθυπουργό να στηρίξει την επιχειρηματολογία του στις εκθέσεις του ΣΟΕ, σ' αυτές δηλαδή τις εκθέσεις που το κόμμα του έκρινε μόλις πριν από λίγους μήνες ως διάτρητες, αυτό μόνο ο κ. Ρουσόπουλος και ο κ. Αγγέλου μπορεί να μας το αποκαλύψουν.
Η μεθόδευση των ανταλλαγών

Με αφορμή την έρευνα του «Ιού» για τη ζημία του Δημοσίου στην υπόθεση του Βατοπεδίου, το Εποπτικό Συμβούλιο του Σώματος Ορκωτών Εκτιμητών (ΣΟΕ) μας έστειλε την ακόλουθη επιστολή:

Ο «ΙΟΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ», στην «Κ.Ε.» της 3 Οκτωβρίου 2010, στο πολύ ενδιαφέρον αφιέρωμά του για την υπόθεση της Μονής Βατοπεδίου, αναφέρει ανάμεσα στα άλλα ότι το πόρισμα της Ν.Δ. (της πρώτης Εξεταστικής Επιτροπής της Βουλής) κατέληγε με πρόταση «για δίωξη των στελεχών του ΣΟΕ».

Προφανώς δεν γνωρίζετε ένα παρατράγουδο αυτής της θλιβερής ιστορίας.

Το παραπάνω συμπέρασμα της Ν.Δ., όσον αφορά τις αιτιάσεις του για το Εποπτικό Συμβούλιο του ΣΟΕ, στηρίχθηκε εκ παραδρομής σε λάθος νομοθεσία, η οποία αναφέρεται στο πόρισμά της (δηλαδή στο άρθρο 9 του Π.Δ. 226/1992, το οποίο αναφέρεται στο Σώμα Ορκωτών Ελεγκτών - Λογιστών και όχι στο Σώμα Ορκωτών Εκτιμητών).

Μετά από σχετική αλληλογραφία μεταξύ του ΣΟΕ και του προέδρου της πρώτης Εξεταστικής Επιτροπής Χρ. Μαρκογιαννάκη, ο τελευταίος αναγνώρισε το σφάλμα της Επιτροπής εγγράφως, με επιστολή του της 22 Απριλίου 2009 προς τον Πρόεδρο της Βουλής Δ. Σιούφα. Επιπλέον αυτό φαίνεται και στο πόρισμα των μελών της Ν.Δ., στη δεύτερη Εξεταστική Επιτροπή της Βουλής, όπου αναφέρονται τα εξής:

«Από τη διαδικασία προέκυψε ότι το Εποπτικό Συμβούλιο του ΣΟΕ, μετά τη δημοσιότητα που πήρε το θέμα, εξάντλησε τα όρια των αρμοδιοτήτων του προβαίνοντας σε όλες τις ενδεδειγμένες ενέργειες από το Νόμο. Πιο συγκεκριμένα, έδωσε εντολή στα όργανα του Σώματος για τη διεξαγωγή δύο εσωτερικών ελέγχων (ΕΔΕ). Επίσης ζήτησε την προσφυγή σε εξωτερικό εκτιμητικό φορέα διεθνούς κύρους για τον λεπτομερή έλεγχο των εκθέσεων εκτίμησης που συντάχθηκαν από τους ορκωτούς εκτιμητές του ΣΟΕ».

Ακόμα επισημαίνουμε το γεγονός ότι το ΣΟΕ, σε ανύποπτο χρόνο, με εντολή του προέδρου του Εποπτικού του Συμβουλίου καθηγητού Ιωάννη Μουρμούρα, με πληρωμένη καταχώριση στην «Κ.Ε.» της 22 Ιουλίου 2007, αποκάλυψε πρώτο τη μεθόδευση των ανταλλαγών (αλλαγή χρήσης στα συμβόλαια, μετά την ολοκλήρωση και παράδοση των εκτιμήσεων). Στη βάση αυτής της αποκάλυψης επενέβη τότε ο αρμόδιος Εισαγγελέας αλλά το Δεκέμβριο του 2007 η υπόθεση μπήκε στο αρχείο... Εποπτικό Συμβούλιο ΣΟΕ

Η επιφοίτηση του Σκάι

Η αλλαγή στάσης του συγκροτήματος Αλαφούζου στην υπόθεση Βατοπεδίου και η σταυροφορία που ξεκίνησε από τα τέλη Σεπτεμβρίου για να μας πείσει ότι δεν υπάρχει «ζημία του Δημοσίου» και κατά συνέπεια σκάνδαλο, στηρίζεται σε μια επιστολή που απέστειλε την 1.7.2010 ο πρόεδρος του Εποπτικού Συμβουλίου του ΣΟΕ προς το υπουργείο Οικονομικών.

Ακόμα και σήμερα, στην ιστοσελίδα του Σκάι είναι αναρτημένο το σχετικό δημοσίευμα της 28.9.2010 («Βατοπέδι: Δεν υπάρχει ζημία για το Δημόσιο») στο οποίο επισυνάπτεται ως «ντοκουμέντο» η επιστολή αυτή. Βέβαια, όπως ήδη έχουμε αποκαλύψει, η επιστολή αναφέρεται ρητά σε ζημία του Δημοσίου, την οποία αποδίδει στην «αλλαγή των χαρακτηριστικών με τα οποία μεταβιβάστηκαν τα ακίνητα, αφού στα συμβόλαια των ανταλλαγών τα χαρακτηριστικά των ακινήτων είναι διαφορετικά από τα χαρακτηριστικά τους που ελήφθησαν υπόψη κατά τη σύνταξη των εκθέσεων εκτίμησης του ΣΟΕ».

Η χρήση επομένως αυτού του εγγράφου ως «αποδεικτικού» της θεωρίας ότι δεν υπήρξε ζημία είναι δείγμα απόλυτης έλλειψης επιχειρημάτων. Αλλωστε το έγγραφο αυτό είχε κυκλοφορήσει πολύ νωρίτερα. Πρώτη δημοσίευση έγινε στις 27.7.2010, δύο ολόκληρους μήνες δηλαδή πριν από την «αποκάλυψη» του Σκάι, στο ιστολόγιο Δεξί Εξτρέμ, το οποίο εκφράζει τη «γνήσια δεξιά» της Θεσσαλονίκης. Ονομα και πράμα δηλαδή. Για τους λάτρεις των συνωμοτικών θεωριών ενδιαφέρον έχει ότι το «ντοκουμέντο» του Σκάι είναι ακριβώς το ίδιο, έχει παρθεί δηλαδή από το «Δεξί Εξτρέμ», όπως μαρτυρούν τα στοιχεία του fax που συνοδεύουν το έγγραφο. Μπορεί καθένας να το διασταυρώσει.

Για ποιο λόγο, τώρα, «θυμήθηκε» μετά από δυο μήνες ο Σκάι το τόσο τρομερό αυτό ντοκουμέντο; Και εδώ έχουμε την απάντησή μας. Εγινε θαύμα!

Την παραμονή του Δεκαπενταύγουστου το ραδιόφωνο του συγκροτήματος φιλοξένησε τον ηγούμενο Εφραίμ, ο οποίος τελούσε λειτουργία στο «μετόχι της Μονής Βατοπεδίου», δηλαδή στη Βιστωνίδα. Στη συνέντευξη ο Εφραίμ αναφέρθηκε στα πάμπολλα θαύματα της τοπικής εικόνας («που είναι αντίγραφο της γνήσιας»), ενώ από τη δημοσιογράφο του σταθμού κλήθηκε να απαντήσει σε μια μόνο ερώτηση που αφορούσε το σκάνδαλο: «Γέροντα, όλος αυτός ο θόρυβος γύρω από το όνομά σας παραπέμπει λίγο και στους διωγμούς των χριστιανών άλλων εποχών, σας έχει κλονίσει;»!!!

Μετά από την τρομερή ερώτηση, ο Εφραίμ ευλόγησε τη συνομιλήτριά του. Τα υπόλοιπα τα γνωρίζουμε.

Το άρθρο 24 πίσω από τις ανταλλαγές

Δεν είναι δυνατόν να κατανοήσει κανείς τον πυρήνα της υπόθεσης του Βατοπεδίου, αν δεν τον τοποθετήσει στη χρονική περίοδο που διενεργήθηκαν οι πολλαπλές ανταλλαγές του νερού της λιμνοθάλασσας με δεκάδες ακίνητα του Δημοσίου, διάσπαρτα σε όλη την Ελλάδα.

Ενα από τα βασικά επιχειρήματα των υποστηρικτών της θεωρίας του «μη σκανδάλου» είναι και το ότι οι αλλαγές χρήσης των ακινήτων που παρουσιάζονται στα συμβόλαια των ανταλλαγών μεταξύ Μονής Βατοπεδίου και Κτηματικής Εταιρείας του Δημοσίου (ΚΕΔ) δεν έχουν καμιά πρακτική αξία, διότι για οποιαδήποτε αξιοποίησή τους προϋποτίθεται ο αποχαρακτηρισμός δασικών εκτάσεων και η άδεια από αρμόδιους φορείς (δασαρχεία, αρχαιολογική υπηρεσία, κ.λπ.).

Βέβαια, όπως αποδέχτηκαν όλοι στις συνεδριάσεις των εξεταστικών επιτροπών, η περιγραφή στα συμβόλαια των δασικών εκτάσεων ως «αρτίων και οικοδομήσιμων» αποτελούσε το πρώτο βήμα γι' αυτό τον αποχαρακτηρισμό τους, ενώ σε ορισμένα συμβόλαια προβλεπόταν και η διαδικασία αλλαγής χρήσης. Το συμβόλαιο της Ουρανούπολης λ.χ. (2823/22.5.2007 της Αικατερίνης Πελέκη), αναφέρει ότι «τα υπό του Δημοσίου διά της Κτηματικής Εταιρείας του Δημοσίου μεταβιβαζόμενα οικόπεδα εμπίπτουν στην αγροτική νομοθεσία, η δε Ιερά Μονή επιφυλάσσεται κάθε δικαιώματός της να ζητήσει αρμοδίως και νομίμως τη μεταβολή της χρήσεως»!

Ουσιαστικά το Δημόσιο (εφόσον συνυπέγραφε τα συμβόλαια) είχε κάνει την πρώτη κίνηση αποχαρακτηρισμού. Αλλά ακόμα και έτσι, θα ήταν πολύ δύσκολο να πραγματοποιηθούν όλες οι αλλαγές χρήσης χωρίς να το πάρουμε χαμπάρι.

Ολα αυτά θα είχαν μικρή σημασία αν δεν συνέπιπταν χρονικά με τη μεγάλη απόπειρα της κυβέρνησης της Ν.Δ. να αναθεωρήσει -μεταξύ άλλων- και τα άρθρα 24 και 117 του Συντάγματος. Η πρόταση της Ν.Δ. που κατατέθηκε τον Μάιο του 2006 ήταν αποκαλυπτική. Στην αιτιολογική έκθεση που συνυπέγραφε όλη η κοινοβουλευτική της ομάδα με πρώτο τον Κώστα Καραμανλή υποστηριζόταν ότι η προσπάθεια να περισωθεί ο δασικός πλούτος της χώρας έχει οδηγήσει σε «ανελαστικές παραδοχές» και προτεινόταν να γίνεται διάκριση μεταξύ «δασών και δασικών εκτάσεων» έτσι ώστε να μπορούν να αλλάξουν χρήση οι δασικές εκτάσεις στις περιπτώσεις «χωροταξικού και πολεοδομικού σχεδιασμού». Προτεινόταν συγκεκριμένα «να επιτρέπεται η μεταβολή του προορισμού των δασικών εκτάσεων με την ταυτόχρονη διασφάλιση όρων καλύτερης διαβίωσης».

«Η αρχή της βιώσιμης ανάπτυξης», συνέχιζε η αιτιολογική έκθεση, «επιβάλλει μεν τη διαφύλαξη του φυσικού περιβάλλοντος και για τις επερχόμενες γενεές, χωρίς όμως να αποκλείει και την αξιοποίησή του, δηλαδή τη λήψη εκείνων των μέτρων που είναι σε κάθε περίπτωση αναγκαία για την περαιτέρω ανάπτυξη, ιδίως οικονομική, της παρούσας γενεάς. Δηλαδή, όχι μόνο δεν απαγορεύεται η αξιοποίηση του περιβάλλοντος, αλλά αντιθέτως [...] αυτή επιβάλλεται, αρκεί να εξασφαλίζεται και η επιβίωση των μελλοντικών γενεών».

Το σχέδιο, δηλαδή, των ανταλλαγών συνδέεται με την προσπάθεια της Ν.Δ. να αναθεωρήσει την προστασία των δασών και να «αξιοποιήσει» δάση προς όφελος ιδιωτικών επενδύσεων!

Δεν πρόκειται για δική μας ανακάλυψη. Ούτε για αυθαίρετο συλλογισμό. Το περιέγραψε με τα δικά του λόγια ένας από τους εμπειρότερους εκτιμητές του ΣΟΕ στην πρώτη Εξεταστική Επιτροπή της Βουλής. Καταθέτοντας στις 10.11.2008 ο Γρηγόριος Κάτσος, ο οποίος μετείχε στην εκτίμηση της Βιστονίδας και ορισμένων καίριων ακινήτων (της Ουρανούπολης, του Γραμματικού, των ολυμπιακών ακινήτων, κ.λπ.) απάντησε ως εξής σε σχετική ερώτηση του βουλευτή Γρηγόρη Νιώτη: «Να σας πω. Η αγορά, μετά την αναθεώρηση του Συντάγματος περίμενε ότι θα ακολουθήσουν νόμοι οι οποίοι θα άφηναν παραθυράκια για την αξιοποίηση τέτοιων εκτάσεων. Αλλά δυστυχώς...» Στο σημείο αυτό διακόπηκε ο εκτιμητής από τον πρόεδρο της Εξεταστικής Χρήστο Μαρκογιαννάκη, ο οποίος τον ρώτησε για άλλο θέμα. Αλλά η ουσία της τοποθέτησής του παρέμεινε.

Οι ανταλλαγές δηλαδή οργανώθηκαν από την κυβέρνηση στην τέλεια χρονική στιγμή. Στις αρχές του 2007, όταν σχεδιαζόταν και η αναθεώρηση του Συντάγματος. Με τον τρόπο αυτό η μονή αντάλλαξε το νερό με δασικές (σε μεγάλο βαθμό) εκτάσεις πριν από την αναθεώρηση, επομένως νομίμως υποτιμημένες, και σκόπευε να τις αξιοποιήσει μετά την αναθεώρηση, όταν θα επιτρεπόταν η «αξιοποίηση» και η πολεοδόμησή τους! Η αξία τους δηλαδή θα ήταν πολλαπλάσια.

ΦΟΡΕΙΣ ΤΟΥ ΙΟΥ: ΤΑΣΟΣ ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ, ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΤΡΙΜΗΣ, ΑΝΤΑ ΨΑΡΡΑ, ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΨΑΡΡΑΣ / ios@enet.gr Ο «ΙΟΣ» ΣΤΟ ΙΝΤΕΡΝΕΤ: http://www.iospress.gr.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ
Βουλή των Ελλήνων Περίοδος ΙΒ' - Σύνοδος Β'

«Πόρισμα της Εξεταστικής Επιτροπής για τη διερεύνηση του συνόλου της υπόθεσης της Μονής Βατοπεδίου» (Αθήνα, 15.12.2008)

Το Πόρισμα της Πρώτης Εξεταστικής που ολοκλήρωσε τις εργασίες της επί κυβέρνησης Ν.Δ. με πρόεδρο τον Χρήστο Μαρκογιαννάκη.

Βουλή των Ελλήνων Περίοδος ΙΓ' - Σύνοδος Α'

«Πόρισμα της Εξεταστικής Επιτροπής για την ολοκλήρωση της διερεύνησης του συνόλου του σκανδάλου της Μονής Βατοπεδίου» (Αθήνα, 8.6.2010)

Το Πόρισμα της Δεύτερης Εξεταστικής που ολοκλήρωσε τις εργασίες της επί κυβέρνησης ΠΑΣΟΚ με πρόεδρο τον Μανώλη Μπετενιώτη. Οπως και στην πρώτη Εξεταστική η Ν.Δ. αποδέχτηκε στο πόρισμά της ότι υπήρξε ζημία του Δημοσίου και ανέδειξε ευθύνες του ΣΟΕ για τις εκτιμήσεις των ανταλλαγέντων ακινήτων.

Και τα δύο πορίσματα είναι προσβάσιμα στον ιστότοπο της Βουλής (www.hellenicparliament.gr).

ΕΠΙΣΚΕΦΘΕΙΤΕ

http://friendsofimmb.net

Ο ιστότοπος του «Συλλόγου Φίλων της Μονής Βατοπαιδίου» περιλαμβάνει όλα τα δημοσιεύματα που ενισχύουν την άποψη περί «σκευωρίας». Μεταξύ άλλων μπορεί κανείς να βρει την απομαγνητοφωνημένη συνέντευξη του Εφραίμ στον Σκάι, αλλά και τα πρώτα δημοσιεύματα σε ιστολόγια με τα δήθεν «αποκαλυπτικά» στοιχεία.

http://dexiextrem.blogspot.com/2010/07/blog-post_7958.html

Το «Δεξί Εξτρέμ», ιστολόγιο που δημοσίευσε το έγγραφο του ΣΟΕ δυο μήνες πριν το «ανακαλύψει» ως ντοκουμέντο ο Σκάι. Τα στοιχεία του fax προδίδουν την κοινή προέλευση.
ΦΟΡΕΙΣ ΤΟΥ ΙΟΥ: ΤΑΣΟΣ ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ, ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΤΡΙΜΗΣ, ΑΝΤΑ ΨΑΡΡΑ, ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΨΑΡΡΑΣ / ios@enet.gr Ο «ΙΟΣ» ΣΤΟ ΙΝΤΕΡΝΕΤ: http://www.iospress.gr.

H ιδεολογία της χρεοκοπίας

Tου Σταθη N. Kαλυβα*

Η επιτυχία έχει πολλούς διεκδικητές, ενώ η αποτυχία είναι ορφανή. Και οι δύο όμως έχουν τις ρίζες τους σε συστήματα ιδεών, αντιλήψεων και αφηγήσεων που συνήθως αποκαλούμε «ιδεολογίες». Αν αναζητήσει κανείς τα χαρακτηριστικά της ιδεολογίας με την οποία πορευτήκαμε προς την χρεοκοπία μάλλον δεν θα δυσκολευτεί να εντοπίσει τρία θεμελιώδη συστατικά: λαϊκισμό, ναρκισσισμό και «αριστερισμό».

Ο λαϊκισμός είναι ένα σύνολο κοινωνικών αντιλήψεων και συμπεριφορών που περιλαμβάνει τον εξισωτισμό (την επιθυμία της ισοπέδωσης προς τα κάτω), την αναζήτηση του ατομικού βολέματος εκτός των νόμων και σε βάρος του κοινού συμφέροντος, την ολοκληρωτική αποποίηση κάθε ατομικής ευθύνης και την συστηματική εξαγωγή προσόδων από το κράτος. Ο λαϊκισμός έγινε πολιτική πρακτική όταν λειτούργησε ως βάση ενός κοινωνικού συμβολαίου, σύμφωνα με το οποίο οι πολιτικοί παρείχαν απλόχερα κρατικές προσόδους σε ομάδες ή άτομα, με αντάλλαγμα την ψήφο τους. Η «υλική βάση» αυτού του κοινωνικού συμβολαίου υπήρξε η λεηλασία, αρχικά των ευρωπαϊκών κονδυλίων και αργότερα του φτηνού χρήματος της Ευρωζώνης. Η Ευρώπη λειτούργησε για την Ελλάδα κάπως σαν τον φυσικό πλούτο στις χώρες που τον διαθέτουν άφθονο, οπλίζοντας με χρήμα ανεύθυνους πολιτικούς. Πετύχαμε έτσι ένα επίπεδο ευημερίας που τελικά αποδείχθηκε ιδιαίτερα επισφαλής, ενώ κατασκευάστηκε ένα απατηλό όραμα γενικευμένου και εύκολου πλουτισμού. Η πρόσβαση σε μια άνετη ζωή θεωρήθηκε αυτονόητο δικαίωμα άσχετο από την προσπάθεια και τις ικανότητες του καθενός και εντελώς ξεκομμένο από την ικανότητα της χώρας να καινοτομεί και να ανταγωνίζεται, δηλαδή να παράγει πλούτο. Η συναλλαγή αυτή διέφθειρε τόσο τους πολιτικούς (που γνώριζαν πως το σύστημα ήταν σαθρό αλλά πίστεψαν πως θα είχε αέναη διάρκεια) όσο και τους πολίτες που έμαθαν να απαιτούν και να εκβιάζουν την ιδιωτική πρόσβαση σε δημόσια αγαθά χωρίς πρόθεση ατομικής συνεισφοράς. Ο μπαμπούλας του «πολιτικού κόστους» αποδείχθηκε ιδιαίτερα βολικός για όλους, ακόμα και όταν ήταν υπαρκτός. Μπορεί ο Ανδρέας Παπανδρέου να τον έκανε λάβαρο και να του έδωσε την υπόσταση που απέκτησε, όμως ο λαϊκισμός δεν έκανε πολιτικές διακρίσεις: το έδαφος προλείανε η Χούντα, ενώ πρόσφατα η Νέα Δημοκρατία υπηρέτησε το ίδιο όραμα με ενθουσιασμό. Κλασικό παράδειγμα του είδους, ο Νικήτας Κακλαμάνης.

Το δεύτερο συστατικό είναι ο ναρκισσισμός, ακραία έκφανση μιας έντονης προϋπάρχουσας ροπής προς τον συναισθηματισμό και τον ρομαντισμό. Μολονότι κανείς δεν επαίρεται γι’ αυτόν, είναι εμφανής και διάχυτος. Τον συναντάμε στην απόλυτη κυριαρχία της καταγγελίας σε σχέση με την άρθρωση προτάσεων και ενυπάρχει σε πλήθος διαδεδομένων αντιλήψεων: π.χ. πώς το Μνημόνιο είναι η αιτία της κρίσης και όχι το αποτέλεσμα της ή πως φταίνε οι άλλοι για τη χρεοκοπία και όχι εμείς. Το κατεξοχήν σύνθημα του ναρκισσισμού; «Δεν χρωστάμε, μας χρωστάνε». Επειδή, όμως, η πραγματικότητα δεν αλλάζει μόνο και μόνο επειδή δεν μας αρέσει, ο ναρκισσισμός οδηγεί σχεδόν πάντοτε στην απάτη και την ανυποληψία: όταν τα στατιστικά στοιχεία δεν βόλευαν, κατασκευάζαμε πλαστά. Τώρα, κάποιοι προτείνουν να μην πληρώσουμε τα δανεικά ή να «ξεσηκωθούμε», ενώ άλλοι να αποφύγουμε τις μεγάλες αλλαγές μπας και ξεγλιστρήσουμε κάπως. Θεωρούν, εντελώς ναρκισσιστικά, πως έτσι θα εξαφανίσουμε το πρόβλημα ή (πολύ παραπάνω) τις συνθήκες που το δημιούργησαν.

Το τρίτο συστατικό της ιδεολογίας αυτής είναι ο «αριστερός» λόγος που κυριάρχησε μετά την πτώση της χούντας. Ενα κακέκτυπο, κακοχωνεμένο λεξιλόγιο που εισήγαγαν αποτυχημένοι διανοούμενοι, συνήθως έπειτα από πολυετή «φοιτητική» θητεία στο Παρίσι, συνδυάστηκε με ένα δικαιολογημένο ίσως, αλλά υπερβολικό αίσθημα εθνικής ανασφάλειας, παράγοντας έναν βαθύτατα συντηρητικό λόγο που πολιτογραφήθηκε ως προοδευτικός. Ετσι, η ισοπέδωση ονομάστηκε ισότητα, η προσοδοφορία λαϊκό δικαίωμα και η καταπάτηση των νόμων επαναστατική ανυπακοή. Στο πλαίσιο αυτό γίνονται κατανοητά φαινόμενα όπως η ανάδειξη του Αρη Βελουχιώτη σε σύμβολο του Ελληνισμού, η συμπάθεια για την τρομοκρατία, ο χαρακτηρισμός της «εξέγερσης» του Δεκεμβρίου 2008 ως του πιο πολιτικού γεγονότος στην Ευρωπαϊκή ιστορία εδώ και 30 χρόνια, η πάγια καταγγελία κάθε απόπειρας επιβολής του νόμου ως αυθαίρετης κρατικής βίας, ακόμα και ο πρόσφατος ξεσηκωμός για το δικαίωμα στο κάπνισμα. Ο λόγος αυτός, εύκολος και ευπροσάρμοστος, νομιμοποίησε τόσο τον υποβόσκοντα ναρκισσισμό όσο και τον ακατέργαστο λαϊκισμό, ντύνοντας τα με ένα ιδεολογικό περίβλημα. Διαπότισε τόσο βαθιά την κοινωνία που πήρε τη μορφή αυτόματου αντανακλαστικού.

Οι ιδεολογίες δεν πεθαίνουν από τη μια μέρα στην άλλη και η ιδεολογία της χρεοκοπίας δεν αποτελεί εξαίρεση. Δεν έχει όμως μέλλον, γιατί κατέρρευσε το οικοδόμημα που τη γέννησε και τη συντήρησε. Τι θα την αντικαταστήσει; Αυτό θα κριθεί από την έκβαση της κρίσης. Αν αποτύχουμε, η περιθωριοποίηση και το τέλμα στο οποίο θα οδηγηθούμε θα παραγάγει ενδεχομένως ένα είδος μοιρολατρικού λαϊκισμού με φασιστοειδές περικάλυμμα. Αντίθετα, η επιτυχής έξοδος από την κρίση αντιστοιχεί στο όραμα μιας κοινωνίας που καινοτομεί και δημιουργεί. Ο επιθανάτιος ρόγχος της ιδεολογίας της χρεοκοπίας της θα επισπευσθεί, όσο αναδεικνύεται δημόσια ο επιζήμιος ρόλος της με άμεσο και συστηματικό τρόπο.

* Ο κ. Στάθης Ν. Καλύβας είναι καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Yale.
ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 31/10/2010