Τα φιλιππινέζικα έθιμα για το Πάσχα είναι λίγο πιο σκληρά. Προτιμάμε την Ουγγαρία...
Σάββατο 11 Απριλίου 2009
Νορμπέρτο Μπόμπιο: ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ ΑΠΟ ΤΙΣ ΠΡΟΚΑΤΑΛΗΨΕΙΣ
Μπορώ να πω μόνο ότι οι προκαταλήψεις γεννιούνται στο μυαλό των ανθρώπων. Γι' αυτό εκεί πρέπει να καταπολεμηθούν, δηλαδή με την ανάπτυξη των γνώσεων και συνεπώς με τη μόρφωση, μέσω της αδιάκοπης μάχης κατά κάθε μορφής σεχταρισμού. Υπάρχουν άνθρωποι που σκοτώνονται για έναν αγώνα ποδοσφαίρου. Πού γεννιέται το πάθος αυτό, αν όχι στο μυαλό τους;
Δεν πρόκειται φυσικά για πανάκεια, πιστεύω όμως ότι η δημοκρατία μπορεί να χρησιμεύσει και σε αυτό: ως δημοκρατία νοείται μια κοινωνία όπου οι γνώμες είναι ελεύθερες, επομένως είναι αναγκασμένες να συγκρούονται και, μέσω της σύγκρουσης να εξαγνίζονται. Για να απελευθερωθούν από τις προκαταλήψεις, οι άνθρωποι χρειάζονται πρώτα απ' όλα να ζήσουν σε μια ελεύθερη κοινωνία.
Πηγή: Norberto Bobbio "Εγκώμιο της Πραότητας. Και άλλα κείμενα περί ηθικής"
ECRASEZ L' INFAME
Σλάβοϊ Ζίζεκ: ΝΑ ΞΑΝΑΓΙΝΟΥΜΕ ΟΥΤΟΠΙΣΤΕΣ!
Από συνέντευξη του σλοβένιου φιλόσοφου Σλάβοϊ Ζίζεκ στην γαλλική εφημερίδα "Λιμπερασιόν" το 2008)
- Για τους φιλελεύθερους στοχαστές, καπιταλισμός και δημοκρατία παραμένουν έννοιες αχώριστες...
«Ναι, λέγεται συχνά κάτι τέτοιο, όμως στην Κίνα γεννιέται αυτή τη στιγμή ένας αυταρχικός καπιταλισμός. Αμερικανικό ή κινεζικό μοντέλο; Δεν μου αρέσει αυτό το δίλημμα. Γι' αυτό πρέπει να γίνουμε ουτοπιστές. Η υπερθέρμανση του πλανήτη θα μας οδηγήσει στην αποκατάσταση των μεγάλων συλλογικών αποφάσεων, αυτών που οι μεγάλοι αντιαυταρχικοί στοχαστές ισχυρίζονται πως οδηγούν αναγκαστικά σε γκουλάγκ. Ο Ουόλτερ Λίπμαν απέδειξε πως σε κανονικές εποχές και σε δημοκρατικά καθεστώτα, ο πληθυσμός δείχνει εμπιστοσύνη σε μια ελίτ που αποφασίζει. Ο λαός είναι σαν το βασιλιά που υπογράφει παθητικά χωρίς να διαβάζει. Ομως σε περιόδους κρίσης, αυτή η εμπιστοσύνη αίρεται. Η θέση μου είναι η εξής: υπάρχουν καταστάσεις όπου η δημοκρατία δεν λειτουργεί ή που χάνει την ουσία της και πρέπει να επινοήσουμε εκ νέου τρόπους λαϊκών κινητοποιήσεων.
- Εξού και το εγκώμιό σας για τον Ροβεσπιέρο...
«Η τρομοκρατία δεν περιορίζεται στον Ροβεσπιέρο. Πρέπει να υπενθυμίσουμε πως τα περισσότερα κεφάλια έπεσαν μετά το θάνατό του. Εξάλλου, εκείνος είχε κόψει κεφάλια πλουσίων... Αυτό που με ενδιαφέρει στην περίπτωσή του είναι αυτό που ο Βάλτερ Μπένγαμιν ονομάζει «θεϊκή βία», η οποία συνοδεύει τις λαϊκές εκρήξεις. Δεν μου αρέσει η σωματική βία, τη φοβάμαι, αλλά δεν είμαι πρόθυμος να αρνηθώ αυτή την παράδοση. Αυτό δεν σημαίνει πάντα βία πάνω σε άλλους ανθρώπους. Ο Γκάντι, παραδείγματος χάριν, δεν αρκέστηκε μόνο στην οργάνωση διαδηλώσεων, αλλά και στα μποϊκοτάζ. Η στήριξη των αποκλεισμένων, η προστασία του περιβάλλοντος περνούν από νέες μορφές πίεσης, μορφές βίας. Βία για να φοβίζεις τον καπιταλισμό, όχι για να τον σκοτώσεις αλλά για να αλλάξεις κάτι. Διαφορετικά κινδυνεύουμε να προχωρήσουμε σε μια πιο μεγάλη βία, μια φανατική βία, σε ένα νέο αυταρχισμό.
- Στην περίπτωση της «λαϊκής βίας», ένας διανοούμενος μπορεί να κάνει κάτι;
«Ναι, μπορεί να προειδοποιήσει για τις καταστροφικές μορφές της. Να κάνει να δουν τα πράγματα με διαφορετικό τρόπο. Ο Ντελέζ έλεγε πως αν υπάρχουν λάθος απαντήσεις, υπάρχουν επίσης και λάθος ερωτήσεις. Ενα συμβούλιο φιλοσόφων δεν μπορεί να καταστρώσει ένα σχέδιο για να κινητοποιήσει τις μάζες. Ομως μπορούμε να ρίξουμε ιδέες και ίσως κάποια από αυτές να υιοθετηθεί. Οι εξεγέρσεις στα προάστια της Γαλλίας ξέσπασαν λόγω μιας μη διατυπωμένης σε σκέψη δυσαρέσκειας. Αυτό είναι τραγωδία.
- Οι αριστεροί σας φίλοι έχουν τις ίδιες απόψεις με τις δικές σας;
«Αυτό που ισχύει, κυρίως στις ΗΠΑ, είναι ένας φιλελεύθερος ανεκτικός αριστερισμός, σύμφωνα με τον οποίο η παραμικρή νύξη, η σχετική με την έννοια της αλήθειας είναι ήδη αυταρχική, και ο οποίος πρέπει να σέβεται την ιστορία του καθενός. Για τον φιλόσοφο Ρίτσαρντ Ρόρτι, αυτό που προσδιορίζει τον άνθρωπο είναι η οδύνη του και η ικανότητά του να την αφηγείται. Θεωρώ πολύ θλιβερή αυτή την Αριστερά της μνησικακίας και της αδυναμίας».
ΠΗΓΗ : blog ECRASEZ L'INFAME
Τζωρτζ Όργουελ - Eric Arthur Blair
Τζωρτζ Όργουελ (George Orwell, λογοτεχνικό ψευδώνυμο του Έρικ Άρθουρ Μπλαιρ, Eric Arthur Blair, Bεγγάλη, 25 Ιουνίου 1903 – Λονδίνο, 21 Ιανουαρίου 1950).
Βρετανός σοσιαλιστής συγγραφέας, ποιητής και δημοσιογράφος, γνωστός κυρίως από τα αντιαυταρχικά – αντισταλινικά μυθιστορήματά του «Η Φάρμα των Ζώων» και «1984».
Γεννήθηκε στο Μοντιχάρι της Βεγγάλης στην Ινδία το 1903, όπου υπηρετούσε ο πατέρας του ως διοικητικός υπάλληλος και έφθασε στην Αγγλία το 1911 με τον επαναπατρισμό της οικογένειάς του. Κατά την περίοδο 1917 - 1921 σπούδασε υπότροφος στο Ήτον (Eton, όπου ανάμεσα στους καθηγητές του ήταν και ο Άλντους Χάξλεϋ, που δίδασκε Γαλλικά) και έκανε σε διάφορα περιοδικά τις πρώτες του δημοσιεύσεις. Το 1922 διορίσθηκε αξιωματούχος στην αστυνομία («Indian Imperial Police») της Βιρμανίας, παραιτήθηκε όμως μετά από 6 χρόνια μη αντέχοντας την αποικιοκρατική ατμόσφαιρα.
Για κάποια χρόνια έζησε φτωχικά στο Παρίσι και το Λονδίνο, κινούμενος στους κύκλους των περιθωριακών, δηλώνοντας «αναρχικός» και κάνοντας διάφορα περιστασιακά επαγγέλματα. Προϊόντα εκείνης της περιόδου είναι τα βιβλία του «Οι αλήτες του Παρισιού και του Λονδίνου» («Down and Out in Paris and London», 1933), «Ημέρες της Μπούρμα» («Burmese Days», 1934), «Η κόρη του παπά» («A Clergyman's Daughter», 1935) και «Ο δρόμος προς την αποβάθρα του Γουίγκαν» («The Road to Wigan Pier», 1937). Το τελευταίο, που καταπιανόταν με τους εξαθλιωμένους ανθρακωρύχους της βόρειας Αγγλίας, γράφτηκε κατά παραγγελία του μαρξιστή εκδότη Victor Gollancz, ο οποίος διηύθυνε τις εκδόσεις «Left Book Club».
Συμμετείχε ενεργά από τον Δεκέμβριο του 1936 στον ισπανικό εμφύλιο πόλεμο ως εθελοντής στην δημοκρατική πολιτοφυλακή της Βαρκελώνης, μέλος του τροτσκιστικού «Εργατικού Κόμματος της Μαρξιστικής Ενοποίησης» (P.O.U.M., «Partido Obrero de Unificación Marxista»). Πήρε μέρος ως υπαξιωματικός σε αρκετές ένοπλες συγκρούσεις στην Αραγωνία και την Χουέσκα (Huesca), αλλά τον Μάϊο του 1937 τραυματίστηκε σοβαρά, όταν μια σφαίρα ελεύθερου σκοπευτή τού διαπέρασε τον λαιμό.
Ενώ νοσηλευόταν με προσωρινή παραλυσία της αριστερής πλευράς του σώματός του και απώλεια της φωνής του, οι σταλινικοί κομμουνιστές κήρυξαν «παράνομο» το P.O.U.M. και άρχισαν να εξοντώνουν τα μέλη του. Κινδυνεύοντας σοβαρά να εκτελεσθεί, ζήτησε στα τέλη του Ιουνίου την βοήθεια του άγγλου πρέσβη στην Βαρκελώνη, ο οποίος του εξασφάλισε την διαφυγή στην Γαλλία. Τις συγκλονιστικές όσο και τραγικές του εμπειρίες αποτύπωσε όταν επέστρεψε στην Αγγλία στο γνωστό βιβλίο του «Φόρος τιμής στην Καταλωνία» («Homage to Catalonia», 1938), το οποίο, καθώς ερχόταν σε αντίθεση με τις ορέξεις τόσο του δεξιού τύπου της χώρας όσο και της ημερήσιας εφημερίδας «Daily Worker» του Κομμουνιστικού Κόμματος, μέχρι το 1950 δεν είχε πουλήσει περισσότερα από 1.500 αντίτυπα.
Την επόμενη χρονιά εξέδωσε του «Coming up for Air», ενώ από τον Αύγουστο του 1941 και για όλη την διάρκεια του Β Παγκόσμιου Πολέμου εργάστηκε στο BBC («British Broadcasting Corporation») για τα προπαγανδιστικά ειδησεογραφικά προγράμματα που εκπέμπονταν στην Ινδία. Παράλληλα με το BBC εργαζόταν και στην εφημερίδα «Observer», ενώ μετά τον πόλεμο, ως λογοτεχνικός συντάκτης στην σοσιαλιστική εφημερίδα «Tribune» (στην οποία τον είχε καλέσει το 1943 ο εκδότης Aneurin Bevan), άρχισε να διαμορφώνει μέσα από την εβδομαδιαία στήλη του πολιτικές θέσεις με ξεκάθαρα αντιεξουσιαστική σοσιαλιστική κατεύθυνση.
Εκείνη ακριβώς την περίοδο συνέγραψε τα καλύτερα έργα του. Το 1944 εξέδωσε την «Φάρμα των Ζώων» («Animal Farm», μία πολιτική αλληγορία ενάντια στον σταλινισμό, η οποία του κόστισε την απώλεια των περισσότερων από τους έως τότε μαρξιστές φίλους του, ενώ ήδη είχε αρνηθεί να του εκδώσει το βιβλίο ο από το 1937 εκδότης του V. Gollancz). Το 1949 εξέδωσε το περίφημο «1984», ένα απαισιόδοξο μυθιστόρημα με δράση τοποθετημένη στο, τότε, «μακρινό» και «μελλοντικό» έτος 1984, όπου περιγραφόταν ένα εφιαλτικό ολοκληρωτικό αστυνομικό κράτος, στο οποίο η παραμικρή λεπτομέρεια της ατομικής και συλλογικής ζωής, που διαμορφώνονταν και οι δύο από την «νεογλώσσα» - «newspeak» και την «διπλοσκέψη» - «doublethink», ελεγχόταν αυστηρά από τον αόρατο δικτάτορα «Μεγάλο Αδελφό» («Big Brother»): «όποιος ελέγχει τη γλώσσα ενός ανθρώπου, ελέγχει και τις σκέψεις του» ανέφερε μέσα στο «1984» ο Όργουελ.
Συνέγραψε και ποιήματα («Romance», «Awake! Young Men of England», «Kitchener», «The Pagan», «The Lesser Evil», «Poem From Burma», κ.ά.), ενω λίγες ημέρες πριν πεθάνει σε νοσοκομείο του Λονδίνου από φυματίωση τον Ιανουάριο του 1950, απαγόρευσε την συγγραφή βιογραφιών του, πράγμα που όμως δεν τηρήθηκε, όπως ήταν άλλωστε αναμενόμενο.
blog ECRASEZ L'INFAME
Μία συζήτηση για το Ισραήλ που δεν βοηθά
Μία συζήτηση για το Ισραήλ που δεν βοηθά
Το άρθρο που ακολουθεί είχε γραφτεί από τον Ισραηλινό ειρηνιστή-ακτιβιστή Τζεφ Χάλπερ* για την εβραϊκή εφημερίδα της Αυστραλίας Australian Jewish News.
Η εφημερίδα αρνήθηκε να το δημοσιεύσει, ασκώντας δριμύτατη επίθεση κατά του Χάλπερ και των υποστηρικτών του. Το άρθρο αυτό θέτει ενδιαφέροντα ερωτήματα για την «ιδανική» εικόνα που έχουν για το Ισραήλ οι επίσημοι εβραϊκοί φορείς, μία εικόνα που δεν έχει καμία σχέση με την πραγματικότητα, αποκλείοντας παράλληλα κάθε κριτική ισραηλινή φωνή από το να πλησιάζει και να συζητήσει επισήμως με τους Εβραίους της διασποράς τέτοιου είδους ζητήματα.
Ο θυμός της οργανωμένης εβραϊκής κοινότητας κατά του ενδεχόμενου να μιλήσω στην Αυστραλία είναι πραγματικά αναπάντεχη για έναν Ισραηλινό σαν εμένα. Αν και είμαι πολύ επικριτικός κατά της Ισραηλινής πολιτικής της Κατοχής και αμφισβητώ το αν η λύση των δύο κρατών είναι ακόμη δυνατή με δεδομένη την έκταση των ισραηλινών οικισμών, δεν δικαιολογείται μία τέτοιου είδους δαιμονοποίηση από τις σελίδες του AJN(Australian Jewish News, εβραϊκή εφημερίδα της Αυστραλίας). Απόψεις σαν τις δικές μου εμφανίζονται συχνά στα ισραηλινά μέσα ενημέρωσης. Πράγματι, εγώ ο ίδιος γράφω συχνά στον ισραηλινό τύπο και εμφανίζομαι συχνά στην ισραηλινή τηλεόραση και το ραδιόφωνο.
Γιατί τότε λοιπόν η υστερία; Γιατί με απέκλεισαν από την Συναγωγή Εμάνουελ του Σίδνεϊ, μία συναγωγή που αυτοχαρακτηρίζεται προοδευτική; Γιατί, εγώ ένας Ισραηλινός, πρέπει να απευθυνθώ στην εβραϊκή κοινότητα από μία εκκλησία; Γιατί, ενώ με προσκάλεσαν να μιλήσω σε κάθε πανεπιστήμιο στην ανατολική Αυστραλία, στο Πανεπιστήμιο Monash, έπρεπε να αναγκαστώ να έχω κρυφές συναντήσεις με Εβραίους καθηγητές σε σκοτεινά δωμάτια μακριά από τις αίθουσες της συζήτησης; Γιατί, όταν οι «ηγέτες» της εβραϊκής κοινότητας με ξεσκίζουν εμένα και τις απόψεις μου, οι Ισραηλινοί που παρακολουθούν τις συζητήσεις μου εκφράζουν τέτοιο θαυμασμό που «πραγματικές» Ισραηλινές απόψεις τελικά ακούγονται στην Αυστραλία, ακόμη και αν δεν συμφωνούν όλοι μαζί μου; Με δεδομένη την στήριξη στο δικαίωμα μου να μιλήσω που δείχνουν οι περισσότερες επιστολές που δημοσιεύτηκαν στην AJN, εγείρονται ενοχλητικά ερωτήματα για το δικαίωμα των Εβραίων της Αυστραλίας να ακούσουν διαφορετικές απόψεις για την σύγκρουση του Ισραήλ με τους Παλαιστινίους από τους ίδιους τους Ισραηλινούς.
Εγείρει όμως ένα ακόμη πιο σοβαρό θέμα. Ποια είναι η σχέση της Εβραϊκής Διασποράς απέναντι στο Ισραήλ; Η όποια απειλή συνιστούσα στην οργανωμένη εβραϊκή κοινότητα της Αυστραλίας έχει λίγο να κάνει όχι τόσο με το Ισραήλ, υποπτεύομαι, αλλά με την ζημιά που ενδεχομένως υποστεί η ιδεαλιστική εικόνα αλά «Λέων Γιούρις»(σ.σ. συγγραφέας του γνωστού μπεστσέλερ «Έξοδος», που αναφέρεται στην προσπάθεια Εβραίων επιζώντων από το Ολοκαύτωμα να μπουν στην υπό βρετανική εντολή Παλαιστίνη, παραμονές της ίδρυσης του κράτους του Ισραήλ) με την εικόνα περί Ισραήλ που αυτή έχει.
Ίσως είναι παράξενο να πει κανείς, αλλά δεν πιστεύω ότι εσείς στην Διασπορά έχετε εσωτερικεύσει το γεγονός ότι το Ισραήλ είναι μία ξένη χώρα όσον αφορά την ιδανική εικόνα που έχετε, όπως η Αυστραλία απέχει μακράν από την εικόνα μιας χώρας καγκουρό. Οι χώρες αλλάζουν, εξελίσσονται. Τι θα σκέφτονται οι Ευρωπαίοι πατέρες της Αυστραλίας, ακόμη και αυτοί που μέχρι προ τίνος ακολουθούσαν μία πολιτική «Λευκής Αυστραλίας», αν έβλεπαν την πολυπολιτισμική χώρα που είστε σήμερα; Το 30% των πολιτών του Ισραήλ δεν είναι Εβραίοι και θα μπορούσαμε να είχαμε μόνιμα εντάξει άλλα τέσσερα εκατομμύρια Παλαιστινίων, τους κατοίκους των κατεχομένων εδαφών στην χώρα μας.
Είναι φανερό πλέον πως η μεγάλη πλειοψηφία των Εβραίων στον κόσμο δεν πρόκειται να μεταναστεύσει στο Ισραήλ. Τα γεγονότα αυτά, με την επείγουσα ανάγκη να κάνει το Ισραήλ ειρήνη με τους γείτονες του, σημαίνει κάτι. Σημαίνει ότι το Ισραήλ πρέπει να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο το έβλεπαν ο Μπεν Γκουριόν, ο Λέον Γιούρις και ο Μαρκ Λέϊμπλερ, ακόμη και αν είναι δύσκολο να το αποδεχθείτε.
Εγώ το βλέπω ως θετικό γεγονός, ένα σημάδι μίας υγιούς χώρας που αντιμετωπίζει την πραγματικότητα, κάτι που έχει σχέση με την ίδια την δημιουργία μας, ακόμη και αν αυτό σημαίνει ότι το Ισραήλ θα μετεξελιχθεί από εβραϊκό κράτος σε κράτος όλων των πολιτών του, ένα διεθνικό ή δημοκρατικό κράτος. Αντί «να εξαφανιστεί» το Ισραήλ, η πρόκληση αυτή είναι στην πραγματικότητα μία φυσική και ίσως αναπόφευκτη εξέλιξη. Δεν θα είναι εύκολο, αλλά αν εσείς μπορείτε να γίνετε πολυπολιτισμικοί, μπορούμε και εμείς.
Αλλά αυτό είναι δικό μας πρόβλημα ως Ισραηλινοί. Ποιο είναι το δικό σας πρόβλημα; Γιατί το να συζητήσεις για τόσο σημαντικά ζητήματα που αφορούν το Ισραήλ γίνονται η αιτία τέτοιας συμφοράς; Γιατί, τολμώ να πω, έχετε μερίδιο στην διατήρηση της ιδεαλιστικής εικόνας περί Ισραήλ που βλάπτει την αντιμετώπιση της πραγματικότητας στην χώρα. Κατά την άποψή μου, το Ισραήλ χρησιμοποιείται ως προκάλυμμα για την δική σας εθνική ταυτότητα στην Αυστραλία. Η κινητοποίηση γύρω από ένα πολιορκημένο Ισραήλ είναι σημαντικό για να κρατήσετε τα παιδιά σας Εβραίους. Θα πάω πιο μακριά και θα σας κατηγορήσω ότι χρειάζεστε ένα Ισραήλ σε πόλεμο, να γιατί αισθάνεστε να απειλείστε από ένα Ισραήλ σε ειρήνη, να γιατί αρνείστε ακόμη και ότι η ειρήνη είναι δυνατή, γιατί ένα Ισραήλ που δεν θα απειλείται ούτε θα είναι «εβραϊκό» δεν μπορεί να εκπληρώσει το ρόλο που έχετε αναθέσει για αυτό και για αυτό χαρακτηρίζετε το μήνυμα μου ως «τρομερά ψεύδη».
Αυτή είναι για να είμαι ειλικρινής η απειλή που εκπροσωπώ. Μόνο έτσι μπορεί να εξηγηθεί το γιατί ραβίνοι, «ηγέτες» της κοινότητας και Εβραίοι καθηγητές επέλεξαν να συναντηθούν με μυστικότητα μαζί μου αντί να με δουν, εμένα έναν επικριτή του Ισραήλ, στις συναγωγές τους ή στις αίθουσες διδασκαλίας. Είναι όλα κατανοητά. Δεν χρειάζεστε κάποιον να λιντσάρετε αν θέλετε να διατηρήσετε την ταυτότητα σας ως μία ευημερούσα κοινότητα σε μία ανεκτική πολυπολιτισμική κοινωνία. Θα αναρωτηθώ απλά αν η πραγματική χώρα του Ισραήλ μπορεί να παίξει αυτόν τον ρόλο ή ακόμη και αν είναι δίκαιο για το Ισραήλ να αναμένει κάτι τέτοιο.
Είμαστε διαφορετικοί άνθρωποι. Το Ισραήλ δεν μπορεί πλέον να ορίζει την εβραϊκή ζωή στην Διασπορά όπως δεν μπορείτε και εσείς να ορίζετε το Ισραήλ. Αντί να αντιδράτε σπασμωδικά απέναντι σε έναν ιδανικό τόπο, πρέπει να αρχίσετε να αναπτύσσετε σεβασμό για το Ισραήλ και τις φωνές του Ισραήλ, ένα σεβασμό που θα έλθει μόνο όταν αρχίσετε να αντιμετωπίζετε το Ισραήλ ως μία πραγματική χώρα. Και θα πρέπει να αποκτήσετε την δική σας ζωή. Πρέπει να αναπτύξετε εναλλακτική κουλτούρα της Εβραϊκής Διασποράς και ταυτότητας.
Η ειρωνεία είναι, μετά από όλα αυτά που έχω πει, ότι η ισραηλινή κυβέρνηση αντιδρά σε αυτό, γιατί σας χρησιμοποιεί ως εκπροσώπους για να στηρίξετε την πολιτική της, συχνά ακροδεξιά και μιλιταριστική πολιτική που έρχεται σε αντίθεση με τις δικές σας αξίες για πολιτισμικό πλουραλισμό και ανθρώπινα δικαιώματα. Θυμηθείτε: Το Ισραήλ κάνει ό,τι κάνει στο όνομα σας. Έως ότου αποκτήσετε μία ανεξάρτητη θέση, είστε συνεργοί.
Αυτά που μου συνέβησαν στην Αυστραλία είναι ένα μικρό κομμάτι μίας λυπηρής ιστορίας αμοιβαίας εκμετάλλευσης. Εσείς χρησιμοποιείτε το Ισραήλ για να κρατήσετε την κοινότητα σας ενωμένη, το Ισραήλ σας χρησιμοποιεί για να δικαιολογήσει μίας αδικαιολόγητη πολιτική. Ίσως τελικά κάτι καλό να βγει από όλα αυτά: μία πραγματική συζήτηση για την φύση των σχέσεων Ισραήλ-Διασποράς. Επιστρέφω πίσω στο σπίτι μου στην Ιερουσαλήμ. Πρέπει να αφήσετε το Ισραήλ ήσυχο να έχει μία εβραϊκή ζωή.
*Ο Τζεφ Χάλπερ, είναι επικεφαλής της οργάνωσης Ισραηλινή Επιτροπή κατά των Κατεδαφίσεων Σπιτιών(Israeli Committee Against House Demolitions).
http://antonyloewenstein.com/blog/2009/03/31/an-unhelpful-discourse-on-israel/
Το άρθρο που ακολουθεί είχε γραφτεί από τον Ισραηλινό ειρηνιστή-ακτιβιστή Τζεφ Χάλπερ* για την εβραϊκή εφημερίδα της Αυστραλίας Australian Jewish News.
Η εφημερίδα αρνήθηκε να το δημοσιεύσει, ασκώντας δριμύτατη επίθεση κατά του Χάλπερ και των υποστηρικτών του. Το άρθρο αυτό θέτει ενδιαφέροντα ερωτήματα για την «ιδανική» εικόνα που έχουν για το Ισραήλ οι επίσημοι εβραϊκοί φορείς, μία εικόνα που δεν έχει καμία σχέση με την πραγματικότητα, αποκλείοντας παράλληλα κάθε κριτική ισραηλινή φωνή από το να πλησιάζει και να συζητήσει επισήμως με τους Εβραίους της διασποράς τέτοιου είδους ζητήματα.
Ο θυμός της οργανωμένης εβραϊκής κοινότητας κατά του ενδεχόμενου να μιλήσω στην Αυστραλία είναι πραγματικά αναπάντεχη για έναν Ισραηλινό σαν εμένα. Αν και είμαι πολύ επικριτικός κατά της Ισραηλινής πολιτικής της Κατοχής και αμφισβητώ το αν η λύση των δύο κρατών είναι ακόμη δυνατή με δεδομένη την έκταση των ισραηλινών οικισμών, δεν δικαιολογείται μία τέτοιου είδους δαιμονοποίηση από τις σελίδες του AJN(Australian Jewish News, εβραϊκή εφημερίδα της Αυστραλίας). Απόψεις σαν τις δικές μου εμφανίζονται συχνά στα ισραηλινά μέσα ενημέρωσης. Πράγματι, εγώ ο ίδιος γράφω συχνά στον ισραηλινό τύπο και εμφανίζομαι συχνά στην ισραηλινή τηλεόραση και το ραδιόφωνο.
Γιατί τότε λοιπόν η υστερία; Γιατί με απέκλεισαν από την Συναγωγή Εμάνουελ του Σίδνεϊ, μία συναγωγή που αυτοχαρακτηρίζεται προοδευτική; Γιατί, εγώ ένας Ισραηλινός, πρέπει να απευθυνθώ στην εβραϊκή κοινότητα από μία εκκλησία; Γιατί, ενώ με προσκάλεσαν να μιλήσω σε κάθε πανεπιστήμιο στην ανατολική Αυστραλία, στο Πανεπιστήμιο Monash, έπρεπε να αναγκαστώ να έχω κρυφές συναντήσεις με Εβραίους καθηγητές σε σκοτεινά δωμάτια μακριά από τις αίθουσες της συζήτησης; Γιατί, όταν οι «ηγέτες» της εβραϊκής κοινότητας με ξεσκίζουν εμένα και τις απόψεις μου, οι Ισραηλινοί που παρακολουθούν τις συζητήσεις μου εκφράζουν τέτοιο θαυμασμό που «πραγματικές» Ισραηλινές απόψεις τελικά ακούγονται στην Αυστραλία, ακόμη και αν δεν συμφωνούν όλοι μαζί μου; Με δεδομένη την στήριξη στο δικαίωμα μου να μιλήσω που δείχνουν οι περισσότερες επιστολές που δημοσιεύτηκαν στην AJN, εγείρονται ενοχλητικά ερωτήματα για το δικαίωμα των Εβραίων της Αυστραλίας να ακούσουν διαφορετικές απόψεις για την σύγκρουση του Ισραήλ με τους Παλαιστινίους από τους ίδιους τους Ισραηλινούς.
Εγείρει όμως ένα ακόμη πιο σοβαρό θέμα. Ποια είναι η σχέση της Εβραϊκής Διασποράς απέναντι στο Ισραήλ; Η όποια απειλή συνιστούσα στην οργανωμένη εβραϊκή κοινότητα της Αυστραλίας έχει λίγο να κάνει όχι τόσο με το Ισραήλ, υποπτεύομαι, αλλά με την ζημιά που ενδεχομένως υποστεί η ιδεαλιστική εικόνα αλά «Λέων Γιούρις»(σ.σ. συγγραφέας του γνωστού μπεστσέλερ «Έξοδος», που αναφέρεται στην προσπάθεια Εβραίων επιζώντων από το Ολοκαύτωμα να μπουν στην υπό βρετανική εντολή Παλαιστίνη, παραμονές της ίδρυσης του κράτους του Ισραήλ) με την εικόνα περί Ισραήλ που αυτή έχει.
Ίσως είναι παράξενο να πει κανείς, αλλά δεν πιστεύω ότι εσείς στην Διασπορά έχετε εσωτερικεύσει το γεγονός ότι το Ισραήλ είναι μία ξένη χώρα όσον αφορά την ιδανική εικόνα που έχετε, όπως η Αυστραλία απέχει μακράν από την εικόνα μιας χώρας καγκουρό. Οι χώρες αλλάζουν, εξελίσσονται. Τι θα σκέφτονται οι Ευρωπαίοι πατέρες της Αυστραλίας, ακόμη και αυτοί που μέχρι προ τίνος ακολουθούσαν μία πολιτική «Λευκής Αυστραλίας», αν έβλεπαν την πολυπολιτισμική χώρα που είστε σήμερα; Το 30% των πολιτών του Ισραήλ δεν είναι Εβραίοι και θα μπορούσαμε να είχαμε μόνιμα εντάξει άλλα τέσσερα εκατομμύρια Παλαιστινίων, τους κατοίκους των κατεχομένων εδαφών στην χώρα μας.
Είναι φανερό πλέον πως η μεγάλη πλειοψηφία των Εβραίων στον κόσμο δεν πρόκειται να μεταναστεύσει στο Ισραήλ. Τα γεγονότα αυτά, με την επείγουσα ανάγκη να κάνει το Ισραήλ ειρήνη με τους γείτονες του, σημαίνει κάτι. Σημαίνει ότι το Ισραήλ πρέπει να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο το έβλεπαν ο Μπεν Γκουριόν, ο Λέον Γιούρις και ο Μαρκ Λέϊμπλερ, ακόμη και αν είναι δύσκολο να το αποδεχθείτε.
Εγώ το βλέπω ως θετικό γεγονός, ένα σημάδι μίας υγιούς χώρας που αντιμετωπίζει την πραγματικότητα, κάτι που έχει σχέση με την ίδια την δημιουργία μας, ακόμη και αν αυτό σημαίνει ότι το Ισραήλ θα μετεξελιχθεί από εβραϊκό κράτος σε κράτος όλων των πολιτών του, ένα διεθνικό ή δημοκρατικό κράτος. Αντί «να εξαφανιστεί» το Ισραήλ, η πρόκληση αυτή είναι στην πραγματικότητα μία φυσική και ίσως αναπόφευκτη εξέλιξη. Δεν θα είναι εύκολο, αλλά αν εσείς μπορείτε να γίνετε πολυπολιτισμικοί, μπορούμε και εμείς.
Αλλά αυτό είναι δικό μας πρόβλημα ως Ισραηλινοί. Ποιο είναι το δικό σας πρόβλημα; Γιατί το να συζητήσεις για τόσο σημαντικά ζητήματα που αφορούν το Ισραήλ γίνονται η αιτία τέτοιας συμφοράς; Γιατί, τολμώ να πω, έχετε μερίδιο στην διατήρηση της ιδεαλιστικής εικόνας περί Ισραήλ που βλάπτει την αντιμετώπιση της πραγματικότητας στην χώρα. Κατά την άποψή μου, το Ισραήλ χρησιμοποιείται ως προκάλυμμα για την δική σας εθνική ταυτότητα στην Αυστραλία. Η κινητοποίηση γύρω από ένα πολιορκημένο Ισραήλ είναι σημαντικό για να κρατήσετε τα παιδιά σας Εβραίους. Θα πάω πιο μακριά και θα σας κατηγορήσω ότι χρειάζεστε ένα Ισραήλ σε πόλεμο, να γιατί αισθάνεστε να απειλείστε από ένα Ισραήλ σε ειρήνη, να γιατί αρνείστε ακόμη και ότι η ειρήνη είναι δυνατή, γιατί ένα Ισραήλ που δεν θα απειλείται ούτε θα είναι «εβραϊκό» δεν μπορεί να εκπληρώσει το ρόλο που έχετε αναθέσει για αυτό και για αυτό χαρακτηρίζετε το μήνυμα μου ως «τρομερά ψεύδη».
Αυτή είναι για να είμαι ειλικρινής η απειλή που εκπροσωπώ. Μόνο έτσι μπορεί να εξηγηθεί το γιατί ραβίνοι, «ηγέτες» της κοινότητας και Εβραίοι καθηγητές επέλεξαν να συναντηθούν με μυστικότητα μαζί μου αντί να με δουν, εμένα έναν επικριτή του Ισραήλ, στις συναγωγές τους ή στις αίθουσες διδασκαλίας. Είναι όλα κατανοητά. Δεν χρειάζεστε κάποιον να λιντσάρετε αν θέλετε να διατηρήσετε την ταυτότητα σας ως μία ευημερούσα κοινότητα σε μία ανεκτική πολυπολιτισμική κοινωνία. Θα αναρωτηθώ απλά αν η πραγματική χώρα του Ισραήλ μπορεί να παίξει αυτόν τον ρόλο ή ακόμη και αν είναι δίκαιο για το Ισραήλ να αναμένει κάτι τέτοιο.
Είμαστε διαφορετικοί άνθρωποι. Το Ισραήλ δεν μπορεί πλέον να ορίζει την εβραϊκή ζωή στην Διασπορά όπως δεν μπορείτε και εσείς να ορίζετε το Ισραήλ. Αντί να αντιδράτε σπασμωδικά απέναντι σε έναν ιδανικό τόπο, πρέπει να αρχίσετε να αναπτύσσετε σεβασμό για το Ισραήλ και τις φωνές του Ισραήλ, ένα σεβασμό που θα έλθει μόνο όταν αρχίσετε να αντιμετωπίζετε το Ισραήλ ως μία πραγματική χώρα. Και θα πρέπει να αποκτήσετε την δική σας ζωή. Πρέπει να αναπτύξετε εναλλακτική κουλτούρα της Εβραϊκής Διασποράς και ταυτότητας.
Η ειρωνεία είναι, μετά από όλα αυτά που έχω πει, ότι η ισραηλινή κυβέρνηση αντιδρά σε αυτό, γιατί σας χρησιμοποιεί ως εκπροσώπους για να στηρίξετε την πολιτική της, συχνά ακροδεξιά και μιλιταριστική πολιτική που έρχεται σε αντίθεση με τις δικές σας αξίες για πολιτισμικό πλουραλισμό και ανθρώπινα δικαιώματα. Θυμηθείτε: Το Ισραήλ κάνει ό,τι κάνει στο όνομα σας. Έως ότου αποκτήσετε μία ανεξάρτητη θέση, είστε συνεργοί.
Αυτά που μου συνέβησαν στην Αυστραλία είναι ένα μικρό κομμάτι μίας λυπηρής ιστορίας αμοιβαίας εκμετάλλευσης. Εσείς χρησιμοποιείτε το Ισραήλ για να κρατήσετε την κοινότητα σας ενωμένη, το Ισραήλ σας χρησιμοποιεί για να δικαιολογήσει μίας αδικαιολόγητη πολιτική. Ίσως τελικά κάτι καλό να βγει από όλα αυτά: μία πραγματική συζήτηση για την φύση των σχέσεων Ισραήλ-Διασποράς. Επιστρέφω πίσω στο σπίτι μου στην Ιερουσαλήμ. Πρέπει να αφήσετε το Ισραήλ ήσυχο να έχει μία εβραϊκή ζωή.
*Ο Τζεφ Χάλπερ, είναι επικεφαλής της οργάνωσης Ισραηλινή Επιτροπή κατά των Κατεδαφίσεων Σπιτιών(Israeli Committee Against House Demolitions).
http://antonyloewenstein.com/blog/2009/03/31/an-unhelpful-discourse-on-israel/
Πρέπει οι Εβραίοι να βλέπουν πάντα τον ευατό τους ως θύματα;
του Antony Lerman*
Υπό το φως της ισραηλινής επίθεσης στην Γάζα, κάποιες πρόθυμες φωνές μας λένε ότι ο αντισημιτισμός επέστρεψε για μία ακόμη φορά. Οκτώ χρόνια επιθέσεων με ρουκέτες από την Χαμάς και η άδικη κατακραυγή του κόσμου όταν το Ισραήλ προβαίνει σε αντίποινα, υποστηρίζουν. Τα μέσα ενημέρωσης μεροληπτούν και αμφισβητούν την νομιμότητα ύπαρξης του εβραϊκού κράτους.
Η Αριστερά επιτίθενται στο Ισραήλ ως το απόλυτο κακό. Ακόμη και τα θέατρα συνεχίζουν να παρουσιάζουν τα αντισημιτικά στερεότυπα, τον Shylock, τον Fagin και τον «εκλεκτό λαό», μόνο και μόνο για να μας βασανίσουν. Αν αυτή η θλιβερή εικόνα ήταν ακριβής περιγραφή του τι περνούν οι Εβραίοι σήμερα, ποιος θα αρνιόταν ότι τα βάσανα είναι αυτό που χαρακτηρίζουν τις συνθήκες που ζουν οι Εβραίοι;
Στους περισσότερους εβραϊκούς κύκλους, αν θέσεις σε αμφισβήτηση την αφήγηση αυτή και πεις ότι ίσως είναι υπερβολική, ότι επιβάλλει ένα επίπεδο τρόμου και μοναδικής θυματοποίησης των Εβραίων, θα προκαλέσεις την εχθρότητα και την δυσπιστία σε ανάλογη έκταση και θα τύχει ελάχιστης δημόσιας συμπάθειας. Αλλά όπως έλεγε ο καθηγητής Salo Baron, ο μεγαλύτερος ίσως Εβραίος ιστορικός του 20ου αιώνα, βρίσκουμε μία σοβαρή δικαιολογία για να θέσουμε τέτοια ερωτήματα.
Ο καθηγητής Baron καταφέρθηκε έντονα κατά αυτού που αποκαλούσε «η δακρύβρεχτη αντίληψη της εβραϊκής ιστορίας», η οποία τοποθέτησε τα βάσανα στο επίκεντρο της εβραϊκής ζωής. «Τα βάσανα είναι κομμάτι της μοίρας των Εβραίων», έλεγε ο καθηγητής Baron σε συνέντευξη του το 1975. Ένας άλλος διακεκριμένος ιστορικός, ο καθηγητής Yosef Hayim Yerushalmi, έλεγε ότι ο Baron καταπολεμούσε πάντοτε την άποψη ότι η εβραϊκή ιστορία «είναι όλη σκοτάδι χωρίς κανένα φως. Εργάστηκε σθεναρά για να αποκαταστήσει την ισορροπία»
Ο Baron ο οποίος γεννήθηκε στην Πολωνία και πήγε στην Αμερική το 1930 να διδάξει στο πανεπιστήμιο Κολούμπια στη Νέα Υόρκη, πέθανε σε ηλικία 94 ετών το 1989, ίσως μία από τις σπουδαιότερες χρονιές στην μεταπολεμική εβραϊκή ιστορία. Με την κατάρρευση του κομμουνισμού στην ανατολική Ευρώπη και την Σοβ. Ένωση, η καταπίεση της εβραϊκής θρησκείας και της πολιτισμικής έκφρασης τερματίστηκε. Περισσότεροι από δύο εκατ. Εβραίοι ήταν πλέον ελεύθεροι να επιλέξουν να είναι Εβραίοι ή όχι. Ένας εκπληκτικός αριθμός επέλεξε τον εβραϊσμό και μία αξιοσημείωτη αναγέννηση της εβραϊκής ζωής άρχισε. Η ιστορική στιγμή περιγράφει την κεντρική αλήθεια της κριτικής του Baron.
Είκοσι χρόνια μετά, η αναγέννηση συνεχίζεται, αλλά η αντίδραση του κόσμου στον πόλεμο του Ισραήλ στην Γάζα και η δραματική αύξηση των αντισημιτικών ενεργειών σε μια σειρά από χώρες από τότε που ξεκίνησε ο πόλεμος οδήγησε πολλούς στο να περιγράψουν μία πολύ μαύρη εικόνα της τρέχουσας εβραϊκής δύσκολης θέσης. Έτσι λοιπόν σκεπτόμενος την ακρίβεια αυτών, ειδικά υπό το φως του δηλητηριώδους αντισημιτισμού, για τον οποίο ο Howard Jacobson, έγραφε στην Ιντιπέντεντ τον περασμένο μήνα, υποστηρίζοντας ότι ανακάλυψε να εκτρέφεται σε κάθε κριτική κατά του Ισραήλ, αναρωτήθηκα τι φως θα έβρισκε ο καθηγητής Baron στο σημερινό σκοτάδι.
Θα κατέληγε στο συμπέρασμα ότι η δακρύβρεχτη αντίληψη της εβραϊκής ιστορίας επέστρεψε και ότι χρειάζεται να επανέλθει κάποια ισορροπία; Έχουμε εμείς οι Εβραίοι υποκύψει ψυχολογικά σε μία αιώνια θυματοποίηση, μία εντελώς αρνητική εβραϊκή εξαίρεση ή πρόκειται για δικαιολογημένη παράνοια;
Mία πρωτοπόρα έρευνα που δημοσιεύτηκε όταν άρχιζαν οι ισραηλινοί βομβαρδισμοί στην Γάζα, ρίχνει κάποιο φως. Δείχνει ακριβώς πως το συναίσθημα δεν έχει σημασία του τι κάνουμε, ότι βρισκόμαστε στο έλεος άλλων ισχύει για τους Ισραηλινούς Εβραίους. Μία ομάδα με επικεφαλής τον καθηγητή Ντανιέλ Μπαρ Ταλ στο πανεπιστήμιο του Τελ Αβίβ, ένας από τους κορυφαίους πολιτικούς ψυχολόγους στον κόσμο, ρώτησε Ισραηλινούς Εβραίους για το τι θυμούνται από την σύγκρουση με τους άραβες, από τότε που ξεκίνησε μέχρι σήμερα και ανακάλυψε ότι «η συνείδησή τους χαρακτηρίζεται από μία αίσθηση θύματος, μία νοοτροπία πολιορκίας, τυφλού πατριωτισμού, πολεμοκάπηλης διάθεσης, ηθικής αυτοϊκανοποίησης, στέρησης της ανθρώπινης υπόστασης των Παλαιστινίων και αδιαφορία για τα δικά τους βάσανα».
Οι ερευνητές βρήκαν στενή σχέση μεταξύ της συλλογικής μνήμης και της ανάμνησης «των διώξεων που υπέστησαν στο παρελθόν οι Εβραίοι» και το Ολοκαύτωμα, την αίσθηση ότι «όλος ο κόσμος είναι εναντίον μας». Αν μία τέτοια μελέτη γινόταν και μεταξύ των Εβραίων στην Βρετανία, φοβάμαι ότι τα αποτελέσματα θα ήταν ίδια.
Για τους ίδιους τους Εβραίους να βλέπουν τον εαυτό τους με αυτόν τον τρόπο είναι κατανοητό, αλλά είναι διαστροφή και βαθειά καταστροφικό. Όπως εξηγεί ο καθηγητής Μπαρ Ταλ, η άποψη αυτή προέρχεται κυρίως από μία μακρά κατήχηση που βασίζεται στην άγνοια και την ενισχύει. Η εβραϊκή κοινή γνώμη δεν θέλει να συγχέεται με γεγονότα. Αν οριζόμαστε από τους διωγμούς του παρελθόντος, από το ότι είμαστε θύματα, θα σκεφτούμε ποτέ καθαρά για το πρόβλημα Ισραήλ-Παλαιστίνης και το πρόβλημα του αντισημιτισμού;
Για να δικαιολογηθεί η επίθεση στην Γάζα, το Ισραήλ πέταξε τον μανδύα του θύματος πάνω από τους κατοίκους του νοτίου Ισραήλ που έχουν ζήσει υπό την συνεχή απειλή των επιθέσεων με ρουκέτες από το 2001. Η ισραηλινή κυβέρνηση και οι εκπρόσωποι του στρατού έχουν μία αξιοσημείωτη ευνοϊκή παρουσία στα μέσα ενημέρωσης όταν χρησιμοποιούν το επιχείρημα αυτό. Η ιστορία όμως δεν άρχισε το 2001. Όπως επισημαίνει η ισραηλινή δημοσιογράφος Αμίρα Χας, η ισραηλινή πολιορκία ξεκινά το 1991, πριν καν οι επιθέσεις αυτοκτονίας αρχίσουν. Η συνεχής έμφαση στο τι υποφέρει το Ισραήλ, με την εξαίρεση άλλων γεγονότων και την επωδό ότι καμιά άλλη χώρα δεν θα ανεχόταν μία τέτοιου είδους απειλή στους πολίτες της για μία τόσο μεγάλη περίοδο έδωσε την βάση υπέρ της στρατιωτικής λύσης ως την μόνη διέξοδο. Το θύμα έχει στριμωχτεί στην γωνία και δεν υπάρχει άλλος τρόπος να ξεφύγει.
Αλλά η δημοφιλής Ισραηλινή φράση «δεν υπάρχει άλλη λύση», δεν ευσταθεί ούτε σε ένα δευτερόλεπτο ανάλυσης. Υπήρξε ένα τεράστιος πλούτος από σημαντική στρατιωτική πληροφόρηση, ιδίως μετά την καταστροφή στον πόλεμο του Λιβάνου το 2006, που έλεγε ότι δεν υπάρχει στρατιωτική λύση στο πρόβλημα των ισλαμικών οργανώσεων τύπου Χαμάς και Χεζμπολάχ. Ήδη και πριν τον Λίβανο το 2004, ο πρώην εκπρόσωπος του ισραηλινού στρατού Ναχμάν Σάϊ, μία εξέχουσα προσωπικότητα του ισραηλινού κατεστημένου, δήλωνε: « Παρά τον μεγάλο θυμό, την απογοήτευση και την αποστροφή που νιώθουμε, πρέπει να συνομιλήσουμε με την Χεζμπολάχ. Πρέπει να εκμεταλλευτούμε κάθε δυνατότητα να έλθουμε σε συμβιβασμό μαζί τους και να κερδίσουμε πολύτιμο χρόνο. Περιλαμβάνεται σε αυτό όλο το κακό της περιοχής; Τι περιμένουμε; Μπορούμε πάντοτε να επιστρέψουμε και να πολεμήσουμε την τρομοκρατία».
Στις αρχές Ιανουαρίου φέτος, ο πρώην επικεφαλής της Μοσάντ και εκπρόσωπος εθνικής ασφαλείας, Εφραίμ Χαλεβί, δήλωνε: « Αν στόχος του Ισραήλ ήταν να εξαρθρώσει την απειλή των ρουκετών για τους κατοίκους του νοτίου Ισραήλ, να ανοίξουν τα συνοριακά περάσματα θα εξασφάλιζε μία τέτοια ησυχία για μία γενιά». Ο Ντανιέλ Λέβι, πρώην σύμβουλος στο γραφείο του Ισραηλινού πρωθυπουργού Εχούντ Μπαράκ, δείχνει ξεκάθαρα το που ελήφθησαν οι λάθος αποφάσεις: η αποχώρηση από την Γάζα χωρίς τον συντονισμό του «τι θα γίνει μετά» με τους Παλαιστινίους, η ερμητική πολιορκία της Χαμάς και της Γάζας μετά τις εκλογές του 2006 αντί του να επιχειρηθεί να δοκιμαστεί η ικανότητα της Χαμάς να κυβερνήσει με υπευθυνότητα, αντί να οικοδομηθεί η εκεχειρία, το Ισραήλ ήταν ο πρώτος που την έσπασε στις 4 Νοεμβρίου. Με δύο λόγια υπήρχαν άλλες εναλλακτικές λύσεις.
H πρόσφατη φρενίτιδα διπλωματικής δραστηριότητας το επιβεβαιώνει. Το πρώτο ταξίδι του Τόνι Μπλερ στην Γάζα, οι επαφές της Χίλαρι Κλίντον με τους ηγέτες του Ισραήλ και η σκληρότερη γλώσσα όσον αφορά τους οικισμούς και η υποσχεθείσα οικονομική βοήθεια των 5 δις. δολαρίων στην σύνοδο των δωρητών στην Αίγυπτο είναι όλα προσπάθειες να φανεί η Ισραηλινή ευγένεια, τώρα που το Ισραήλ βρίσκεται σε εκλογικό αναβρασμό. Δείχνουν ότι η επιχείρηση στην Γάζα έσπασε όλες τις πόρτες για εναλλακτικές διπλωματικές λύσεις, καθώς και την πιθανότητα να δημιουργηθεί μία νέα παλαιστινιακή κυβέρνηση εθνικής ενότητας. Αντί να επαληθεύει την γραμμή της κυβέρνησης ότι ήταν δίκαιη για τους πληγωμένους κατοίκους του νοτίου Ισραήλ, χρησιμοποιήθηκε απλά για να δείξει στον κόσμο και ιδίως στην νέα κυβέρνηση Ομπάμα, την ευθύνη του Ισραήλ για την αδικία της ανθρώπινης καταστροφής στην Γάζα.
Δεν αποτελεί πολιτική κρίση η αίσθηση συμπόνιας για τους τρομοκρατημένους Ισραηλινούς από τις ρουκέτες της Χαμάς και είναι ακριβώς το ίδιο για τους Παλαιστινίους που ζουν στην εικονική φυλακή της Γάζας. Αλλά οι αντικειμενικές δυσκολίες των δύο λαών δεν είναι ο ίδιο. Για να πειστεί κανείς ότι ο πυροβολισμός μίας γαλοπούλας είναι μία ενέργεια ηρωισμού, χρειάζεται η « αυτό-ηθική» και ο «τυφλός πατριωτισμός».
Ο καθηγητής Μπαρ Ταλ το επεσήμανε στην μελέτη του. Βλέπεις τον εαυτό σου ως Δαβίδ κατά του Ισλαμιστή Γολιάθ. Ο κόσμος βλέπει έναν πανίσχυρο ελέφαντα και ένα βίαιο, μοχθηρό ποντίκι που πίνει αίμα. Ο ελέφαντας προσδίδει στο ποντίκι την ευθύνη να μπλοκάρει ολόκληρη την ειρηνευτική διαδικασία στην Μέση Ανατολή ζητώντας από το ποντίκι να αναγνωρίσει την ύπαρξη του ελέφαντα πριν οποιεσδήποτε σημαντικές διαπραγματεύσεις με τους Παλαιστινίους καν ξεκινήσουν. Όλα αυτά στέλνουν το μήνυμα του ανίσχυρου: « Πιστεύουμε βάσιμα ότι η ύπαρξη μας απειλείται από αυτό εδώ το ποντίκι».
Ο καθηγητής Baron υποστήριζε ότι δεν μπορούμε να κατανοήσουμε την ιστορία των Εβραίων έξω από την ιστορία των κοινωνιών στις οποίες οι Εβραίοι ζούσαν. Επιπλέον αυτή η αφήγηση θύματος διατηρείται μόνο στην βάση μίας αρνητικής εβραϊκής εξαίρεσης που απομονώνει την εβραϊκή εμπειρία από την ιστορική κυρίαρχη αφήγηση.
Η ελπίδα και η αισιοδοξία που ακολούθησε την κατάρρευση του κομμουνισμού και η εβραϊκή αναγέννηση στην Ευρώπη το 1989 έχει εξαφανιστεί από μία αμυντική, φοβισμένη και εθνοκεντρική αντίληψη, που κάνει την δίκαιη λύση της Ισραηλινό-Παλαιστινιακής διένεξης δυσκολότερη και επηρεάζει την ζωή των Εβραίων παντού. Γιατί λοιπόν συνεχίζουμε να βλέπουμε την εποχή μας μέσα από την δακρύβρεχτη άποψη της εβραϊκής ιστορίας;
Αν με καλέσετε να καταγράψω την λίστα με τις ευθύνες των εχθρών των Εβραίων, για να πω απλά όλα γίνονται εξαιτίας τους, ίσως θα ήταν καλύτερα να σταματήσετε να διαβάζετε τώρα. Ασφαλώς η προκατάληψή μας οφείλεται εν μέρει στους άλλους που δεν επιθυμούν για εμάς κανένα καλό, αλλά πριν τρέξουμε να τους κατηγορήσουμε, θα ήθελα να κοιταχτούμε πρώτα στον καθρέφτη, να μάθουμε ποια είναι η δική μας ευθύνη. Ο φιλελεύθερος ιστορικός του Σιωνισμού, Ραβίνος Arthur Hertzberg, δήλωνε «είναι λάθος να αρνούμαστε στους Εβραίους τον σεβασμό να έχουν την δική τους ιστορία, ακόμη και τον πόνο της». Σκεφτείτε αυτά τα πέντε σημεία.
Υπάρχει κάθε αιτία γιατί το Ολοκαύτωμα θα έπρεπε να συνεχίσει να επηρεάζει την σκέψη μας. Αλλά με το να επιμένουμε στην ιδιοκτησία του, να το αποκόβουμε και να το θεωρούμε ως κάτι μοναδικό, κινδυνεύουμε να αποκόψουμε την εβραϊκή τραγωδία από την ιστορία παντελώς. Και η διαδικασία αυτή ήταν μία συνειδητή πράξη. Αν την δει κανείς ως κάτι εντελώς ξεχωριστό, το Ολοκαύτωμα πολύ εύκολα χρησιμοποιείται για να δικαιολογήσει έκτακτα μέτρα που υποτίθεται εξασφαλίζουν το ότι δεν θα συμβεί ξανά. Είναι ένας επικίνδυνος δρόμος να ακολουθήσουμε.
Με το να περιορίζεται τόσο πολύ το Ολοκαύτωμα, οι Εβραίοι ηγέτες του Ισραήλ και αλλού, χρησιμοποιούν συχνά την τραγωδία για να δραματοποιήσουν την θέση του Ισραήλ ή τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν οι Εβραίοι. Όταν λοιπόν ο επικεφαλής της αμερικανικής Λίγκας κατά της Δυσφήμισης(σ.σ. εβραϊκή οργάνωση) Αβραάμ Φόξμαν περιγράφει την επίθεση στην συναγωγή στο Καράκας «ως σκηνή μίας νέας νύχτας των Κρυστάλλων»-παρομοιάζοντας την με το πογκρόμ που έγινε στις 9 Νοεμβρίου του 1938 στην Γερμανία κατά το οποίο συνελήφθηκαν περισσότεροι από 30.000 Εβραίοι και πυρπολήθηκαν 191 συναγωγές-υποβαθμίζει την νύχτα των Κρυστάλλων.
Αλλά πέρα από αυτό: εδραιώνει την αντίληψη ότι εμείς οι Εβραίοι είμαστε για πάντα αντικείμενα και ποτέ υποκείμενα της ιστορίας. Αυτό δεν ήταν ποτέ από μερικώς αλήθεια, αλλά από τότε που δημιουργήθηκε το κράτος του Ισραήλ, έπαψε να είναι αλήθεια πέρα για πέρα. Το Ισραήλ άλλαξε τα πάντα, είτε είσαι κοντά στο Ισραήλ είτε όχι. Το Ισραήλ ενεργεί στην παγκόσμια σκηνή. Αποκαλεί τον εαυτό του εβραϊκό κράτος, το ότι επηρεάζει την θέση των Εβραίων παντού στον κόσμο, δεν μπορεί να προσποιείται ότι είναι ανήμπορο, είναι υποκείμενο της ιστορίας και όχι το αντικείμενο και με τον τρόπο αυτό μετατρέπει και τους Εβραίους όλου του κόσμου επίσης σε υποκείμενο της ιστορίας.
Αυτό περιγράφεται με τον καλύτερο τρόπο από το γεγονός ότι ο εκπρόσωπος της εβραϊκής κοινότητας στην Βρετανία, το Community Security Trust, αναφέρει δραματική αύξηση των αντισημιτικών περιστατικών από τότε που ξεκίνησε ο πόλεμος στην Γάζα. Δεν είναι βέβαια νέο φαινόμενο. Για δεκαετίες, αυξάνονται τα περιστατικά σε περιόδους υψηλής έντασης ή βίας στο Ισραήλ-Παλαιστίνη. Οι Εβραίοι ηγέτες και οι σχολιαστές αγανακτούν για τις αναφορές ότι οι Εβραίοι όλου του κόσμου είναι υπεύθυνοι για τις ενέργειες του Ισραήλ. Μην μπερδεύετε τους Εβραίους και το Ισραήλ, λένε. Αλλά τα πράγματα είναι πιο περίπλοκα. Οι περισσότεροι Εβραίοι υποστηρίζουν το Ισραήλ. Αισθάνονται ότι είναι μέρος της ταυτότητάς τους. Οι επίσημε εβραϊκές οργανώσεις υπερασπίζονται το Ισραήλ όταν το επικρίνουν.
Τίποτα από όλα αυτά δεν δικαιολογεί ούτε μία πράξη αντισημιτισμού κατά Εβραίων επειδή κάποιος ισχυρίζεται ότι έχει εξαγριωθεί με όσα συμβαίνουν στην Παλαιστίνη. Αλλά δεν μπορούμε να τα έχουμε όλα. Αν αισθάνεσαι κοντά στο Ισραήλ, δεν μπορεί να έχεις απλά σχέση με την χώρα και όλα να είναι εντάξει. Πρέπει να την έχεις και όταν το Ισραήλ προκαλεί την κατακραυγή.
Η επίπτωση από αυτό αναγνωρίζει ότι με το να προκαλείς την κατακραυγή, η οποία χρησιμοποιείται κατά των Εβραίων, το Ισραήλ φέρνει την ευθύνη για αυτήν την αντί-εβραϊκή εχθρότητα. Αν το Ισραήλ ανησυχούσε πραγματικά για τους Εβραίους σε ολόκληρο τον κόσμο, θα σκεφτόταν πολύ και σκληρά για τις επιπτώσεις της πραγματικότητας αυτής.
Η σκληρή αλήθεια είναι ότι ενώ επικεντρωνόμαστε στον αντισημιτισμό πιο συστηματικά από οποιαδήποτε άλλη φορά τα τελευταία 30 χρόνια, έχω την αίσθηση ότι οι περισσότεροι Εβραίοι στον κόσμο αισθάνονται άνετα με έναν απροσδιόριστο εχθρό που μας μισεί από ότι μία πολυπολιτισμική κοινωνία που υποδέχεται τους Εβραίους με ίσους όρους.
Οποιοσδήποτε αντισημιτισμός πρέπει να αντιμετωπιστεί σοβαρά, ακόμη και στις καλύτερες εποχές, αλλά η όρεξή μας για συνταρακτική αποτίμηση των αντισημιτικών απειλών δείχνει να μην έχει όρια. Όταν ο βουλευτής του Εργατικού κόμματος Denis MacShane γράφει ότι «ο νέος αντισημιτισμός είναι ένα αναπτυγμένο, συστηματικό και οργανωμένο σύστημα σύγχρονης πολιτικής που έχει τεράστια επιρροή στα μυαλά εκατομμυρίων» και ότι «επηρεάζει την παγκόσμια πολιτική σήμερα όσο καμιά άλλη ιδεολογία», μπορούμε να πάρουμε στα σοβαρά μία τέτοιου είδους υπερβολή;
Είναι πολύ πιθανό να αναγνωρίσουμε τον πόνο που προκαλεί ο αυξανόμενος αντισημιτισμός αλλά να απορρίπτουμε άγρια σενάρια και αντιπαραγωγικούς τρόπους αντιμετώπισης του προβλήματος, όπως είναι η δαιμονοποίηση της έντονης κριτικής στο Ισραήλ. Θα μπορούσαμε να είχαμε διάλογο για τις εναλλακτικές προσεγγίσεις ερμηνείας του τι συμβαίνει και του τι πρέπει να γίνει. Δυστυχώς, το εβραϊκό κατεστημένο εδώ και άλλοι που θεωρούν τον εαυτό τους φύλακες της εβραϊκής αξιοπρέπειας το θεωρούν προδοσία και άρνηση του αντισημιτισμού.
Τίποτα δεν περιγράφει καλύτερα το πώς είμαστε δέσμιοι στην μοναδικότητα των όσων υποφέρουμε από την σοκαριστική σιωπή από τους περισσότερους Εβραίους ηγέτες που επικρότησαν την άνοδο του Αβιγκντόρ Λίμπερμαν, ενός πολιτικού, ο οποίος όπως έγραψε η ισραηλινή εφημερίδα Χαάρετς, «ηγήθηκε μία ρατσιστικής εκστρατείας κατά των Αράβων πολιτών του Ισραήλ και είναι ύποπτος για εγκληματικές ενέργειες», πρόσωπο κλειδί στην επόμενη ισραηλινή κυβέρνηση. Αρρωσταίνει το γεγονός ότι οι ηγέτες των τριών μεγαλύτερων κομμάτων του Ισραήλ τον φλέρταραν και του έδειχναν σεβασμό, χωρίς να κρύβουν ότι ίσως να κρατούσαν μεταφορικά τις μύτες τους.
Πριν αφήσουμε κάτω τον καθρέφτη, η εικόνα που τελικά βλέπουμε είναι αυτή του Λίμπερμαν. Δεν είμαστε καταδικασμένοι να αποδεχόμαστε την μοίρα που οι στενοκέφαλοι εθνοκεντρικοί Εβραίοι μας υπαγορεύουν. Η βελτίωση της κρίσης μας, η ανάκτηση της ισορροπίας, μπορεί να προέλθει από την παραδοχή της βαθειάς αλήθειας, ακόμη και να φθάσουμε σε αυτήν μέσω αντιπαθητικών συγκρίσεων.
Ξέρω ότι η πολιορκία, ο βομβαρδισμός και η εισβολή στην Γάζα δεν έχουν σχέση με την γερμανική ισοπέδωση του γκέτο της Βαρσοβίας, μία σύγκριση που οι επικριτές του Ισραήλ διαδίδουν μέσω ιντερνέτ. Και η ανάγκη μας για ηρεμία και λεπτομερή εξέταση της πραγματικότητας της σύγκρουσης θα εξυπηρετηθεί καλύτερα αν αφήσουμε τέτοιου είδους συγκρίσεις. Αλλά αν πάψουμε να σκεπτόμαστε τα όσα υπέφεραν τα δολοφονημένα παλιόπαιδα στο γκέτο και τα παιδιά που πεθαίνουν στην Γάζα, ποιος θα τολμήσει να πει ότι τα βάσανά τους είναι διαφορετικά. Όπως ο καθηγητής Baron φαίνεται να υποστηρίζει, πέφτουμε όλοι τόσο εύκολα στην παγίδα να σκεπτόμαστε ότι υπάρχει κάτι μοναδικό στα όσα οι Εβραίοι υποφέρουν. Δεν υπάρχει.
*Ο Antony Lehman είναι πρώην διευθυντής του Ινστιτούτου Έρευνας Εβραϊκής Πολιτικής. Δημοσιεύτηκε στην αγγλική εφημερίδα "Ιντιπέντεντ" στις 7 Μαρτίου 2009.
http://www.independent.co.uk:80/news/world/middle-east/must-jews-always-see-themselves-as-victims-1639277.html
Υπό το φως της ισραηλινής επίθεσης στην Γάζα, κάποιες πρόθυμες φωνές μας λένε ότι ο αντισημιτισμός επέστρεψε για μία ακόμη φορά. Οκτώ χρόνια επιθέσεων με ρουκέτες από την Χαμάς και η άδικη κατακραυγή του κόσμου όταν το Ισραήλ προβαίνει σε αντίποινα, υποστηρίζουν. Τα μέσα ενημέρωσης μεροληπτούν και αμφισβητούν την νομιμότητα ύπαρξης του εβραϊκού κράτους.
Η Αριστερά επιτίθενται στο Ισραήλ ως το απόλυτο κακό. Ακόμη και τα θέατρα συνεχίζουν να παρουσιάζουν τα αντισημιτικά στερεότυπα, τον Shylock, τον Fagin και τον «εκλεκτό λαό», μόνο και μόνο για να μας βασανίσουν. Αν αυτή η θλιβερή εικόνα ήταν ακριβής περιγραφή του τι περνούν οι Εβραίοι σήμερα, ποιος θα αρνιόταν ότι τα βάσανα είναι αυτό που χαρακτηρίζουν τις συνθήκες που ζουν οι Εβραίοι;
Στους περισσότερους εβραϊκούς κύκλους, αν θέσεις σε αμφισβήτηση την αφήγηση αυτή και πεις ότι ίσως είναι υπερβολική, ότι επιβάλλει ένα επίπεδο τρόμου και μοναδικής θυματοποίησης των Εβραίων, θα προκαλέσεις την εχθρότητα και την δυσπιστία σε ανάλογη έκταση και θα τύχει ελάχιστης δημόσιας συμπάθειας. Αλλά όπως έλεγε ο καθηγητής Salo Baron, ο μεγαλύτερος ίσως Εβραίος ιστορικός του 20ου αιώνα, βρίσκουμε μία σοβαρή δικαιολογία για να θέσουμε τέτοια ερωτήματα.
Ο καθηγητής Baron καταφέρθηκε έντονα κατά αυτού που αποκαλούσε «η δακρύβρεχτη αντίληψη της εβραϊκής ιστορίας», η οποία τοποθέτησε τα βάσανα στο επίκεντρο της εβραϊκής ζωής. «Τα βάσανα είναι κομμάτι της μοίρας των Εβραίων», έλεγε ο καθηγητής Baron σε συνέντευξη του το 1975. Ένας άλλος διακεκριμένος ιστορικός, ο καθηγητής Yosef Hayim Yerushalmi, έλεγε ότι ο Baron καταπολεμούσε πάντοτε την άποψη ότι η εβραϊκή ιστορία «είναι όλη σκοτάδι χωρίς κανένα φως. Εργάστηκε σθεναρά για να αποκαταστήσει την ισορροπία»
Ο Baron ο οποίος γεννήθηκε στην Πολωνία και πήγε στην Αμερική το 1930 να διδάξει στο πανεπιστήμιο Κολούμπια στη Νέα Υόρκη, πέθανε σε ηλικία 94 ετών το 1989, ίσως μία από τις σπουδαιότερες χρονιές στην μεταπολεμική εβραϊκή ιστορία. Με την κατάρρευση του κομμουνισμού στην ανατολική Ευρώπη και την Σοβ. Ένωση, η καταπίεση της εβραϊκής θρησκείας και της πολιτισμικής έκφρασης τερματίστηκε. Περισσότεροι από δύο εκατ. Εβραίοι ήταν πλέον ελεύθεροι να επιλέξουν να είναι Εβραίοι ή όχι. Ένας εκπληκτικός αριθμός επέλεξε τον εβραϊσμό και μία αξιοσημείωτη αναγέννηση της εβραϊκής ζωής άρχισε. Η ιστορική στιγμή περιγράφει την κεντρική αλήθεια της κριτικής του Baron.
Είκοσι χρόνια μετά, η αναγέννηση συνεχίζεται, αλλά η αντίδραση του κόσμου στον πόλεμο του Ισραήλ στην Γάζα και η δραματική αύξηση των αντισημιτικών ενεργειών σε μια σειρά από χώρες από τότε που ξεκίνησε ο πόλεμος οδήγησε πολλούς στο να περιγράψουν μία πολύ μαύρη εικόνα της τρέχουσας εβραϊκής δύσκολης θέσης. Έτσι λοιπόν σκεπτόμενος την ακρίβεια αυτών, ειδικά υπό το φως του δηλητηριώδους αντισημιτισμού, για τον οποίο ο Howard Jacobson, έγραφε στην Ιντιπέντεντ τον περασμένο μήνα, υποστηρίζοντας ότι ανακάλυψε να εκτρέφεται σε κάθε κριτική κατά του Ισραήλ, αναρωτήθηκα τι φως θα έβρισκε ο καθηγητής Baron στο σημερινό σκοτάδι.
Θα κατέληγε στο συμπέρασμα ότι η δακρύβρεχτη αντίληψη της εβραϊκής ιστορίας επέστρεψε και ότι χρειάζεται να επανέλθει κάποια ισορροπία; Έχουμε εμείς οι Εβραίοι υποκύψει ψυχολογικά σε μία αιώνια θυματοποίηση, μία εντελώς αρνητική εβραϊκή εξαίρεση ή πρόκειται για δικαιολογημένη παράνοια;
Mία πρωτοπόρα έρευνα που δημοσιεύτηκε όταν άρχιζαν οι ισραηλινοί βομβαρδισμοί στην Γάζα, ρίχνει κάποιο φως. Δείχνει ακριβώς πως το συναίσθημα δεν έχει σημασία του τι κάνουμε, ότι βρισκόμαστε στο έλεος άλλων ισχύει για τους Ισραηλινούς Εβραίους. Μία ομάδα με επικεφαλής τον καθηγητή Ντανιέλ Μπαρ Ταλ στο πανεπιστήμιο του Τελ Αβίβ, ένας από τους κορυφαίους πολιτικούς ψυχολόγους στον κόσμο, ρώτησε Ισραηλινούς Εβραίους για το τι θυμούνται από την σύγκρουση με τους άραβες, από τότε που ξεκίνησε μέχρι σήμερα και ανακάλυψε ότι «η συνείδησή τους χαρακτηρίζεται από μία αίσθηση θύματος, μία νοοτροπία πολιορκίας, τυφλού πατριωτισμού, πολεμοκάπηλης διάθεσης, ηθικής αυτοϊκανοποίησης, στέρησης της ανθρώπινης υπόστασης των Παλαιστινίων και αδιαφορία για τα δικά τους βάσανα».
Οι ερευνητές βρήκαν στενή σχέση μεταξύ της συλλογικής μνήμης και της ανάμνησης «των διώξεων που υπέστησαν στο παρελθόν οι Εβραίοι» και το Ολοκαύτωμα, την αίσθηση ότι «όλος ο κόσμος είναι εναντίον μας». Αν μία τέτοια μελέτη γινόταν και μεταξύ των Εβραίων στην Βρετανία, φοβάμαι ότι τα αποτελέσματα θα ήταν ίδια.
Για τους ίδιους τους Εβραίους να βλέπουν τον εαυτό τους με αυτόν τον τρόπο είναι κατανοητό, αλλά είναι διαστροφή και βαθειά καταστροφικό. Όπως εξηγεί ο καθηγητής Μπαρ Ταλ, η άποψη αυτή προέρχεται κυρίως από μία μακρά κατήχηση που βασίζεται στην άγνοια και την ενισχύει. Η εβραϊκή κοινή γνώμη δεν θέλει να συγχέεται με γεγονότα. Αν οριζόμαστε από τους διωγμούς του παρελθόντος, από το ότι είμαστε θύματα, θα σκεφτούμε ποτέ καθαρά για το πρόβλημα Ισραήλ-Παλαιστίνης και το πρόβλημα του αντισημιτισμού;
Για να δικαιολογηθεί η επίθεση στην Γάζα, το Ισραήλ πέταξε τον μανδύα του θύματος πάνω από τους κατοίκους του νοτίου Ισραήλ που έχουν ζήσει υπό την συνεχή απειλή των επιθέσεων με ρουκέτες από το 2001. Η ισραηλινή κυβέρνηση και οι εκπρόσωποι του στρατού έχουν μία αξιοσημείωτη ευνοϊκή παρουσία στα μέσα ενημέρωσης όταν χρησιμοποιούν το επιχείρημα αυτό. Η ιστορία όμως δεν άρχισε το 2001. Όπως επισημαίνει η ισραηλινή δημοσιογράφος Αμίρα Χας, η ισραηλινή πολιορκία ξεκινά το 1991, πριν καν οι επιθέσεις αυτοκτονίας αρχίσουν. Η συνεχής έμφαση στο τι υποφέρει το Ισραήλ, με την εξαίρεση άλλων γεγονότων και την επωδό ότι καμιά άλλη χώρα δεν θα ανεχόταν μία τέτοιου είδους απειλή στους πολίτες της για μία τόσο μεγάλη περίοδο έδωσε την βάση υπέρ της στρατιωτικής λύσης ως την μόνη διέξοδο. Το θύμα έχει στριμωχτεί στην γωνία και δεν υπάρχει άλλος τρόπος να ξεφύγει.
Αλλά η δημοφιλής Ισραηλινή φράση «δεν υπάρχει άλλη λύση», δεν ευσταθεί ούτε σε ένα δευτερόλεπτο ανάλυσης. Υπήρξε ένα τεράστιος πλούτος από σημαντική στρατιωτική πληροφόρηση, ιδίως μετά την καταστροφή στον πόλεμο του Λιβάνου το 2006, που έλεγε ότι δεν υπάρχει στρατιωτική λύση στο πρόβλημα των ισλαμικών οργανώσεων τύπου Χαμάς και Χεζμπολάχ. Ήδη και πριν τον Λίβανο το 2004, ο πρώην εκπρόσωπος του ισραηλινού στρατού Ναχμάν Σάϊ, μία εξέχουσα προσωπικότητα του ισραηλινού κατεστημένου, δήλωνε: « Παρά τον μεγάλο θυμό, την απογοήτευση και την αποστροφή που νιώθουμε, πρέπει να συνομιλήσουμε με την Χεζμπολάχ. Πρέπει να εκμεταλλευτούμε κάθε δυνατότητα να έλθουμε σε συμβιβασμό μαζί τους και να κερδίσουμε πολύτιμο χρόνο. Περιλαμβάνεται σε αυτό όλο το κακό της περιοχής; Τι περιμένουμε; Μπορούμε πάντοτε να επιστρέψουμε και να πολεμήσουμε την τρομοκρατία».
Στις αρχές Ιανουαρίου φέτος, ο πρώην επικεφαλής της Μοσάντ και εκπρόσωπος εθνικής ασφαλείας, Εφραίμ Χαλεβί, δήλωνε: « Αν στόχος του Ισραήλ ήταν να εξαρθρώσει την απειλή των ρουκετών για τους κατοίκους του νοτίου Ισραήλ, να ανοίξουν τα συνοριακά περάσματα θα εξασφάλιζε μία τέτοια ησυχία για μία γενιά». Ο Ντανιέλ Λέβι, πρώην σύμβουλος στο γραφείο του Ισραηλινού πρωθυπουργού Εχούντ Μπαράκ, δείχνει ξεκάθαρα το που ελήφθησαν οι λάθος αποφάσεις: η αποχώρηση από την Γάζα χωρίς τον συντονισμό του «τι θα γίνει μετά» με τους Παλαιστινίους, η ερμητική πολιορκία της Χαμάς και της Γάζας μετά τις εκλογές του 2006 αντί του να επιχειρηθεί να δοκιμαστεί η ικανότητα της Χαμάς να κυβερνήσει με υπευθυνότητα, αντί να οικοδομηθεί η εκεχειρία, το Ισραήλ ήταν ο πρώτος που την έσπασε στις 4 Νοεμβρίου. Με δύο λόγια υπήρχαν άλλες εναλλακτικές λύσεις.
H πρόσφατη φρενίτιδα διπλωματικής δραστηριότητας το επιβεβαιώνει. Το πρώτο ταξίδι του Τόνι Μπλερ στην Γάζα, οι επαφές της Χίλαρι Κλίντον με τους ηγέτες του Ισραήλ και η σκληρότερη γλώσσα όσον αφορά τους οικισμούς και η υποσχεθείσα οικονομική βοήθεια των 5 δις. δολαρίων στην σύνοδο των δωρητών στην Αίγυπτο είναι όλα προσπάθειες να φανεί η Ισραηλινή ευγένεια, τώρα που το Ισραήλ βρίσκεται σε εκλογικό αναβρασμό. Δείχνουν ότι η επιχείρηση στην Γάζα έσπασε όλες τις πόρτες για εναλλακτικές διπλωματικές λύσεις, καθώς και την πιθανότητα να δημιουργηθεί μία νέα παλαιστινιακή κυβέρνηση εθνικής ενότητας. Αντί να επαληθεύει την γραμμή της κυβέρνησης ότι ήταν δίκαιη για τους πληγωμένους κατοίκους του νοτίου Ισραήλ, χρησιμοποιήθηκε απλά για να δείξει στον κόσμο και ιδίως στην νέα κυβέρνηση Ομπάμα, την ευθύνη του Ισραήλ για την αδικία της ανθρώπινης καταστροφής στην Γάζα.
Δεν αποτελεί πολιτική κρίση η αίσθηση συμπόνιας για τους τρομοκρατημένους Ισραηλινούς από τις ρουκέτες της Χαμάς και είναι ακριβώς το ίδιο για τους Παλαιστινίους που ζουν στην εικονική φυλακή της Γάζας. Αλλά οι αντικειμενικές δυσκολίες των δύο λαών δεν είναι ο ίδιο. Για να πειστεί κανείς ότι ο πυροβολισμός μίας γαλοπούλας είναι μία ενέργεια ηρωισμού, χρειάζεται η « αυτό-ηθική» και ο «τυφλός πατριωτισμός».
Ο καθηγητής Μπαρ Ταλ το επεσήμανε στην μελέτη του. Βλέπεις τον εαυτό σου ως Δαβίδ κατά του Ισλαμιστή Γολιάθ. Ο κόσμος βλέπει έναν πανίσχυρο ελέφαντα και ένα βίαιο, μοχθηρό ποντίκι που πίνει αίμα. Ο ελέφαντας προσδίδει στο ποντίκι την ευθύνη να μπλοκάρει ολόκληρη την ειρηνευτική διαδικασία στην Μέση Ανατολή ζητώντας από το ποντίκι να αναγνωρίσει την ύπαρξη του ελέφαντα πριν οποιεσδήποτε σημαντικές διαπραγματεύσεις με τους Παλαιστινίους καν ξεκινήσουν. Όλα αυτά στέλνουν το μήνυμα του ανίσχυρου: « Πιστεύουμε βάσιμα ότι η ύπαρξη μας απειλείται από αυτό εδώ το ποντίκι».
Ο καθηγητής Baron υποστήριζε ότι δεν μπορούμε να κατανοήσουμε την ιστορία των Εβραίων έξω από την ιστορία των κοινωνιών στις οποίες οι Εβραίοι ζούσαν. Επιπλέον αυτή η αφήγηση θύματος διατηρείται μόνο στην βάση μίας αρνητικής εβραϊκής εξαίρεσης που απομονώνει την εβραϊκή εμπειρία από την ιστορική κυρίαρχη αφήγηση.
Η ελπίδα και η αισιοδοξία που ακολούθησε την κατάρρευση του κομμουνισμού και η εβραϊκή αναγέννηση στην Ευρώπη το 1989 έχει εξαφανιστεί από μία αμυντική, φοβισμένη και εθνοκεντρική αντίληψη, που κάνει την δίκαιη λύση της Ισραηλινό-Παλαιστινιακής διένεξης δυσκολότερη και επηρεάζει την ζωή των Εβραίων παντού. Γιατί λοιπόν συνεχίζουμε να βλέπουμε την εποχή μας μέσα από την δακρύβρεχτη άποψη της εβραϊκής ιστορίας;
Αν με καλέσετε να καταγράψω την λίστα με τις ευθύνες των εχθρών των Εβραίων, για να πω απλά όλα γίνονται εξαιτίας τους, ίσως θα ήταν καλύτερα να σταματήσετε να διαβάζετε τώρα. Ασφαλώς η προκατάληψή μας οφείλεται εν μέρει στους άλλους που δεν επιθυμούν για εμάς κανένα καλό, αλλά πριν τρέξουμε να τους κατηγορήσουμε, θα ήθελα να κοιταχτούμε πρώτα στον καθρέφτη, να μάθουμε ποια είναι η δική μας ευθύνη. Ο φιλελεύθερος ιστορικός του Σιωνισμού, Ραβίνος Arthur Hertzberg, δήλωνε «είναι λάθος να αρνούμαστε στους Εβραίους τον σεβασμό να έχουν την δική τους ιστορία, ακόμη και τον πόνο της». Σκεφτείτε αυτά τα πέντε σημεία.
Υπάρχει κάθε αιτία γιατί το Ολοκαύτωμα θα έπρεπε να συνεχίσει να επηρεάζει την σκέψη μας. Αλλά με το να επιμένουμε στην ιδιοκτησία του, να το αποκόβουμε και να το θεωρούμε ως κάτι μοναδικό, κινδυνεύουμε να αποκόψουμε την εβραϊκή τραγωδία από την ιστορία παντελώς. Και η διαδικασία αυτή ήταν μία συνειδητή πράξη. Αν την δει κανείς ως κάτι εντελώς ξεχωριστό, το Ολοκαύτωμα πολύ εύκολα χρησιμοποιείται για να δικαιολογήσει έκτακτα μέτρα που υποτίθεται εξασφαλίζουν το ότι δεν θα συμβεί ξανά. Είναι ένας επικίνδυνος δρόμος να ακολουθήσουμε.
Με το να περιορίζεται τόσο πολύ το Ολοκαύτωμα, οι Εβραίοι ηγέτες του Ισραήλ και αλλού, χρησιμοποιούν συχνά την τραγωδία για να δραματοποιήσουν την θέση του Ισραήλ ή τους κινδύνους που αντιμετωπίζουν οι Εβραίοι. Όταν λοιπόν ο επικεφαλής της αμερικανικής Λίγκας κατά της Δυσφήμισης(σ.σ. εβραϊκή οργάνωση) Αβραάμ Φόξμαν περιγράφει την επίθεση στην συναγωγή στο Καράκας «ως σκηνή μίας νέας νύχτας των Κρυστάλλων»-παρομοιάζοντας την με το πογκρόμ που έγινε στις 9 Νοεμβρίου του 1938 στην Γερμανία κατά το οποίο συνελήφθηκαν περισσότεροι από 30.000 Εβραίοι και πυρπολήθηκαν 191 συναγωγές-υποβαθμίζει την νύχτα των Κρυστάλλων.
Αλλά πέρα από αυτό: εδραιώνει την αντίληψη ότι εμείς οι Εβραίοι είμαστε για πάντα αντικείμενα και ποτέ υποκείμενα της ιστορίας. Αυτό δεν ήταν ποτέ από μερικώς αλήθεια, αλλά από τότε που δημιουργήθηκε το κράτος του Ισραήλ, έπαψε να είναι αλήθεια πέρα για πέρα. Το Ισραήλ άλλαξε τα πάντα, είτε είσαι κοντά στο Ισραήλ είτε όχι. Το Ισραήλ ενεργεί στην παγκόσμια σκηνή. Αποκαλεί τον εαυτό του εβραϊκό κράτος, το ότι επηρεάζει την θέση των Εβραίων παντού στον κόσμο, δεν μπορεί να προσποιείται ότι είναι ανήμπορο, είναι υποκείμενο της ιστορίας και όχι το αντικείμενο και με τον τρόπο αυτό μετατρέπει και τους Εβραίους όλου του κόσμου επίσης σε υποκείμενο της ιστορίας.
Αυτό περιγράφεται με τον καλύτερο τρόπο από το γεγονός ότι ο εκπρόσωπος της εβραϊκής κοινότητας στην Βρετανία, το Community Security Trust, αναφέρει δραματική αύξηση των αντισημιτικών περιστατικών από τότε που ξεκίνησε ο πόλεμος στην Γάζα. Δεν είναι βέβαια νέο φαινόμενο. Για δεκαετίες, αυξάνονται τα περιστατικά σε περιόδους υψηλής έντασης ή βίας στο Ισραήλ-Παλαιστίνη. Οι Εβραίοι ηγέτες και οι σχολιαστές αγανακτούν για τις αναφορές ότι οι Εβραίοι όλου του κόσμου είναι υπεύθυνοι για τις ενέργειες του Ισραήλ. Μην μπερδεύετε τους Εβραίους και το Ισραήλ, λένε. Αλλά τα πράγματα είναι πιο περίπλοκα. Οι περισσότεροι Εβραίοι υποστηρίζουν το Ισραήλ. Αισθάνονται ότι είναι μέρος της ταυτότητάς τους. Οι επίσημε εβραϊκές οργανώσεις υπερασπίζονται το Ισραήλ όταν το επικρίνουν.
Τίποτα από όλα αυτά δεν δικαιολογεί ούτε μία πράξη αντισημιτισμού κατά Εβραίων επειδή κάποιος ισχυρίζεται ότι έχει εξαγριωθεί με όσα συμβαίνουν στην Παλαιστίνη. Αλλά δεν μπορούμε να τα έχουμε όλα. Αν αισθάνεσαι κοντά στο Ισραήλ, δεν μπορεί να έχεις απλά σχέση με την χώρα και όλα να είναι εντάξει. Πρέπει να την έχεις και όταν το Ισραήλ προκαλεί την κατακραυγή.
Η επίπτωση από αυτό αναγνωρίζει ότι με το να προκαλείς την κατακραυγή, η οποία χρησιμοποιείται κατά των Εβραίων, το Ισραήλ φέρνει την ευθύνη για αυτήν την αντί-εβραϊκή εχθρότητα. Αν το Ισραήλ ανησυχούσε πραγματικά για τους Εβραίους σε ολόκληρο τον κόσμο, θα σκεφτόταν πολύ και σκληρά για τις επιπτώσεις της πραγματικότητας αυτής.
Η σκληρή αλήθεια είναι ότι ενώ επικεντρωνόμαστε στον αντισημιτισμό πιο συστηματικά από οποιαδήποτε άλλη φορά τα τελευταία 30 χρόνια, έχω την αίσθηση ότι οι περισσότεροι Εβραίοι στον κόσμο αισθάνονται άνετα με έναν απροσδιόριστο εχθρό που μας μισεί από ότι μία πολυπολιτισμική κοινωνία που υποδέχεται τους Εβραίους με ίσους όρους.
Οποιοσδήποτε αντισημιτισμός πρέπει να αντιμετωπιστεί σοβαρά, ακόμη και στις καλύτερες εποχές, αλλά η όρεξή μας για συνταρακτική αποτίμηση των αντισημιτικών απειλών δείχνει να μην έχει όρια. Όταν ο βουλευτής του Εργατικού κόμματος Denis MacShane γράφει ότι «ο νέος αντισημιτισμός είναι ένα αναπτυγμένο, συστηματικό και οργανωμένο σύστημα σύγχρονης πολιτικής που έχει τεράστια επιρροή στα μυαλά εκατομμυρίων» και ότι «επηρεάζει την παγκόσμια πολιτική σήμερα όσο καμιά άλλη ιδεολογία», μπορούμε να πάρουμε στα σοβαρά μία τέτοιου είδους υπερβολή;
Είναι πολύ πιθανό να αναγνωρίσουμε τον πόνο που προκαλεί ο αυξανόμενος αντισημιτισμός αλλά να απορρίπτουμε άγρια σενάρια και αντιπαραγωγικούς τρόπους αντιμετώπισης του προβλήματος, όπως είναι η δαιμονοποίηση της έντονης κριτικής στο Ισραήλ. Θα μπορούσαμε να είχαμε διάλογο για τις εναλλακτικές προσεγγίσεις ερμηνείας του τι συμβαίνει και του τι πρέπει να γίνει. Δυστυχώς, το εβραϊκό κατεστημένο εδώ και άλλοι που θεωρούν τον εαυτό τους φύλακες της εβραϊκής αξιοπρέπειας το θεωρούν προδοσία και άρνηση του αντισημιτισμού.
Τίποτα δεν περιγράφει καλύτερα το πώς είμαστε δέσμιοι στην μοναδικότητα των όσων υποφέρουμε από την σοκαριστική σιωπή από τους περισσότερους Εβραίους ηγέτες που επικρότησαν την άνοδο του Αβιγκντόρ Λίμπερμαν, ενός πολιτικού, ο οποίος όπως έγραψε η ισραηλινή εφημερίδα Χαάρετς, «ηγήθηκε μία ρατσιστικής εκστρατείας κατά των Αράβων πολιτών του Ισραήλ και είναι ύποπτος για εγκληματικές ενέργειες», πρόσωπο κλειδί στην επόμενη ισραηλινή κυβέρνηση. Αρρωσταίνει το γεγονός ότι οι ηγέτες των τριών μεγαλύτερων κομμάτων του Ισραήλ τον φλέρταραν και του έδειχναν σεβασμό, χωρίς να κρύβουν ότι ίσως να κρατούσαν μεταφορικά τις μύτες τους.
Πριν αφήσουμε κάτω τον καθρέφτη, η εικόνα που τελικά βλέπουμε είναι αυτή του Λίμπερμαν. Δεν είμαστε καταδικασμένοι να αποδεχόμαστε την μοίρα που οι στενοκέφαλοι εθνοκεντρικοί Εβραίοι μας υπαγορεύουν. Η βελτίωση της κρίσης μας, η ανάκτηση της ισορροπίας, μπορεί να προέλθει από την παραδοχή της βαθειάς αλήθειας, ακόμη και να φθάσουμε σε αυτήν μέσω αντιπαθητικών συγκρίσεων.
Ξέρω ότι η πολιορκία, ο βομβαρδισμός και η εισβολή στην Γάζα δεν έχουν σχέση με την γερμανική ισοπέδωση του γκέτο της Βαρσοβίας, μία σύγκριση που οι επικριτές του Ισραήλ διαδίδουν μέσω ιντερνέτ. Και η ανάγκη μας για ηρεμία και λεπτομερή εξέταση της πραγματικότητας της σύγκρουσης θα εξυπηρετηθεί καλύτερα αν αφήσουμε τέτοιου είδους συγκρίσεις. Αλλά αν πάψουμε να σκεπτόμαστε τα όσα υπέφεραν τα δολοφονημένα παλιόπαιδα στο γκέτο και τα παιδιά που πεθαίνουν στην Γάζα, ποιος θα τολμήσει να πει ότι τα βάσανά τους είναι διαφορετικά. Όπως ο καθηγητής Baron φαίνεται να υποστηρίζει, πέφτουμε όλοι τόσο εύκολα στην παγίδα να σκεπτόμαστε ότι υπάρχει κάτι μοναδικό στα όσα οι Εβραίοι υποφέρουν. Δεν υπάρχει.
*Ο Antony Lehman είναι πρώην διευθυντής του Ινστιτούτου Έρευνας Εβραϊκής Πολιτικής. Δημοσιεύτηκε στην αγγλική εφημερίδα "Ιντιπέντεντ" στις 7 Μαρτίου 2009.
http://www.independent.co.uk:80/news/world/middle-east/must-jews-always-see-themselves-as-victims-1639277.html
Κανένας
Από τον ΕΥΓΕΝΙΟ ΑΡΑΝΙΤΣΗ
Μολονότι το «μαγείρεμα» των αποτελεσμάτων δεν αποκλείεται μέχρις ενός σημείου, αναλόγως του ποιος είναι κάθε φορά ο πελάτης, η πλάνη των δημοσκοπήσεων σχετίζεται κυρίως με κάτι προγενέστερο και πιο βαθύ: με τον παραλογισμό της συμψηφιστικής ενοποίησης ανόμοιων στοιχείων.
ΑΥΤΟ εξυπηρετείται πολύ βολικά απ' τον μονίμως ασαφή χαρακτήρα των ερωτήσεων, περίπου όπως στα τεστ αναψυχής, όπου καθόλου δεν διευκρινίζεται η έννοια των όρων που μπαίνουν σε σύγκριση. Και αντιστρόφως: για παράδειγμα, θα μπορούσε κάποιος να θέσει στους πολίτες το ερώτημα τού εάν θεωρούν τις ταραχές του Δεκεμβρίου «εξέγερση των νέων» και να διαπιστώσει ότι το ποσοστό των «ΟΧΙ» προϋποθέτει τον συνυπολογισμό δύο αντιλήψεων ριζικά αγεφύρωτων: άνθρωποι που κάνουν κριτική «απ' τα δεξιά» θα απαντούσαν αρνητικά, εννοώντας ότι επρόκειτο για έκρηξη κοινής παρανομίας που θα έπρεπε να αντιμετωπιστεί με την καταστολή· άνθρωποι που κάνουν κριτική «απ' τα αριστερά» θα απαντούσαν επίσης αρνητικά, εννοώντας κάτι ολότελα διαφορετικό, λόγου χάριν ότι η λεγόμενη εξέγερση ήταν απλώς το βούτυρο πάνω στις καμένες φρυγανιές των βραδινών δελτίων κι ότι, εν πάση περιπτώσει, καμιά αληθινή εξέγερση στην Ιστορία δεν έληξε μόνον και μόνον λόγω των διακοπών των Χριστουγέννων, όπως συνέβη εδώ.
ΦΥΣΙΚΑ, αυτοί οι δύο ετερογενείς και καθέτως αντικρουόμενοι τύποι άρνησης στριμώχνονται απ' τους παρουσιαστές των μετρήσεων στο ίδιο αριθμητικό άθροισμα, όπου αναρχικοί ακτιβιστές και ψηφοφόροι της Ν.Δ. ή του ΛΑΟΣ συγχωνεύονται. Η ασυμμετρία κραυγάζει επιπλέον σε αλλόκοτα συμπεράσματα σαν το περίφημο περί «καταλληλότερου πρωθυπουργού», όπου η αδιανόητη επιλογή «ΚΑΝΕΝΑΣ» (αφού πάντοτε, και εξ υποθέσεως, ο ένας εκ των δύο θα είναι έστω ελάχιστα πιο κατάλληλος) βγάζει μάτι. Ποτέ δεν μας ξεκαθάρισαν αν το «ΚΑΝΕΝΑΣ» τίθεται εξαρχής ως τρίτη επιλογή ή αν μπαίνει εκ των υστέρων εν είδει τσόντας, όπως ας πούμε οι 11 μέρες που πρόσθεσε ο πάπας Γρηγόριος ΙΓ' κατά την ημερολογιακή μεταρρύθμιση.
Η ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ αυτή περίπτωση, εφόσον ισχύει, σημαίνει πως οι άνθρωποι απλώς αρνούνται να απαντήσουν στο δίλημμα Καραμανλής/Παπανδρέου, και με το δίκιο τους. Οσο για την πρώτη, δηλαδή για το τρίλημμα ΚΑΡΑΜΑΝΛΗΣ - ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ - ΚΑΝΕΝΑΣ, είναι τόσο ξεδιάντροπη, τριχοτομώντας το σύμπαν με τρόπο αποκλειστικά και μεγαλοπρεπώς δικομματικό, ώστε ελάχιστοι παρατηρούν την αληθινή σημασία της: κατ' ουσίαν, μας λένε και μας ξαναλένε διαρκώς ότι θα είναι είτε ο Καραμανλής, είτε ο Παπανδρέου - αλλιώς, κανένας.
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ 11/04/09
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)