Παρασκευή 10 Ιουνίου 2011

To Αίτημα των Κηροποιών


Frédéric Bastiat, Οικονομικές Σοφιστείες, Κεφάλαιο VII 

ΠΡΟΤΑΣΗ ΝΟΜΟΥ


των κατασκευαστών κηρών, σπαρματσέτων, λαμπών, πολυελαίων, φανών δρόμου, ψαλιδιών καύτρας και κηροσβεστών και των παραγωγών ζωικού λίπους, ελαίου, ρητίνης, οινοπνεύματος, και γενικά όσων προϊόντων σχετίζονται με το φωτισμό.

Ανοικτή επιστολή προς το Γαλλικό Κοινοβούλιο, αρχικά δημοσιευμένη το 1845


Προς τα Αξιότιμα Μέλη της Βουλής των Αντιπροσώπων

Κύριοι

βρίσκεστε στο σωστό δρόμο. Απορρίπτετε αόριστες θεωρίες και έχετε μικρό ενδιαφέρον για την αφθονία και τις χαμηλές τιμές. Απασχολείστε κυρίως με την τύχη του παραγωγού. Επιθυμείτε να τον απαλλάξετε από τον ξένο ανταγωνισμό, με μία λέξη, επιθυμείτε να διαφυλάξετε την εγχώρια αγορά για την εγχώρια βιομηχανία. 
Ερχόμαστε να σας προσφέρουμε μια θαυμάσια ευκαιρία για την – πώς να την αποκαλέσουμε; Τη θεωρία σας; Όχι, τίποτα δεν είναι πιο παραπλανητικό από τη θεωρία. Το δόγμα σας; Το σύστημά σας; Την αρχή σας; Δεν σας αρέσουν όμως τα δόγματα, τρομάζετε με τα συστήματα και όσο για τις αρχές, διακηρύσσετε πως δεν υπάρχουν στην πολιτική οικονομία. Ας πούμε λοιπόν για την πρακτική σας· την χωρίς θεωρία και χωρίς αρχή πρακτική σας. Υφιστάμεθα τον καταστρεπτικό ανταγωνισμό ενός ξένου αντιπάλου, ο οποίος προφανώς εργάζεται υπό συνθήκες τόσο ανώτερες από τις δικές μας στην παραγωγή φωτός, ώστε να κατακλύζει με αυτό την εγχώρια μας αγορά σε τιμή απίστευτα χαμηλότερη· την στιγμή που εμφανίζεται οι πωλήσεις μας παύουν , όλοι οι καταναλωτές στρέφονται σε αυτόν και ένας κλάδος της γαλλικής βιομηχανίας με αμέτρητες διασυνδέσεις απομειούται στην πλέον απόλυτη στασιμότητα. Ο ανταγωνιστής αυτός, ο οποίος δεν είναι άλλος από τον ήλιο, διεξάγει τόσο ανελέητα πόλεμο εναντίον μας, που υποπτευόμαστε πως παρακινείται από την παράσπονδη Αλβιόνα (εξαιρετική διπλωματία επί του παρόντος!), κυρίως επειδή λαμβάνει για εκείνο το ξιπασμένο νησί προφυλάξεις, τις οποίες παραλείπει έναντι ημών.
Σας ζητούμε να ευαρεστηθείτε να ψηφίσετε ένα νόμο, ο οποίος θα διατάσσει το κλείσιμο όλων των παραθύρων, φεγγιτών, αμπαζούρ, παραθυρόφυλλων, κουρτινών, πατζουριών, στοριών, φιλιστρινιών, και περσίδων - εν ολίγοις κάθε ανοίγματος, τρύπας,  χαραμάδας και σχισμής μέσω των οποίων το φως του ήλιου συνηθίζει να εισχωρεί σε σπίτια, προς ζημίαν της ευαγούς βιομηχανίας με την οποία, είμαστε περήφανοι να πούμε πως έχουμε προικίσει τη χώρα. Μια χώρα που δεν μπορεί αχάριστα να μας εγκαταλείψει σήμερα σε μία τόσο άνιση μάχη. Επιδείξετε καλοσύνη, αξιότιμοι βουλευτές, να λάβετε σοβαρά υπόψη το αίτημά μας, και να μην το απορρίψετε δίχως τουλάχιστον να ακούσετε τους λόγους που έχουμε να προτάξουμε προς επίρρωσή του. Κατά πρώτον, αν παρεμποδίσετε στο μέτρο του δυνατού κάθε πρόσβαση σε φυσικό φως, αν δημιουργήσετε έτσι την ανάγκη για τεχνητό φωτισμό, ποιά τελικά βιομηχανία στη Γαλλία δεν θα ενθαρρυνθεί; 
Αν καταναλώνεται περισσότερο ζωικό λίπος, θα χρειαζόμαστε περισσότερα βοοειδή και πρόβατα και κατά συνέπεια, θα δούμε μια αύξηση σε τεχνητούς αγρούς, κρέας, μαλλί, δέρμα, και κυρίως σε κοπριά, τη βάση όλου του αγροτικού πλούτου. Αν καταναλώνεται περισσότερο λάδι, θα δούμε την επέκταση της καλλιέργειας παπαρούνας, της ελιάς, της αγριοκράμβης.
Αυτά τα πλούσια αλλά απαιτητικά σε θρεπτικά συστατικά του εδάφους φυτά θα έρθουν ακριβώς την κατάλληλη στιγμή προς αξιοποίηση της αυξημένης παραγωγικότητας που θα προσδώσει στη γη μας η εκτροφή βοοειδών. Τα λιβάδια μας θα καλύπτονται από ρητινώδη δέντρα. Πολυάριθμα σμήνη μελισσών θα συλλέγουν στα βουνά μας αρωματικούς θησαυρούς, οι οποίοι σήμερα εξατμίζονται χωρίς χρησιμότητα, όπως τα λουλούδια από τα οποία προέρχονται. Δεν υπάρχει λοιπόν ούτε ένας κλάδος της γεωργίας που δεν θα γνωρίσει μεγάλη επέκταση. Το ίδιο ισχύει για τη ναυτιλία.
Χιλιάδες σκάφων θα δραστηριοποιηθούν στη φαλαινοθηρία, και σε σύντομο χρόνο θα διαθέτουμε έναν στόλο ικανό να διασφαλίσει την τιμή της Γαλλίας και να ανταποκριθεί στο πατριωτικό φιλότιμο των κάτωθι υπογεγραμμένων αιτούντων κηροποιών κ.α. Τι να πούμε όμως για τις κατασκευές της παρισινής βιοτεχνίας ;
Κοιτάξτε από εδώ τα επιχρυσώματα, το μπρούντζο και τους κρυστάλλους στα κηροπήγια, στις λάμπες, στους πολυελαίους και στα μανουάλια, να απαστράπτουν μέσα σε ευρύχωρα καταστήματα, μπροστά στα οποία τα σημερινά δεν είναι παρά αποθήκες.  Δεν θα υπάρξει φτωχός ρητινοσυλλέκτης στην κορυφή του αμμολόφου του, ούτε δύστυχος ανθρακωρύχος στο βάθος της μαύρης του στοάς, ο οποίος δεν θα δει τον μισθό και την ευημερία του να αυξάνονται. Αναλογιστείτε λίγο μόνο, κύριοι, και θα μείνετε πεπεισμένοι πως μάλλον δεν υπάρχει ούτε ένας Γάλλος, από τον πλούσιο μέτοχο της Εταιρείας Anzin μέχρι τον ταπεινότερο πωλητή σπίρτων, του οποίου η κατάσταση δεν θα βελτιωθεί από την ευόδωση του αιτήματος μας. Προβλέπουμε τις αντιρρήσεις σας, κύριοι.
Αλλά δεν θα μας αντιτάξετε ούτε μία που να μην την έχετε μαζέψει από τα παλιοκαιρισμένα βιβλία των υπερασπιστών του ελεύθερου εμπορίου. Σας προκαλούμε να αρθρώσετε μία λέξη ενάντια μας, που να μην στραφεί αμέσως ενάντια σε εσάς τους ίδιους και στις αρχές που διέπουν την κάθε σας πολιτική. 
Θα μας πείτε ότι, ακόμα και αν ωφεληθούμε από αυτήν την προστασία, η Γαλλία δεν θα ωφεληθεί καθόλου, καθώς το κόστος θα το επωμισθεί ο καταναλωτής; Θα σας απαντήσουμε:  Δεν διαθέτετε πλέον το δικαίωμα να επικαλείσθε τα συμφέροντα του καταναλωτή. Σε κάθε περίπτωση που τα συμφέροντα του βρέθηκαν ενάντια σε εκείνα του παραγωγού, τον θυσιάσατε. Αυτό το πράξατε προκειμένου να ενθαρρύνετε τη βιομηχανία , για να αυξήσετε την απασχόληση.
Για τον ίδιο λόγο πρέπει να το πράξετε και αυτή τη φορά. Εσείς οι ίδιοι άλλωστε έχετε βρεθεί μπροστά σε αυτήν την ένσταση. Όταν σας έλεγαν πως ο καταναλωτής αντλεί συμφέρον από την ελεύθερη εισαγωγή σιδήρου, άνθρακα, σουσαμιού, σιταριού, και υφασμάτων, εσείς απαντούσατε “Ναι, αλλά ο παραγωγός αντλεί συμφέρον από τον αποκλεισμό τους”.
Καλώς, αν βέβαια τα συμφέροντα των καταναλωτών εξυπηρετούνται από την ελεύθερη εισαγωγή φυσικού φωτός, τα συμφέροντα των παραγωγών εξυπηρετούνται από την απαγόρευση του. “Όμως”, θα μπορούσατε επιπλέον να πείτε, “ο παραγωγός και ο καταναλωτής δεν είναι παρά ένα και το αυτό πρόσωπο. Όταν ο κατασκευαστής κερδίζει από την προστασία, αυτό αποβαίνει επωφελές για τον γεωργό. Όταν πάλι η γεωργία ευημερεί, η αγορά για τα εργοστασιακά προϊόντα διευρύνεται. Ε καλώς!
Αν μας παραχωρήσετε το μονοπώλιο φωτισμού κατά τη διάρκεια της ημέρας, αρχικά θα αγοράσουμε μεγάλες ποσότητες ζωικού λίπους, άνθρακα, ελαίων, ρητίνης, κηρού, οινοπνεύματος, αργύρου, σιδήρου, χαλκού και κρυστάλλων, προκειμένου να τροφοδοτήσουμε τη βιομηχανία μας.
Και επιπλέον, έχοντας γίνει πλούσιοι εμείς και οι πολυάριθμοι προμηθευτές μας, θα καταναλώνουμε πολύ και θα διαχέουμε την ευημερία σε όλους τους κλάδους της εγχώριας βιομηχανίας. Θα πείτε οτι το φως του ήλιου είναι ένα δώρο της φύσης και ότι το να απορρίπτει κανείς τέτοια φυσικά δώρα θα ήταν σαν να απορρίπτει τον ίδιο τον πλούτο με το πρόσχημα πως ενθαρρύνει τα μέσα απόκτησης του; 
Προσέξτε όμως, καθώς επιφέρετε θανάσιμο χτύπημα στην καρδιά της πολιτικής σας. Προσέξτε, γιατί μέχρι τώρα αποκλείατε πάντοτε τα ξένα αγαθά επειδή τείνουν να ομοιάζουν με φυσικά δώρα και στο βαθμό που ομοιάζουν με φυσικά δώρα. Για την συμμόρφωση με τις απαιτήσεις των άλλων μονοπωλίων δεν είχατε παρά το μισό λόγο, ενώ για το δικό μας αίτημα έχετε έναν πλήρη λόγο. και το να μας απορρίψετε στη βάση του ότι το δικό μας αίτημα είναι πιο καλά θεμελιωμένο από των άλλων θα ήταν σαν να δεχόσασταν μια εξίσωση της μορφής(+) x (+) = - .
Με άλλα λόγια θα ήταν μια σώρευση παραλογισμού επί παραλογισμό. Η εργασία και η φύση συμβάλλουν σε διάφορες αναλογίες, ανάλογα με τη χώρα και το κλίμα, στην παραγωγή ενός προϊόντος. Το τμήμα που συμβάλλει η φύση είναι πάντοτε δωρεάν. Είναι το τμήμα που συνεισφέρεται από την ανθρώπινη εργασία εκείνο που προσδίδει αξία και πληρώνεται. 
 Όταν ένα πορτοκάλι από τη Λισσαβόνα πωλείται στο ήμισυ της τιμής ενός πορτοκαλιού από το Παρίσι, είναι γιατί μια θερμότητα φυσική και κατά συνέπεια δωρεάν, προσφέρει στο πρώτο αυτό που το δεύτερο οφείλει στην τεχνητή και ως εκ τούτου κοστοβόρα θέρμανση. 
Επομένως, όταν ένα πορτοκάλι μας έρχεται από την Πορτογαλία, μπορεί να πει κανείς ότι μας παρέχεται κατά το ήμισυ δωρεάν και κατά το ήμισυ κοστολογημένο ή, με άλλα λόγια, στη μισή τιμή συγκρινόμενο με εκείνο από το Παρίσι. 
Άρα, είναι ακριβώς επί τη βάσει αυτής της  ημι-δωρεάς (συγχωρήστε μου την έκφραση)που επιχειρηματολογείτε υπέρ του αποκλεισμού. Ρωτάτε: “Πώς μπορεί το εγχώριο εργατικό δυναμικό να αντέξει τον ανταγωνισμό του ξένου, όταν το μεν έχει να κάνει όλη τη δουλειά, ενώ το δεύτερο έχει να την κάνει μόνο κατά το ήμισυ, με τον ήλιο να φροντίζει για τα υπόλοιπα;” Εάν όμως η ημι-δωρεά σας οδηγεί στον αποκλεισμό του ανταγωνισμού, πώς γίνεται να σας οδηγούσε η πλήρης δωρεά στην αποδοχή του ανταγωνισμού;
Είτε δεν είστε λογικά συνεπείς, είτε θα πρέπει, μετά τον αποκλεισμό της  ημι-δωρεάς ως επιβλαβούς για την εγχώρια βιομηχανία μας, να αποκλείσετε εκ των προτέρων και με διπλάσιο ζήλο την πλήρη χαριστικότητα . Ακόμα μια φορά, όταν ένα προϊόν - άνθρακας, σίδηρος, σιτάρι, ή ύφασμα - έρχεται σε μας από το εξωτερικό, και μπορούμε να το αποκτήσουμε με λιγότερη εργασία από εάν το παρήγαμε οι ίδιοι, η διαφορά είναι μια ανέξοδη προσφορά, η οποία μας αποδίδεται. Αυτό το δώρο είναι περισσότερο ή λιγότερο αξιόλογο ανάλογα με το αν η διαφορά είναι περισσότερο ή λιγότερο μεγάλη.
Πρόκειται για το ένα τέταρτο, το ήμισυ, ή τα τρία τέταρτα της αξίας του προϊόντος, εάν ο ξένος δεν μας ζητά παρά μόνο τα τρία τέταρτα, το ήμισυ, ή το ένα τέταρτο της τιμής. Και είναι όσο πιο απόλυτο θα μπορούσε να είναι, όταν ο δωρητής, όπως κάνει ο ήλιος για το φως, δεν μας ζητάει τίποτα. Το ερώτημα, και το θέτουμε επισήμως, είναι εάν επιθυμείτε για τη Γαλλία το όφελος της δωρεάν κατανάλωσης ή τα υποτιθέμενα πλεονεκτήματα της επαχθούς παραγωγής.
Επιλέξτε, αλλά να είστε λογικοί. Καθώς για όσο χρονικό διάστημα αποκλείετε, όπως πράγματι κάνετε, το ξένο λάδι, τον σίδηρο, το σιτάρι και τα υφάσματα, κατ’ αναλογία με την προσέγγιση της τιμής τους στο μηδέν , τι οποία ασυνέπεια θα ήταν να επιτρέπετε το φως του ήλιου, του οποίου η τιμή είναι  μηδέν καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας;

Επάγγελμα: αντιστασιακός


Tου Στεφανου Κασιματη / kassimatis@kathimerini.gr
Ο Ζαν Πωλάν (1884 - 1968), λογοτεχνικός κριτικός, συγγραφέας και διευθυντής επί τριακονταετία της «Νέας Γαλλικής Επιθεώρησης», θεωρείται ένας από τους ανθρώπους που άσκησαν μεγάλη επιρροή στα γαλλικά γράμματα κατά τον 20ό αιώνα, μολονότι στην Ελλάδα δεν είναι ιδιαιτέρως γνωστός. Εκτός των παραπάνω, ο Πωλάν υπήρξε εξέχουσα μορφή της αντίστασης κατά των Γερμανών, σε σημείο ώστε ο Μαλρό να τον χαρακτηρίσει κάποτε «ενσάρκωση της αντίστασης». Καταζητούμενος από τους Γερμανούς, έζησε ένα μεγάλος μέρος της κατοχής στην παρανομία και υπήρξε από τους ιδρυτές της αντιστασιακής Εθνικής Επιτροπής Συγγραφέων. Ομως απεχώρησε από αυτήν το 1945, όταν διεφώνησε με τη θέση της επιτροπής να απαγορευθεί σε συγγραφείς που συνεργάστηκαν με τους Γερμανούς και την κυβέρνηση του Βισύ να δημοσιεύουν τα γραπτά τους.
Τον Ιανουάριο του 1952 ο Πωλάν τάραξε τα νερά της γαλλικής διανόησης, δημοσιεύοντας στις «Εκδόσεις του Μεσονυκτίου» την «Επιστολή στους ηγέτες της Αντίστασης». Η δημοσίευση του κειμένου αυτού προκάλεσε σκάνδαλο, με αποτέλεσμα ο Πωλάν να δεχθεί οξύτατες επιθέσεις τόσο από την Αριστερά όσο και από τους Γκωλικούς. Για να γίνει αντιληπτή η σημασία της «Επιστολής» του Πωλάν, είναι σκόπιμο να αναφερθώ συνοπτικά στο κλίμα της κάθαρσης που επικράτησε στην απελευθερωμένη Γαλλία, στο πλαίσιο του οποίου σημειώθηκαν ακρότητες και αδικίες, προκειμένου η Γαλλία να ξεπλύνει την ντροπή της εκτεταμένης συνεργασίας με τους ναζί. Κατά την απελευθέρωση συνελήφθησαν περίπου ένα εκατομμύριο Γάλλοι, εκ των οποίων οι 60.000 εκτελέσθηκαν. Οι επίσημες στατιστικές του 1948 αναφέρουν 90.000 καταδίκες από τα δικαστήρια. Η διοικητική κάθαρση έθιξε περισσότερους από 120.000 αξιωματικούς, δικαστές και δημοσίους υπαλλήλους, ενώ οι θιγέντες στους χώρους των διαφόρων επαγγελμάτων, του συνδικαλισμού, της πολιτικής και της δημοσιογραφίας έφθασαν τις 300.000.
Μέσα στην ατμόσφαιρα αυτών των εκκαθαρίσεων, ο Πωλάν, με την «Επιστολή» του, αμφισβητεί κατ’ αρχάς τη νομική βάση επί της οποίας ασκήθηκε η δίωξη κατά των συνεργατών. Είναι σημαντικό ότι δεν διαφωνεί καθόλου με την ανάγκη τιμωρίας των δοσιλόγων ούτε καν με το δικαίωμα των νικητών να επιβάλουν την ισχύ τους επί των ηττημένων. Διαφωνεί μόνον με τη στρεβλή ερμηνεία του νόμου, στην οποία καταφεύγει η Δημοκρατία για να επιφέρει την κάθαρση, επειδή της λείπει η ευθύτητα να θεσπίσει ειδικό νόμο, έστω με αναδρομική ισχύ, για την περίπτωση των συνεργατών.
Το δεύτερο σημείο διαφωνίας του Πωλάν αφορά τη σύνθεση των σωμάτων των ενόρκων, οι οποίοι έκριναν τους συνεργάτες. Καθώς οι περισσότεροι εξ αυτών ήσαν κομμουνιστές, ο Πωλάν θεωρεί άδικο οι συνεργάτες των Γερμανών να κρίνονται από τους επίδοξους (δυνάμει) συνεργάτες των Ρώσων. Πιστεύει πως η ουσία της Δημοκρατίας ορίζει ότι ο κατηγορούμενος πρέπει να κρίνεται από τον κοινό άνθρωπο. Απευθύνεται μάλιστα σε όσους δεν εμπιστεύονται την απονομή Δικαιοσύνης στην κρίση του κοινού ανθρώπου και τους λέει: «Αλλά, επιτέλους, υπό διάφορες ονομασίες, είτε ως χριστιανισμός είτε ως ανθρωπισμός είτε ως ανθρώπινα δικαιώματα είτε ως ελευθερία ή δημοκρατία, η εμπιστοσύνη αυτή είναι η βάση του γέρικου κόσμου μας».
Ομως, το σπουδαιότερο σημείο της «Επιστολής» -και αυτό που ενδιαφέρει εμάς περισσότερο- είναι το πώς ο Πωλάν ορίζει την πράξη αντίστασης και, συνεπώς, την ιδιότητα του αντιστασιακού. Τη θέση του αναλύει με εξαιρετική διαύγεια στην εισαγωγή της ελληνικής έκδοσης ο Κ. Π. Παπαδιαμάντης: «Η πράξη της αντίστασης είναι για τον Πωλάν, πρώτα απ’ όλα, προσωπική επιλογή ανυποταγής, στάση του ατόμου. Πηγάζει από τις επιταγές της ίδιας του της συνείδησης και μόνο σ’ αυτή λογοδοτεί. Δεν είναι πολιτικό καθήκον. Τι γίνεται όμως όταν η επιλογή του δικαιωθεί ή, μάλλον, επικρατήσει; Εχει περισσότερα δικαιώματα απέναντι στους άλλους, απέναντι σε αυτούς που δεν αντιστάθηκαν, δεν τον ακολούθησαν στην προσωπική του στάση ή που παρέμειναν αμέτοχοι; Οχι, απαντά ο Πωλάν· μόνη του ανταμοιβή η ηθική του ικανοποίηση. ΄Η ακόμη: το ότι η προσωπική του στάση στην συγκεκριμένη περίπτωση ήταν η ηθικά ενδεδειγμένη, του αποδίδει ξεχωριστές ηθικές ιδιότητες; Και πάλι αρνητική είναι η απάντηση του Πωλάν. Το ότι μια φορά, τη συγκεκριμένη, έπραξε το ορθό δεν σημαίνει ότι μπορεί πλέον να επαναπαυθεί, να θεωρήσει ότι εφ’ εξής “βρίσκεται μια για πάντα με το Καλό” · ούτε, πολύ παραπάνω, του επιτρέπει να αναδειχθεί σε τιμητή των άλλων. Μια τέτοια αλαζονική στάση, κατά τον Πωλάν, απάδει προς την γενναιότητα και την αξιοπρέπεια της αντιστασιακής πράξης».
Ας κρατήσουμε, λοιπόν, την αγανάκτηση του Πωλάν με το καθεστώς των επαγγελματιών αντιστασιακών στη μεταπολεμική Γαλλία: «Δεν βλέπουν (σ. σ.: οι αντιστασιακοί) ότι έχουν παγιδευθεί; Οτι θεώρησαν εαυτούς αντιστασιακούς άπαξ διά παντός: αγνούς, έχοντας κερδίσει τη σωτηρία τους; Οτι έπεσαν χαμηλότερα από εκείνους που κατεδίκαζαν; Οχι. Περήφανοι που μια φορά βρέθηκαν στη σωστή πλευρά, έγιναν όλοι τους ηθικολόγοι».
Κλείνοντας τούτο το σημείωμα, οφείλω να ευχαριστήσω τον δικηγόρο Κ. Π. Παπαδιαμάντη, ο οποίος μετέφρασε, επιμελήθηκε και υπομνημάτισε κατά τρόπο υποδειγματικό την έκδοση της «Επιστολής» στα ελληνικά (Εκδόσεις Astra, 2003), από την οποία αντλώ τα στοιχεία του σημερινού σημειώματος. Επίσης, οφείλω να εκφράσω την ευγνωμοσύνη μου στον Μίκη Θεοδωράκη! Γιατί αν δεν είχε πιάσει τον καβγά με τον Δήμο Θεσσαλονίκης, απαιτώντας την παραχώρηση της πλατείας Αριστοτέλους για τη «λαοσύναξή» του, και, προπαντός, αν δεν είχε βγει στα ραδιοτηλεοπτικά μέσα κομπάζοντας για το αντιστασιακό παρελθόν του, δεν θα είχα σήμερα την αφορμή της επικαιρότητας, ώστε να αναφερθώ σε αυτό το σπουδαίο κείμενο του Πωλάν, που τόσους μήνες κουβαλάω κάθε μέρα στην τσάντα μου, περιμένοντας την ευκαιρία να σας το γνωρίσω...

Τετάρτη 8 Ιουνίου 2011

“Democracy: The God that Failed ”.


Συνέντευξη του Δρ Hans-Hermann Hoppe για το

Ανέφικτο της Παγκόσμιας Διακυβέρνησης και για την Αποτυχία της Δημοκρατίας Δυτικού τύπου

27 Μαρτίου 2011
Η συνέντευξη αυτή δημοσιεύτηκε στον ιστότοπο πολιτικού και οικονομικού προβληματισμού The Daily Bell , και αποτελεί μία ακόμα απόδειξη της επαναστατικότητας της σκέψης του Δρ. Hoppe. Οι απόψεις του έχουν διεξοδικά και συστηματικά εκτεθεί σεοκτώ βιβλία και πάνω από 150 δημοσιεύσεις, καθώς και στο πολύκροτο βιβλίο τουDemocracy: The God that Failed ”.
Ο συγγραφέας σπούδασε φιλοσοφία, οικονομικά, ιστορία και στατιστική στο Πανεπιστήμιο της Saarland 
στο Saarbruecken, στο Πανεπιστήμιο Johann Wolfgang Goethe, της Φραγκφούρτης και στο Πανεπιστήμιο του
Michigan, Ann Arbor.
Έλαβε διδακτορικό φιλοσοφίας το 1974 υπό το γνωστό καθηγητή  Juergen Habermas καθώς και το Πτυχίο “
Habilitation" στην Κοινωνιολογία και τα Οικονομικά το 1981 στο Πανεπιστήμιο  Johann Wolfgang Goethe. Το 1985 μαθήτευσε και έπειτα συνεργάστηκε με τον γνωστό αμερικανό αναρχο-καπιταλιστή οικονομολόγο
Murray N. Rothbard (1926-1995) ένα από τους μεγαλύτερους μαθητές και συνεχιστές του αυστριακού οικονομολόγου Ludwig von Mises (1881-1973). Το1986 ο Hoppe ακολούθησε τον Rothbard στο Πανεπιστήμιο της Nevada, Las Vegas, όπου δίδαξε οικονομικά μέχρι το 2008, οπότε συνταξιοδοτήθηκε. Το 2006 ο Hoppe έλαβε το βραβείο “ Gary S. Schlarbaum ” για την επιτυχημένη του πορεία ζωής στην υπηρεσία της υπόθεσης της ελευθερίας. Το 2009 τιμήθηκε με το βραβείο “Franz Cuhel Memorial Prize ” από το Οικονομικό Πανεπιστήμιο της Πράγας. Τα βιβλία και τα άρθρα του έχουν μεταφραστεί σε πάνω από 20γλώσσες παγκοσμίως. Το 2009 το Ινστιτούτο Φον Μίζες εξέδωσε μία πανηγυρική τιμητική έκδοση με τους  Joerg Guido Huelsmann &Stephan Kinsella, μα τίτλο: " Property, Freedom and Society. Essays in Honor of Hans-Hermann Hoppe

Σήμερα ο Δρ. Ηoppe δεν σταματά να εργάζεται συγγράφοντας και παραδίδοντας διαλέξεις και σεμινάρια σε όλο τον κόσμο, άξιος συνεχιστής της αυστριακής οικονομικής φιλελεύθερης παράδοσης. Μπορεί κανείς να παρακολουθεί το έργο και την πορεία του μέσω της προσωπικής του ιστοσελίδας στη διεύθυνση:
www.hanshoppe.com          

Daily Bell: Παρακαλούμε απαντήστε στις ερωτήσεις σαν οι αναγνώστες μας να μη γνώριζαν ήδη το εξαίρετο έργο και τις απόψεις σας. Κι ας αρχίσουμε έτσι: γιατί η δημοκρατία είναι ¨Ο Θεός που απέτυχε¨ ;

Dr. Hans-Hermann Hoppe:
Η παραδοσιακή μορφή πολιτεύματος πριν από τη σύγχρονη, ήταν αυτή της (απόλυτης) μοναρχίας. Το δημοκρατικό κίνημα κατευθύνθηκε εναντίον των βασιλέων και των τάξεων της κληρονομικής ευγενούς αριστοκρατίας. Η μοναρχία επικρίθηκε σαν μη συμβατή με την βασική αρχή της ¨ισότητας ενώπιον του νόμου¨. Στηρίχτηκε επάνω στα προνόμια και ήταν άδικη και εκμεταλλευτική.

Υποτίθεται πως η δημοκρατία θα αποτελούσε μία διέξοδο σ’αυτό. Παρέχοντας τοις πάσι δυνατότητα εισόδου και συμμετοχής στο κράτος και τη διακυβέρνηση, όπως ισχυριζόντουσαν οι υπέρμαχοι της δημοκρατίας, ισότητα ενώπιον του νόμου θα γινόταν πραγματικότητα και θα επικρατούσε πραγματική ελευθερία. Πλην όμως όλα αυτά αποτελούν μεγάλη πλάνη. Πράγματι σε μια δημοκρατία οποιοσδήποτε μπορεί να γίνει βασιλιάς, ας πούμε, και όχι αποκλειστικά όσοι προέρχονται από ένα μικρό και προνομιούχο κύκλο ανθρώπων. Συνεπώς στη δημοκρατία δεν υπάρχουν προσωπικά προνόμια. Όμως υπάρχουν  λειτουργικά προνόμια και  προνομιούχες λειτουργίες.
Οι δημόσιοι λειτουργοί, εφόσον ενεργούν με την υπηρεσιακή τους ιδιότητα, διέπονται και προστατεύονται από το “δημόσιο δίκαιο” και κατά συνέπεια κατέχουν προνομιακή θέση σε σχέση με όλα τα υπόλοιπα άτομα που διέπονται απλά από το “ιδιωτικό δίκαιο”. Ειδικότερα, στους δημόσιους λειτουργούς επιτρέπεται να χρηματοδοτούν ή να επιδοτούν τις δραστηριότητές τους από τους φόρους. Δηλαδή τους επιτρέπεται να ασκούν δραστηριότητες και να βιοπορίζονται από προϊόν που, στον ιδιωτικό τομέα και μεταξύ ατόμων που διέπονται από ιδιωτικό δίκαιο, θα εθεωρείτο ως “κλοπή” και “κλεμμένη λεία”, αντίστοιχα. Κατά συνέπεια τα προνόμια και οι νόμιμες διακρίσεις - όπως και ο διαχωρισμός μεταξύ αρχόντων και υπηκόων - δεν εξαλείφονται με την εφαρμογή της δημοκρατίας. Ακόμα χειρότερα: στη μοναρχία η διάκριση μεταξύ αρχόντων και υπηκόων είναι σαφής. Εγώ γνωρίζω π.χ. ότι ουδέποτε θα γίνω βασιλιάς. Από αυτό και μόνο το γεγονός, θα έχω την τάση να αντιστέκομαι σε κάθε προσπάθεια του βασιλιά για αύξηση φόρων. Στη δημοκρατία όμως, τα όρια της μεταξύ αρχόντων και υπηκόων γίνονται δυσδιάκριτα. Εμφανίζεται η ψευδαίσθηση πως “όλοι εμείς κυβερνάμε τους εαυτούς μας ”, οπότε και οι αντιστάσεις εναντίον της αυξανόμενης φορολογίας είναι ανάλόγα μειωμένες. Διότι υπάρχει η πιθανότητα αύριο να ευρίσκομαι από την πλευρά που εισπράττει:σαν αποδέκτης- φόρων παρά σαν πληρωτής- φόρων, οπότε να έχω πλέον μια άλλη πιο ευνοϊκή άποψη για τη φορολογία. Και κάτι ακόμα: σαν κληρονομικό μονοπώλιο που είναι ένα βασίλειο, ο εκάστοτε βασιλιάς θεωρεί το έδαφος του και τους κατοίκους της επικράτειάς του σαν προσωπική του ιδιοκτησία. Συνεπώς επιδίδεται σε μια μονοπωλιακή εκμετάλλευση αυτής της “ιδιοκτησίας”. Στο καθεστώς της δημοκρατίας, το μονοπώλιο και η μονοπωλιακή εκμετάλλευση δεν εξαφανίζονται, αλλά αυτό που συμβαίνει είναι το εξής: αντί ενός βασιλιά και των ευγενών που βλέπουν τη χώρα σαν ιδιωτική τους περιουσία, τοποθετείται επικεφαλής κάποιος προσωρινός και ανταλλάξιμος επιστάτης σε μονοπωλιακή θέση, στον οποίο δεν ανήκει μεν ιδιοκτησιακά η επικράτεια, αλλά για όσο διάστημα θα κατέχει τη θέση αυτή του επιτρέπεται να εκμεταλλεύεται νόμιμα τη χώρα για προσωπική του ωφέλεια καθώς και των προστατευομένων του. Του ανήκει δηλαδή η προσωρινή χρήση - επικαρπία - αλλά όχι το κεφαλαιακό απόθεμα. Τούτο βέβαια όχι μόνο δεν εξαλείφει την εκμετάλλευση, αλλά επιπλέον την κάνει ακόμα λιγότερο αποδοτική και με λιγότερο ή καθόλου σεβασμό στο ίδιο το κεφάλαιο (εθνικό πλούτο). Με άλλα λόγια αυτή γίνεται χωρίς μακρόπνοη προοπτική αλλά και με συστηματική ανάλωση κεφαλαίου.


Daily Bell:
Εάν λοιπόν η δημοκρατία έχει αποτύχει, εσείς τι θα βάζατε στη θέση της; Ποια είναι η ιδανική κοινωνία; Η Αναρχο-καπιταλιστική;

Dr. Hans-Hermann Hoppe:

Προσωπικά προτιμώ τον όρο “κοινωνία ιδιωτικού δικαίου”. Σε μια τέτοια κοινωνία το κάθε φυσικό (άτομο) και νομικό πρόσωπο(ίδρυμα) υπόκεινται στο ίδιο σύνολο νόμων. Σε αυτή την κοινωνία δεν υπάρχει κάποιο δημόσιο δίκαιο που παραχωρεί προνόμια σε άτομα ή ιδιότητες. Υπάρχει μόνο ιδιωτικό δίκαιο (και ιδιωτική ιδιοκτησία) που εφαρμόζεται στον καθένα και σε όλους εξίσου. Κανένας δεν επιτρέπεται να αποκτήσει ιδιοκτησία με τρόπο άλλο από πρωτογενή οικειοποίηση των αρχικά μη-κατεχόμενων (ελεύθερων) φυσικών αγαθών, την παραγωγή, ή την οικειοθελή (ελεύθερη) ανταλλαγή, όπως επίσης κανείς δεν κατέχει προνόμιο να
φορολογεί και να απαλλοτριώνει. Επιπλέον, κανείς δεν έχει δικαίωμα να απαγορεύει οποιονδήποτε άλλον να χρησιμοποιεί την ιδιοκτησία του ώστε να μετέλθει οποιασδήποτε οικονομικής δραστηριότητας επιθυμεί και να ανταγωνιστεί με όποιον άλλον επιθυμεί.
 Daily Bell: Σε αυτή την κοινωνία πως θα εφαρμόζονται ο νόμος και η τάξη; Πως θα λειτουργούσε το δικό σας ιδανικό σύστημα δικαίου;Dr. Hans-Hermann Hoppe:
Σε μια κοινωνία ιδιωτικού δικαίου η παραγωγή της έννομης τάξης -ασφάλειας- θα παρέχεται από ελεύθερα εμπορευόμενα άτομα ή επιχειρήσεις. Αυτά θα  ανταγωνίζονται για απόκτηση της πελατείας που οικειοθελώς θα τους πληρώνει (ή δεν θα πληρώνει) - όπως ακριβώς γίνεται για τη παραγωγή όλων των άλλων αγαθών και υπηρεσιών. Το πώς ακριβώς θα λειτουργούσε ένα τέτοιο σύστημα μπορεί να γίνει καλύτερα κατανοητό εάν αντιπαρατεθεί με τη λειτουργία του σημερινού πολύ οικείου κρατιστικού συστήματος. Εάν θα ήθελε κανείς να συνοψίσει σε μια λέξη την καθοριστική διαφορά - και πλεονέκτημα- μιας ανταγωνιστικής βιομηχανίας παροχής ασφάλειας σε σύγκριση με την τρέχουσα κρατιστική πρακτική, σε μία μόνο λέξη, αυτή θα ήταν το συμβόλαιο.

Το κράτος λειτουργεί μέσα σε ένα νομικό κενό. Δεν υπάρχει κανένα συμβόλαιο μεταξύ αυτού και των πολιτών του. Δηλαδή δεν έχει καθοριστεί συμβολαιογραφικά τι ανήκει και σε ποιόν, και κατά συνέπεια τι θα πρέπει να προστατευτεί.
Δεν έχουν καθοριστεί συμβολαιογραφικά ποιες υπηρεσίες θα παρέχονται από το κράτος, τι συνέπειες θα υπάρχουν εάν αυτό αθετήσει τις υποχρεώσεις του, ούτε επίσης σε ποια τιμή θα παρέχονται αυτές οι“υπηρεσίες” στους “πελάτες”. Αντί τούτου, το κράτος μονομερώς καθορίζει τους κανόνες του “παιχνιδιού” και μπορεί να τους αλλάζει κατά το δοκούν, απλά νομοθετώντας κατά τη διάρκεια του “παιχνιδιού”. Προφανώς τέτοια συμπεριφορά θα ήταν αδιανόητη εάν αφορούσε ελεύθερα εμπορευόμενου ςιδιώτες-παρόχους ασφάλειας. Φανταστείτε λοιπόν κάποιον πάροχο -αστυνόμευσης, ασφάλισης ή ακόμα διαμεσολάβησης- του οποίου η προσφορά να ήταν κάπως έτσι:
Εγώ δεν εγγυώμαι για οτιδήποτε βάσει συμβολαίου.  Δεν θα ανακοινώνω τις υποχρεώσεις μου και τι θα πρέπει να κάνω εάν, κατά τη γνώμη σας, δεν είμαι συνεπής σ’ αυτές - αλλά σε κάθε περίπτωση επιφυλάσσομαι του δικαιώματος να καθορίζω μονομερώς την τιμή που θα πληρώνετε για μια τέτοια ασαφή υπηρεσία.
 Οποιοσδήποτε τέτοιος πάροχος ασφάλειας θα εξαφανιζόταν άμεσα από την αγορά λόγω παντελούς έλλειψης πελατών.

Από την άλλη μεριά, κάθε ιδιωτικός πάροχος ασφάλειας στο ελεύθερο εμπόριο, πρέπει να προσφέρει στους ενδεχόμενους πελάτες του ένα συμβόλαιο. Επίσης, τα συμβόλαια αυτά για να γίνονται αποδεκτά από τους οικειοθελώς συμπράττοντες πελάτες, θα πρέπει να εμπεριέχουν σαφείς περιγραφές ιδιοκτησιών καθώς και πλήρως καθορισμένους όρους αμοιβαίων παροχών και υποχρεώσεων. Κάθε αντισυμβαλλόμενο μέρος, για τη διάρκεια του συμβολαίου, θα δεσμεύεται υπό τους όρους και τις προϋποθέσεις του. Κάθε αλλαγή στους όρους ή προϋποθέσεις θα απαιτούσε την σύμφωνη και ομόφωνη συγκατάθεση όλων των εμπλεκομένων μερών. Πιο συγκεκριμένα, για να γίνονται αποδεκτά στους υποψήφιους αγοραστές ασφάλειας, αυτά τα συμβόλαια πρέπει να περιλαμβάνουν διατάξεις για το ενδεχόμενο συγκρούσεων ή διαφωνιών μεταξύ ασφαλιστή-παρόχου προστασίας, και των προστατευόμενων ασφαλισμένων πελατών του, όπως επίσης στη περίπτωση αντικρουόμενων συμφερόντων μεταξύ διαφορετικών παρόχων ή μεταξύ των ασφαλιστών και των αντίστοιχων πελατών τους. Επίσης σ’ αυτή τη περίπτωση μόνο μία αμοιβαία αποδεκτή λύση υπάρχει: τα συγκρουόμενα μέρη να συμφωνήσουν στο συμβόλαιο για διαιτησία ενώπιον ενός κοινά αποδεκτού και έμπιστου πλην ανεξάρτητου τρίτου. Το τρίτο αυτό μέρος: είναι επίσης ελεύθερα εμπορευόμενο και χρηματοδοτούμενο, σε ελεύθερο ανταγωνισμό με άλλους αντίστοιχους φορείς -παρόχους-διαιτησίας. Οι πελάτες τους, δηλαδή οι πάροχοι ασφάλειας και οι ασφαλιζόμενοι, έχουν την απαίτηση ο διαιτητής να κρίνει και να αποφασίζει ακριβοδίκαια και αμερόληπτα προς κάθε πλευρά. Μόνο όσοι φορείς διαιτησίας είναι σε θέση να παρέχουν τέτοιες αποφάσεις θα επιτύχουν στην αγορά της διαιτησίας. Εκείνοι που δεν θα είναι ικανοί για κάτι τέτοιο θα θεωρηθούν μεροληπτικοί ή προκατειλημμένοι και θα εξαφανιστούν από την αγορά.

Daily Bell: Δεν αποδέχεστε λοιπόν ότι χρειαζόμαστε το κράτος για να μας προστατεύει;

Dr. Hans-Hermann Hoppe:

Πράγματι το κράτος δεν μας προστατεύει, ή μάλλον, το κράτος δρα επιθετικά και χρησιμοποιεί την δημευμένη περιουσία μας για την δική του άμυνα. Ο βασικός ορισμός του κράτους είναι αυτός:
το κράτος είναι ένας φορέας  που χαρακτηρίζεται από δύο μοναδικά χαρακτηριστικά, λογικά συνδεδεμένα. Πρώτον, το κράτος είναι ένας φορέας που ασκεί το εδαφικό (περιοχικό) μονοπώλιο της απόλυτης λήψης αποφάσεων. Δηλαδή το κράτος είναι ο απόλυτος διαιτητής και κριτής σε κάθε περίπτωση σύγκρουσης, συμπεριλαμβανομένων και των συγκρούσεων που αφορούν το ίδιο και τους  λειτουργούς του. Δεν υπάρχει δυνατότητα έφεσης πέρα και υπεράνω του κράτους. Δεύτερο, το κράτος είναι ένας φορέας που ασκεί το περιοχικό μονοπώλιο της φορολογίας. Δηλαδή, ένας φορέας που μονομερώς καθορίζει την τιμή που οι υπήκοοι θα πληρώνουν για τις υπηρεσίες του ως ύστατος κριτής.
 Με βάση μια τέτοια θεσμική δομή μπορεί εύκολα κανείς να προβλέψει ποια θα είναι τα αποτελέσματα. Πρώτο, αντί να προλαμβάνει και να επιλύει τυχόν συγκρούσεις, μονοπωλιακά λαμβάνων ύστατες αποφάσεις θα τις προξενεί και θα τις προκαλεί προκειμένου να τις διευθετεί προς δικό του όφελος. Δηλαδή, το κράτος ουσιαστικά δεν αναγνωρίζει ή προστατεύει το δίκαιο, αλλά το διαστρέφει με τη νομοθεσία του. Πρώτη αντίφαση:
το κράτος είναι ένας παρανομών προστάτης του νόμου.
Δεύτερο, αντί να υπερασπίζεται ή να προστατεύει κάποιον ή κάτι, ένας μονοπωλητής φορολογίας θα προσπαθεί απαρέγκλιτα να μεγιστοποιεί τις δαπάνες του και να ελαχιστοποιεί την πραγματική παραγωγή προστασίας. Όσα περισσότερα χρήματα καταφέρνει το κράτος να ξοδεύει, με την ελάχιστη αντίστοιχα δυνατή εργασία, τόσο το καλύτερο για το κράτος.
Δεύτερη λοιπόν αντίφαση: το κράτος είναι ένα απαλλοτριωτικός προστάτης της περιουσίας.

Daily Bell: Υπάρχουν κάποιοι καλοί νόμοι και κανονισμοί;

Dr. Hans-Hermann Hoppe:

Ναι. Όντως υπάρχουν μερικοί απλοί καλοί νόμοι, που σχεδόν ο καθένας μας διαισθητικά αναγνωρίζει και αποδέχεται, και που επίσης αποδεικνύεται ότι είναι “αληθινοί” και “καλοί” νόμοι.

Πρώτον : Εάν δεν υπήρχαν συγκρούσεις μεταξύ μας και όλοι μας ζούσαμε σε τέλεια αρμονία, δεν θα υπήρχε ανάγκη για νόμους ή νόρμες. Σκοπός λοιπόν των νόμων είναι να συμβάλλουν στη αποφυγή συγκρούσεων που διαφορετικά θα ήταν αναπόφευκτες. Μόνον οι νόμοι που μπορούν και το επιτυγχάνουν αυτό μπορούν να αποκαλούνται καλοί νόμο. Ο νόμος που παράγει διαμάχες αντί να βοηθά στην αποφυγή τους είναι ενάντιος προς το σκοπό των νόμων, δηλαδή κακός, δυσλειτουργικός και διαστροφικός νόμος.
  Δεύτερον : Οι διαμάχες προκύπτουν μόνον εφόσον και κατά το μέτρο που τα αγαθά είναι σπάνια. Οι άνθρωποι συγκρούονται επειδή επιθυμούν να χρησιμοποιήσουν το αυτό αγαθό με διαφορετικούς ή ασυμβίβαστους τρόπους. Οπότε ή εγώ κερδίζω και εφαρμόζω τον δικό μου τρόπο, ή εσύ κερδίζεις και κάνεις το δικό σου. Δεν γίνεται να είμαστε και οι δύο“κερδισμένοι”. Στη περίπτωση σπάνιων αγαθών λοιπόν, χρειαζόμαστε κανόνες ή νόμους για να μας βοηθούν να αποφασίζουμε μεταξύ αντιπάλων ή συγκρουόμενων απαιτήσεων. Αντιθέτως για αγαθά που είναι “ελεύθερα”, δηλαδή, αγαθά που υπάρχουν σε υπεραφθονία, δηλαδή που είναι ανεξάντλητα ή απείρως αναπαραγόμενα, δεν είναι και δεν μπορούν να γίνουν αιτία συγκρούσεων. Κάθε φορά που χρησιμοποιώ ένα μη-σπάνιο αγαθό δεν απομειώνεται στο παραμικρό το απόθεμα που θα ευρίσκεται στη διάθεσή σου.
Μπορώ να κάνω ότι θελήσω με αυτό όπως και εσύ ταυτόχρονα μπορείς να κάνεις ότι θελήσεις. Δεν υπάρχει ζημιωμένος. Είμαστε και οι δύο κερδισμένοι, και συνεπώς, όσο αφορά στα μη-σπάνια αγαθά δεν υπάρχει ποτέ ανάγκη για νόμους.
Τρίτον : Όλες οι συγκρούσεις που αφορούν σπάνια αγαθά, μπορούν να αποφευχθούν μόνο εάν κάθε τέτοιο αγαθό ανήκει στην ιδιωτική ιδιοκτησία, δηλαδή, στον αποκλειστικό έλεγχο ενός συγκεκριμένου ατόμου (ή ομάδα ατόμων) αντί αφηρημένα κάποιου άλλου (δηλαδή μη συγκεκριμένου) , καιόταν είναι σαφές ποιο είναι το αγαθό αυτό και σε ποιόν ανήκει, και ποιόν όχι. Επιπλέον, για την αποφυγή όλων των πιθανών συγκρούσεων εξ’υπαρχής του ανθρώπινου γένους, το μόνο απαραίτητο θα ήταν ένας κανόνας που να ρυθμίζει την πρώτη (πρωταρχική) οικειοποίηση και μετατροπή των ελεύθερων-φυσικών και αρχικά μη κατεχόμενων αγαθών, σε κατεχόμενη ιδιωτική ιδιοκτησία.

Συνοπτικά λοιπόν, στην ουσία υπάρχουν τρεις “καλοί νόμοι” που διασφαλίζουν σχέσεις χωρίς συγκρούσεις, δηλαδή σαν μια “μόνιμη ειρήνη”:
α)εκείνος που πρώτος οικειοποιείται κάτι που δεν ανήκε προηγουμένως σε άλλον, γίνεται ο αποκλειστικός του ιδιοκτήτης (διότι ως πρώτος που το οικειοποιείται δεν είναι δυνατόν να συγκρουστεί με κάποιον άλλον, καθώς όλοι οι άλλοι εμφανίζονται μετά),
β) εκείνος που παράγει κάτι με το σώμα του και με τα οικεία του αγαθά είναι κύριος του προϊόντος αυτού, υπό τον όρο να μην βλάπτεται εξ αυτού η ακεραιότητα της ιδιοκτησίας κάποιου άλλου, και
γ) εκείνος που αποκτά κάτι από άλλον που είναι ο προηγούμενος κύριος του πράγματος, μέσω οικειοθελούς συναλλαγής, δηλαδή μιας συναλλαγής που θεωρείται a priori αμοιβαία επωφελής, καθίσταται ο νέος ιδιοκτήτης του.

 Daily Bell: Πως λοιπόν θα μπορούσε κάποιος να ορίσει την ελευθερία; Ως απουσία κρατικής επιβολής;

Dr. Hans-Hermann Hoppe:

Μια κοινωνία είναι ελεύθερη εάν κάθε άτομο αναγνωρίζεται ως ο αποκλειστικός ιδιοκτήτης του δικού του (σπάνιου)φυσικού σώματός του, εάν ο καθένας είναι ελεύθερος να οικειοποιείται ως ιδιόκτητα αγαθά εκείνα που προηγουμένως δεν ανήκαν σε κανένα, εάν ο καθένας είναι ελεύθερος να χρησιμοποιεί το σώμα του και τα αγαθά στην κατοχή του για να παράγει ό’τιδήποτε αυτός θελήσει (χωρίς να προξενεί ζημιά στην φυσική ακεραιότητα της ιδιοκτησίας τρίτου) και εάν όλοι είναι ελεύθεροι να συμβάλλονται με τρίτους για τις αντίστοιχες ιδιοκτησίες τους, με όποιον τρόπο κρίνουν ότι είναι αμοιβαία επωφελής.

Οποιαδήποτε παρέμβαση σε αυτά αποτελεί επιθετική πράξη, και η αντίστοιχη κοινωνία είναι ανελεύθερη στο μέτρο που πραγματοποιούνται αυτές οι παρεμβάσεις.

Daily Bell: Ποια είναι η θέση σας σχετικά με τα πνευματικά δικαιώματα (copyright); Εσείς δέχεστε ότι δεν υπάρχει πνευματική ιδιοκτησία, όπως έχει προτείνει ο Kinsella;

Dr. Hans-Hermann Hoppe:

Συμφωνώ με τον φίλο μου Kinsella, ότι η ιδέα των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας δεν είναι απλώς λανθασμένη και μπερδεμένη, αλλά είναι και επικίνδυνη. Και έχω ήδη αναφερθεί γιατί αυτό είναι έτσι. Οι ιδέες -συνταγές, διατυπώσεις, επιχειρήματα, αλγόριθμοι, θεωρήματα, μελωδίες, σχήματα, ρυθμοί, εικόνες, κλπ- είναι βεβαίως αγαθά(στο βαθμό που είναι “καλά”, και όχι ας πούμε μια κακή συνταγή κλπ) αλλά δεν αποτελούν σπάνια αγαθά.
Από τη στιγμή που θα γεννηθούν στη σκέψη και εκφραστούν, είναι πλέον ελεύθερα και ανεξάντλητα αγαθά. Εγώ π.χ. σφυρίζω μια μελωδία ή γράφω ένα ποίημα, εσύ ακούς τη μελωδία ή διαβάζεις το ποίημα και αναπαράγεις ένα αντίγραφο. Με αυτό που κάνεις δεν αφαιρείς κάτι από εμένα. Μπορώ άνετα να ξανα-σφυρίξω ή να ξανα-γράψω όπως και πριν. Στην ουσία ολόκληρος ο κόσμος μπορεί να με αντιγράψει χωρίς εντούτοις να μου έχει αφαιρεθεί τίποτα. (Εάν δεν ήθελα κανέναν να αντιγράφει τις ιδέες μου, μπορώ κάλλιστα να τις κρατάω για τον εαυτό μου και να μην τις εκφράζω)

Φαντάσου τώρα πως μου έχουν χορηγηθεί πνευματικά δικαιώματα ιδιοκτησίας για τη μελωδία μου ή το ποίημα, έτσι ώστε να μπορώ να απαγορεύω να τα αντιγράφεις και να έχω απαίτηση πληρωμής πνευματικών δικαιωμάτων εάν το κάνεις.
Πρώτον: Μήπως αυτό προϋποθέτει (κατά μια παράλογη αναλογία) πως θα πρέπει κι εγώ με τη σειρά μου να καταβάλλω δικαιώματα στο πρόσωπο (ή τους κληρονόμους του) που ανακάλυψε το σφύριγμα ή την γραφή, ή ακόμα πιο πέρα, σ’αυτούς που ανακάλυψαν την παραγωγή ήχων και την γλώσσα, κ.ο.κ;
Δεύτερο: Με το να σε παρεμποδίζω ή να σε υποχρεώνω να πληρώνεις επειδή σφύριξες την μελωδία μου ή απάγγειλες το ποίημά μου, στην ουσία γίνομαι(εν μέρει) ιδιοκτήτης σου: του φυσικού σου σώματος, των φωνητικών χορδών σου, του χαρτιού σου, του μολυβιού σου, κλπ. επειδή στην πράξη δεν έκανες τίποτ’ άλλο από το να χρησιμοποιήσεις την δική σου ιδιοκτησία όταν με αντέγραφες. Εάν δεν σου επιτρέπεται να με αντιγράψεις, τότε σημαίνει ότιεγώ, ο κάτοχος της πνευματικής ιδιοκτησίας, έχω απαλλοτριώσει εσένα και την “εμπράγματο” ιδιοκτησία σου. Πράγμα που αποδεικνύει ότι:
Τα δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας και τα εμπράγματα δικαιώματα είναι ασυμβίβαστα , και η υπεράσπιση της πνευματικής ιδιοκτησίας πρέπει να θεωρείται σαν μια πολύ επικίνδυνη επίθεση στην ιδέα της “εμπράγματης” ιδιοκτησίας (στα σπάνια αγαθά)

Daily Bell: Είχαμε προτείνει ότι εάν κάποιοι ήθελαν να επιβάλλουν ένα κληρονομικό δικαίωμα στο copyright , να το έκαναν για λογαριασμό τους αναλαμβάνοντας τα έξοδα και την προσπάθεια αντιμετώπισης καταπατητών. Τούτο θα μετέθετε την επιβάρυνση της επιβολής στο άτομο. Θα ήταν εφικτή μια τέτοια λύση - δηλαδή να αφήνεται η ίδια η αγορά να αποφασίζει για τέτοια θέματα;

Dr. Hans-Hermann Hoppe:

Αυτό θα αποτελούσε μια καλή κίνηση προς τη σωστή κατεύθυνση. Ακόμα καλύτερα όμως θα ήταν: όλο και περισσότερα δικαστήρια σε ολοένα περισσότερες χώρες, ιδίως αυτές που είναι εκτός εμβέλειας του καρτέλ των δυτικών κυβερνήσεων που κυριαρχούνται από τις ΗΠΑ, να καθιστούσαν σαφές ότι δεν θα ακροώνται πλέον υποθέσεις που ν’αφορούν παραβιάσεις πνευματικών δικαιωμάτων και ευρεσιτεχνιών, και ότι θεωρούν τέτοιες αγωγές ως τεχνάσματα των μεγάλων δυτικών επιχειρήσεων που έχουν συμφέροντα και διασυνδέσεις με κυβερνήσεις, όπως π.χ. οι μεγάλες φαρμακοβιομηχανίες, ώστε να πλουτίζουν εις βάρος άλλων.

Daily Bell: Ποιά είναι η γνώμη σας για την άποψη τουRagnar Redbeardότι ηΙσχύς αποτελεί Δίκαιο;

Dr. Hans-Hermann Hoppe:

Θα μπορούσε κανείς να δώσει δύο διαφορετικές ερμηνείες σε αυτή τη δήλωση. Για την πρώτη δεν βρίσκω καμία δυσκολία. Δηλαδή: γνωρίζω την διαφορά μεταξύ “ισχύος” και “δικαίου” και, εμπειρικά, το δίκαιο είναι συχνά όντως με την ισχύ. Επί παραδείγματι το μεγαλύτερο μέρος, εάν όχι το σύνολο του “δημοσίου δικαίου”, είναι ισχύς μεταμφιεσμένη σε δίκαιο. Η δεύτερη ερμηνεία είναι: δεν γνωρίζω τη διαφορά
μεταξύ “ισχύος” και “δικαίου”, επειδή δεν υπάρχει διαφορά.

Η ισχύς είναι το δίκαιο και το δίκαιο είναι ισχύς. Αυτή η ερμηνεία όμως είναι αυτοαναιρούμενη. Επειδή εάν ήθελε κάποιος να υποστηρίξει αυτόν τον ισχυρισμό ως αληθή σε μια συζήτηση, σημαίνει ότι αναγνωρίζει de facto το δικαίωμα ιδιοκτησίας του αντιπάλου του στο ίδιο του το σώμα. Άρα δεν επιτίθεται σ’ αυτόν ώστε να τον πείσει για το σωστό. Του επιτρέπει να καταλήξει από μόνος του στο σωστό συμπέρασμα. Δηλαδή υποτίθεται τουλάχιστον ότι αποδέχεται πως γνωρίζει τη διαφορά μεταξύ δικαίου (σωστό)και άδικου (λάθος). Διαφορετικά δεν θα υπήρχε και λόγος να γίνει η συζήτηση.

Παρεμπιπτόντως το ίδιο ισχύει και για την περίφημη ρήση τουHobbes, ότι ο άνθρωπος είναι ο λύκος του ανθρώπου (homo hominis lupus). Θεωρώντας αυτόν τον ισχυρισμό αληθή, ουσιαστικά αποδεικνύεις ότι είναι εσφαλμένος.

Daily Bell: Έχει προταθεί πως ο μόνος τρόπος για αναδιοργάνωση της κοινωνίας, είναι μέσω μιας επιστροφής στην ομάδα και τη φυλή που ήταν χαρακτηριστικό των κοινοτήτων homo sapiens για πολλές χιλιάδες χρόνια. Σαν συνέπεια μιας τέτοιας αναστροφής θα μπορούσε και πάλι να δοθείέμφαση στο δίκαιο της φυλής ή της ομάδας;

Dr. Hans-Hermann Hoppe:

Δεν νομίζω ότι εμείς στο Δυτικό κόσμο μπορούμε να επιστρέψουμε ξανά στις φυλές και τις ομάδες. Το σύγχρονο δημοκρατικό κράτος τα έχει καταστρέψει μαζί με τις ιεραρχικές τους δομές, επειδή αποτελούσαν εμπόδια στο δρόμο προς την απόλυτη ισχύ. Με την εξαφάνιση των φυλών και των ομάδων, θα πρέπει εμείς πλέον να δοκιμάσουμε το μοντέλο της κοινωνίας ιδιωτικού δικαίου που περιέγραψα προηγουμένως.

Αλλά όπου τυχόν υπάρχουν ακόμα παραδοσιακές ιεραρχικές δομές ομάδας και φυλής, θα πρέπει αυτές να υποστηρίζονται και τυχόν προσπάθειες για εκσυγχρονισμό των “αρχαϊκών” συστημάτων δικαιοσύνης προς περισσότερο Δυτικά πρότυπα, θα πρέπει να μας καθιστούν ιδιαίτερα επιφυλακτικούς.


 Daily Bell: Έχετε γράψει εκτενώς για το χρήμα και τα νομισματικά ζητήματα. Είναι απαραίτητος ένας κανόνας χρυσού για μία ελεύθερη κοινωνία;
Dr. Hans-Hermann Hoppe:

Σε μία ελεύθερη κοινωνία, η αγορά θα παρήγαγε το χρήμα όπως ακριβώς τα άλλα αγαθά και υπηρεσίες. Ανάγκη για χρήμα δεν θα υπήρχε μέσα σε ένα κόσμο τελείως βέβαιο και προβλέψιμο. Αλλ’ όμως σε ένα κόσμο όλο αβεβαιότητα και απρόοπτα ενδεχόμενα, οι άνθρωποι αξιολογούν τα αγαθά με βάση -συν τοις άλλοις- την εμπορευσιμότητα και την δημοφιλία τους, δηλαδή σαν μέσα ανταλλαγής. Και επειδή ένα ευρέως εμπορεύσιμο αγαθό είναι προτιμότερο για μέσο ανταλλαγής από ένα άλλο λιγότερο εμπορεύσιμο, επικρατεί στην αγορά η αδήριτη τάση για επικράτηση τελικά ενός και μόνο αγαθού, που θα διαφέρει από όλα τ’ άλλα σαν το πλέον εμπορεύσιμο. Αυτό το αγαθό καλείται χρήμα.
Αφού λοιπόν αυτό το αγαθό είναι το πλέον εμπορεύσιμο όλων των άλλων, προσφέρει στον ιδιοκτήτη του την καλύτερη δυνατή προστασία από την αβεβαιότητα, με το να είναι ανά πάσα στιγμή διαθέσιμο για άμεση ικανοποίηση ενός όσο δυνατόν ευρύτερου φάσματος πιθανών αναγκών. Η οικονομική θεωρία δεν έχει τίποτα να πει σχετικά με το ποιο αγαθό τελικά θα καταλάβει την θέση του χρήματος.

Η ιστορία λέγει πως το αγαθό αυτό συνέπεσε να είναι ο χρυσός. Εάν όμως η φυσική σύσταση του κόσμου μας ήταν διαφορετική, ή εάν στο μέλλον αλλάξει, τότε ίσως κάποιο άλλο εμπόρευμα να ήταν ή να γίνει χρήμα. Η αγορά θα το αποφασίσει. Αλλά σε κάθε περίπτωση δεν απαιτείται οποιαδήποτε σχετική κυβερνητική ανάμειξη. Η αγορά πάντοτε είχε και θα έχει μεριμνήσει για την ύπαρξη ενός αγαθού-χρήματος, η παραγωγή του οποίου -όποιο κι αν είναι αυτό- θα υπόκειται στους ίδιους νόμους προσφοράς και ζήτησης όπως όλα τα άλλα.

Daily Bell: Τι γνώμη έχετε για το ελεύθερο τραπεζικό μοντέλο; Πρέπει να είναι αποδεκτό το ιδιωτικό κλασματικό τραπεζικό αποθεματικό σύστημα(  fractional reserve banking ), ή μήπως αποτελεί έγκλημα; Ποιος είναι που θα φυλακίσει τα άτομα λόγω άσκησης ιδιωτικού κλασματικού αποθεματικού;

Dr. Hans-Hermann Hoppe:

Ας υποθέσουμε ότι ο χρυσός είναι χρήμα. Σε μια ελεύθερη κοινωνία έχουμε ελεύθερο ανταγωνισμό στην εξόρυξη χρυσού, ελεύθερο ανταγωνισμό στην νομισματοκοπή, και ελεύθερο ανταγωνισμό μεταξύ των τραπεζών. Οι τράπεζες προσφέρουν διάφορες χρηματιστικές υπηρεσίες: φύλαξη χρημάτων, υπηρεσίες διακανονισμού, και υπηρεσίες διαμεσολάβησης μεταξύ αποταμιευτών και δανειοληπτών- επενδυτών. Κάθε τράπεζα εκδίδει τα δικά της “γραμμάτια” ή “πιστοποιητικά” όπου καταγράφονται οι διάφορες δοσοληψίες και οι απορρέουσες συμβατικές σχέσεις μεταξύ τράπεζας και πελατών. Αυτά τα τραπεζο-γραμμάτια είναι ελευθέρως εμπορεύσιμα. Μέχρι εδώ καλά.

Οι ελεύθεροι τραπεζίτες αμφισβητούν το καθεστώς του κλασματικού αποθεματικού συστήματος καθώς και τα σχετικά τραπεζο-γραμμάτια. Ας υποθέσουμε ότι ο Α καταθέτει 10 ουγγιές χρυσού σε μια τράπεζα και λαμβάνει ένα γραμμάτιο (υποκατάστατο χρήματος) πληρωτέο στο ισόποσο επί τη εμφανίσει. Τότε με βάση την κατάθεση του Α, η τράπεζα δανείζει τον Γ με 9 ουγγιές χρυσού εκδίδοντας αντίστοιχο γραμμάτιο, ομοίως πληρωτέο στο ισόποσο επί τη εμφανίσει. Θα έπρεπε να ήταν κάτι τέτοιο θεμιτό; Εγώ δεν το νομίζω. Διότι τώρα έχουμε δύο άτομα, τον Α και τον Γ, που είναι οι αποκλειστικοί κάτοχοι μιας και της αυτής ποσότητας χρήματος. Μια κατάσταση λογικά αδύνατη. Με άλλα λόγια, υπάρχουν μόνο 10 ουγγιές χρυσού και ο Α έχει δικαίωμα κυριότητας στις 10και ταυτόχρονα ο Γ στις 9 ουγγιές. Δηλαδή υπάρχουν περισσότεροι τίτλοι κυριότητας απ’ ότι περιουσιακά στοιχεία. Αυτό καταφανώς αποτελεί απάτη, και σε κάθε άλλη περίπτωση πλην αυτής, τα δικαστήρια θα αποφαίνονταν ανάλογα, τιμωρώντας τους ενόχους. Από την άλλη μεριά, δεν θα υπήρχε πρόβλημα εάν η τράπεζα είχε πει στον Α ότι θα καταβάλει τόκους για την κατάθεσή του, ύστερα να τα επενδύσει π.χ. σε ένα χρηματικό αμοιβαίο κεφάλαιο αποτελούμενο από υψηλής ρευστότητας βραχυχρόνια ομόλογα, και μετά να προβεί σε άμεση ρευστοποίηση του ισόποσου των απαιτήσεων μεριδίου του Α αμέσως μόλις αυτός το ζητήσει. Τέτοια μερίδια θα μπορούσαν να αποδειχτούν αρκετά δημοφιλή και μπορεί πολλοί να τα προτιμούσαν αντί των κανονικών καταθετικών λογαριασμών. Αλλά σαν ομολογιακά μερίδια σε επενδυτικά κεφάλαια που είναι, δεν μπορούν ποτέ να λειτουργήσουν σαν χρήμα. Δεν θα μπορούσαν ποτέ να γίνουν το πιο εύκολο και ευρύτερα εμπορεύσιμο αγαθό από οποιοδήποτε άλλο.
Daily Bell: Ποια είναι η θέση σας σχετικά με το σύγχρονο μοντέλο της κεντρικής τράπεζας; Έτσι όπως είναι σήμερα η κεντρική τράπεζα, μήπως αποτελεί το κεντρικό δυστύχημα της εποχής μας;

Dr. Hans-Hermann Hoppe:

Οι κεντρικές τράπεζες είναι σίγουρα ένας από τους μεγαλύτερους πρόξενους βλαβών της εποχής μας. Αυτές -και κυρίως η FED-ήταν υπεύθυνες για την καταστροφή του κανόνα χρυσού, ο οποίος αποτελούσε τροχοπέδη για τις πληθωριστικές πολιτικές, καθώς επίσης για την αντικατάστασή του το 1971 από ένα σύστημα αμιγούς χάρτινου χρήματος χωρίς  αντίκρυσμα  ( fiat ). Έκτοτε οι κεντρικές τράπεζες μπορούν και δημιουργούν χρήμα κυριολεκτικά εκ του μηδενός. Είναι όμως βέβαιο πως περισσότερο χάρτινο χρήμα δεν σημαίνει πλουσιότερη κοινωνία – μόνον περισσότερο τυπωμένο χαρτί είναι. Διότι εάν ήταν διαφορετικά, γιατί να υπάρχουν φτωχές χώρες και φτωχοί άνθρωποι ακόμα γύρω μας; Αλλ’ όμως ηέκδοση περισσότερου χρήματος καθιστά τον μονοπωλιακό του παραγωγό(δηλαδή την κεντρική τράπεζα) καθώς και τους πρώτους αποδέκτες στη πυραμίδα (ήτοι την κυβέρνηση, τις συνδεδεμένες μ’ αυτήν μεγάλες τράπεζες και τους μεγαλο-πελάτες τους) κατά πολύ πλουσιότερους εις βάρος αυτών που είναι στη βάση της πυραμίδας και λαμβάνουν το πληθωρισμένο χρήμα τελευταίοι.

Χάρη στην απεριόριστη δυνατότητα των κεντρικών τραπεζών να τυπώνουν φρέσκο χρήμα, οι κυβερνήσεις μπορούν να συντηρούν συνεχώς ολοένα μεγαλύτερα ελλείμματα στους προϋπολογισμούς τους και να συσσωρεύουν ολοένα περισσότερα χρέη για να χρηματοδοτούν τους -ουσιαστικά-ανέφικτους πολέμους -- θερμούς και ψυχρούς, εντός και εκτός των συνόρων --
και να ασχολούνται με ένα σωρό ατασθαλίες και περιπέτειες, και που διαφορετικά όλα αυτά θα ήταν μη πραγματοποιήσιμα. Χάρη στις κεντρικές τράπεζες, οι περισσότεροι “νομισματικοί εμπειρογνώμονες” και οι “μεγάλοι μακρο-οικονομολόγοι” μπορούν και μετατρέπονται σε αμειβόμενους κυβερνητικούς προπαγανδιστές “εξηγώντας”--σαν άλλοι θαυματοποιοί αλχημιστές-- πώς η πέτρα το χαρτί)μετατρέπονται σε άρτον (δηλαδή πλούτο).Χάρη στις κεντρικές τράπεζες τα επιτόκια είναι δυνατόν να διατηρούνται τεχνητά χαμηλά, φτάνοντας ακόμα μέχρι και το μηδέν, ώστε να προωθούνται λανθασμένα οι πιστώσεις σε ολοένα χαμηλότερης πιστοληπτικής ικανότητας εγχειρήματα και άτομα (ενώ ταυτόχρονα θα εκτοπίζουν άλλα περισσότερο αξιόπιστα) και προκαλώντας έτσι ολοένα μεγαλύτερες επενδυτικές φούσκες ακολουθούμενες από ολοένα μεγαλύτερες και εντυπωσιακότερες υφέσεις. Και τέλος, χάρη στις κεντρικές τράπεζες αντιμετωπίζουμε μια δραματικά αύξανόμενη πληθωριστική απειλή που θα ξεσπάσει όταν έρθει η ώρα του τελικού απολογισμού και της πληρωμής λογαριασμών.

Daily Bell: Αρκετές φορές έχουμε γράψει πως οι Επτά Λόφοι της Ρώμης αποτελούσαν ανεξάρτητες κοινότητες παρόμοια με τις Ιταλικές πόλεις-κράτη της Αναγεννησιακής εποχής και της εποχής των 13 πολιτειών της αμερικανικής δημοκρατίας. Φαίνεται πως οι μεγάλες αυτοκρατορίες έχουν αφετηρία μεμονωμένες κοινότητες όπου τα άτομα έχουν τη δυνατότητα όταν αισθάνονται πως καταπιέζονται, να εγκαταλείπουν τη μία και να μετοικίζουν σε άλλη. Ποια είναι η κινητήρια δύναμη πίσω από αυτή τη διαδικασία συγκέντρωσης; Ποια είναι τα δομικά στοιχεία της Αυτοκρατορίας;

Dr. Hans-Hermann Hoppe:

Όλα τα κράτη κατ’ ανάγκη ξεκινάνε από μικρά. Αυτό σίγουρα διευκολύνει όσους θα ήθελαν να φύγουν μακριά τους. Αλλά όπως έχω ήδη εξηγήσει, τα κράτη είναι φύσει επιθετικά. Επιπλέον έχουν τη δυνατότητα να μετακυλούν το κόστος της επιθετικότητας σε άλλους, δηλαδή τους άτυχους φορολογούμενους. Επίσης δεν τους αρέσει όταν βλέπουν τα παραγωγικά άτομα να διαφεύγουν εκτός συνόρων, και προσπαθούν να τα κρατήσουν με την επέκταση των ορίων της επικράτειάς τους. Όσο περισσότερο παραγωγικά είναι τα άτομα ευρίσκονται στην επικράτεια ενός κράτους, τόσο το καλύτερο γι’ αυτό. Στην αυτή την επεκτατική τους επιδίωξη όμως, τα κράτη έρχονται αντιμέτωπα με άλλα κράτη. Μόνο ένας τελικά μονοπωλιακός ανώτατος κριτής και φοροεισπράκτορας μπορεί να υπάρχει σε μια δεδομένη επικράτεια. Δηλαδή ο ανταγωνισμός μεταξύ των κρατών είναι εξουθενωτικός. Ή κερδίζει ο Α και ελέγχει μια επικράτεια, ή αλλιώς θα είναι οΒ. Ποιος όμως τελικά θα κερδίσει;
Μακροχρόνια αποδεικνύεται ότι θα βγει κερδισμένο -και θα αποκτήσει κυριαρχία επί του άλλου ή θα ηγεμονεύει υποχρεώνοντας σε φόρου υποτέλεια- εκείνο το κράτος που έχει τη δυνατότητα να απομυζά παρασιτικά μια συγκριτικά παραγωγικότερη οικονομία. Με άλλα λόγια, ceteris paribus τα περισσότερο “φιλελεύθερα” στο εσωτερικό κράτη (κατά την κλασσική ευρωπαϊκή έννοια “φιλελεύθερα”) έχουν την τάση να επικρατούν επί των ολιγότερο φιλελεύθερων ή αλλιώς ανελεύθερων ή τυραννικών κρατών. Ρίχνοντας έτσι μια ματιά στη σύγχρονη ιστορία, μπορούμε εύκολα να εξηγήσουμε πρώτα την άνοδο της φιλελεύθερης Μεγάλης Βρετανίας στο επίπεδο μιας μεγάλης παγκόσμιας Αυτοκρατορίας, και ύστερα των –επίσης φιλελεύθερων-- ΗΠΑ. Με αυτό τον τρόπο μπορούμε επίσης να κατανοήσουμε ένα (φαινομενικά) παράδοξο: γιατί άραγε συμβαίνει οι εσωτερικά φιλελεύθερες αυτοκρατορικές δυνάμεις, όπως οι ΗΠΑ, να έχουν τάση να είναι περισσότερο επιθετικές και φιλοπόλεμες στην εξωτερική τους πολιτική, απ’ότι οι εσωτερικά πιο καταπιεστικές δυνάμεις, όπως η πρώην ΕΣΣΔ;Απλώς, η φιλελεύθερη αυτοκρατορία των ΗΠΑ ήταν σίγουρη ότι θα κατίσχυε στους πολέμους της στο εξωτερικό και στις στρατιωτικές της περιπέτειες, ενώ η καταπιεστική και ανελεύθερη Σοβιετική Ένωση κατατρύχετο από φόβους ότι θα μπορούσε ίσως να χάσει.
Όμως το κτίσιμο μιας αυτοκρατορίας φέρνει μαζί και τα σπέρματα της πτώσης της. Όσο πλησιάζει ένα κράτος στον απώτατο στόχο της παγκόσμιας κυριαρχίας και παγκόσμιας διακυβέρνησης, τόσο λιγότερους λόγους έχει να συνεχίσει να διατηρεί τον εσωτερικό του φιλελευθερισμό, και αντί αυτού τείνει να κάνει ό’ τι συνήθως κάνουν όλα τ’ άλλα κράτη, δηλαδή να επιβάλλεται με τη βία και να αυξάνει την εκμετάλλευση όσων παραγωγικών ανθρώπων έχουν απομείνει. Έχοντας λοιπόν ολιγότερους φοροδότες και με στάσιμη ή φθίνουσα την παραγωγικότητα, οι πολιτικές εσωτερικής κατανάλωσης άρτου και θεαμάτων δεν είναι εφικτό να συνεχίσουν. Τότε έρχεται και χτυπά η οικονομική κρίση και η επαπειλούμενη οικονομική καταστροφή ενδυναμώνει τις κεντρόφυγες τάσεις, τα αποσχιστικά και αποστασιακά κινήματα που θα οδηγήσουν τελικά σε διάλυση την Αυτοκρατορία. Αυτό είδαμε να γίνεται στη Μεγάλη Βρετανία, και το βλέπουμε και τώρα με τις ΗΠΑ που η αυτοκρατορία τους βρίσκεται στο τελευταίο στάδιο. Υπάρχει επίσης μια σπουδαία νομισματική άποψη στην παραπάνω διαδικασία. Η επικρατούσα αυτοκρατορία κατά κανόνα παρέχει το κυρίαρχο διεθνές αποθεματικό νόμισμα. Πρώτα η Μεγάλη Βρετανία με την στερλίνα, και κατόπιν οι ΗΠΑ με το δολάριο. Με την υιοθέτηση από όλες τις ξένες τράπεζες του δολαρίου ως αποθεματικό νόμισμα, οι ΗΠΑ είναι σε θέση να συντηρούν μονίμως “ελλείμματα χωρίς κόπο”. Δηλαδή οι ΗΠΑ δεν χρειάζεται να πληρώνουν για τη σταθερά μόνιμη υπέρβαση των εισαγωγών τους έναντι των εξαγωγών, όπως θα ‘πρεπε με αύξηση εξαγωγών, ως συνήθως γίνεται μεταξύ “ισότιμων” συναλλασσόμενων εταίρων ώστε να πληρωθούν οι εισαγωγές. Αντίθετα: οι ξένες κυβερνήσεις και οι κεντρικές τους τράπεζες, αντί να χρησιμοποιούν τα κέρδη τους από τις εξαγωγές προς τις ΗΠΑ για αγορά αμερικανικών αγαθών προς κατανάλωση στις χώρες τους, βλέπουμε ότι – σαν υποταγή- χρησιμοποιούν τα δολάριά τους για να αγοράσουν αμερικανικά κρατικά ομόλογα (χαρτιά), ενισχύοντας τελικά έτσι τους αμερικανούς που συνεχίζουν να καταναλώνουν πάνω και πέρα από τις δυνατότητές τους. Δεν γνωρίζω αρκετά για την Κίνα ώστε να κατανοήσω γιατί χρησιμοποιεί τα τεράστια δολαριακά της αποθέματα για να αγοράζει αμερικανικά κρατικά ομόλογα. Άλλωστε η Κίνα υποτίθεται ότι δεν ανήκει στην σφαίρα της αυτοκρατορίας των ΗΠΑ. Ίσως τελικά οι κυβερνήτες της να έχουν διαβάσει πάρα πολλά αμερικανικά οικονομικά βιβλία και έχουν αρχίσει κι αυτοί να πιστεύουν στην “αλχημεία”. Εάν η Κίνα ξεφορτωνόταν τα αμερικανικά κρατικά ομόλογα που κατέχει και αντ’ αυτών συσσώρευε αποθεματικό χρυσό, τούτο θα αρκούσε για να μπει ένα τέλος στην Αυτοκρατορία των ΗΠΑκαι στο δολάριο όπως τα ξέρουμε

Daily Bell: Είναι δυνατόν μερικές σκιώδεις και ασύλληπτα πλούσιες οικογένειες εγκατεστημένες στο Σίτυ του Λονδίνου να είναι εν μέρει υπεύθυνες για όλα αυτά; Μήπως αυτές και οι περί αυτών επιζητούν μια ελιτίστικη παγκόσμια διακυβέρνηση; Υπάρχει κάποια συνωμοσία; Θα μπορούσε η δική σας άποψη για τον κόσμο μας να είναι κάπως έτσι: μια πάλη μεταξύ κεντρομόλων δυνάμεων των ελίτ και των δημοκρατικών τάσεων της υπόλοιπης κοινωνίας;

Dr. Hans-Hermann Hoppe:

Δεν είμαι βέβαιος εάν “συνωμοσία” είναι η κατάλληλη λέξη διότι, στο μεταξύ, χάρη σε μερικούς ανθρώπους όπως π.χ. ο  Carroll Quigley  ,έχουν γίνει γνωστά πολλά από τα τεκταινόμενα. Εν πάσει περιπτώσει σίγουρα αληθεύει πως υπάρχουν κάποιες εξωφρενικά πλούσιες οικογένειες κάπου στο Λονδίνο, στη Νέα Υόρκη, στο Τελ Αβίβ, ή όπου αλλού, που έχουν συλλάβει τις τεράστιες ευκαιρίες πλουτισμού που προκύπτουν μέσα από τη διαδικασία κατασκευής ενός κράτους - και τελικά μιας Αυτοκρατορίας. Οι επικεφαλής των μεγάλων τραπεζικών οίκων έπαιξαν ρόλο κλειδί στη δημιουργία της FED, επειδή είχαν καταλάβει ότι μία κεντρική τράπεζα θα βοηθούσε και τις δικές τους να επεκτείνουν τις πιστώσεις τους επιπλέον της δημιουργίας χρήματος της κεντρικής, και ότι αυτή, σαν ύστατος πιστωτής, ήταν απαραίτητη για να μπορέσουν να καρπώνονται αυτές τα κέρδη όταν τα πράγματα πήγαιναν όλα καλά, αλλά και στην αντίθετη περίπτωση όταν δεν πήγαιναν καλά να κοινωνικοποιούν τις ζημιές.

Είχαν καταλάβει ότι ο κλασσικός κανόνας χρυσού έστεκε σαν ένα φυσικό εμπόδιο στον πληθωρισμό και την πιστωτική επέκταση, οπότε έκαναν τα πάντα για να θεσπιστεί πρώτα ένας κίβδηλος κανόνας χρυσού (κανόνας ανταλλαγής χρυσού) και κατόπιν, μετά το 1973, ένα νομισματικό σύστημα αναγκαστικού παραστατικού χρήματος (fiat money) χωρίς αντίκρυσμα σε χρυσό. Είχαν επίσης καταλάβει πως ένα σύστημα ελεύθερης διακύμανσης εθνικών fiat νομισμάτων ήταν ακόμα αρκετά ατελές για να ικανοποιήσει τις πληθωριστικές τους επιθυμίες, επειδή η κυριαρχία του δολαρίου θα μπορούσε να απειληθεί από ανταγωνιστικά νομίσματα όπως π.χ. το ισχυρό Γερμανικό Μάρκο. Για να μειώσουν και να απομακρύνουν αυτόν τον ανταγωνισμό υποστήριξαν σχέδια “νομισματικής ένωσης” όπως η δημιουργία της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) και του ευρώ. Αντιλαμβάνονται μετά πως το υπέρτατο όνειρό τους για μια απεριόριστη πλαστογραφική ισχύ, θα γινόταν πραγματικότητα μόνο εφόσον θα μπορούσαν να δημιουργήσουν μια παγκόσμια κεντρική τράπεζα κάτω από την κυριαρχία των ΗΠΑ, που να εκδίδει ένα παγκόσμιο χαρτονόμισμα, κάτι σαν τοBancor ή τον Φοίνικα. Οπότε συνέπραξαν στη δημιουργία και χρηματοδότηση μιας πλειάδας οργανισμών όπως το Συμβούλιο Διεθνών Σχέσεων (CFR) η Τριμερής Επιτροπή (Trilateral Commission), η Ομάδα Μπίλντερμπεργκ, κλπ.ώστε να προωθήσουν τον σκοπό αυτό.
 Επιπλέον, μεγάλοι επιχειρηματίες αναγνώρισαν τις τεράστιες δυνατότητες για κέρδη υπό καθεστώς κρατικών παραχωρήσεων μονοπωλίων, κρατικών επιδοτήσεων, καθώς και από συμβόλαια αποκλειστικής παραχώρησης που προστατεύουν από τον ανταγωνισμό, οπότε οι επιχειρηματίες αυτοί συνασπίστηκαν με το κράτος και “εισχώρησαν” σ’ αυτό. Στην ιστορία υπάρχουν “ατυχήματα” καθώς και προσεκτικά σχεδιασμένες ενέργειες που μπορεί να επιφέρουν ανεπιθύμητες και απροσδόκητες συνέπειες. Αλλά η ιστορία δεν είναι απλώς μια αλληλουχία ατυχημάτων και εκπλήξεων. Ως επί το πλείστον είναι προσχεδιασμένη και σκόπιμη. Όχι από κοινούς ανθρώπους βέβαια, αλλά από τις ισχυρές ελίτ που ελέγχουν τον κρατικό μηχανισμό. Εάν κάποιος θέλει να εμποδίσει την ιστορία από το να κυλήσει μέσα στην παρούσα αναμενόμενη πορεία προς μια άνευ προηγουμένου οικονομική καταστροφή, τότε είναι άμεση ανάγκη να αφυπνίσει την δημόσια αγανάκτηση, εκθέτοντας ασταμάτητα τα διεφθαρμένα σχέδια και τις μηχανορραφίες αυτών των ισχυρών ελίτ, όχι μόνο αυτών που εργάζονται μέσα από τον κρατικό μηχανισμό, αλλά και αυτών που είναι εκτός, και από τα παρασκήνια κινούν τα νήματα.

Daily Bell: Έχουμε ισχυριστεί πως όπως το πιεστήριο του Γουτεμβέργιου τίναξε στον αέρα τις κοινωνικές δομές της εποχής, έτσι και σήμερα συμβαίνουν τα ίδια από το διαδίκτυο. Πιστεύουμε ότι το ιντερνέτ αναγγέλλει μια καινούργια Αναγέννηση μετά από το Μεσαίωνα του 20ουαιώνα. Συμφωνείτε; Διαφωνείτε;

Dr. Hans-Hermann Hoppe:

Είναι όντως αλήθεια πως και οι δυο εφευρέσεις έφεραν μια επανάσταση στη κοινωνία και βελτίωσαν τη ζωή μας κατά πολύ. Είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς πως θα ήταν τα πράγματα εάν πήγαινε πίσω στην προ-διαδικτυακή ή στην προ-Γουτεμβεργιανή εποχή. Δεν είμαι όμως σίγουρος κατά πόσο οι τεχνολογικές επαναστάσεις μπορούν από μόνεςτους να επιφέρουν ηθική πρόοδο και εάν προάγουν περισσότερη ελευθερία.
Τείνω περισσότερο να πιστεύω πως οι τεχνολογικές πρόοδοι είναι μάλλον “ουδέτερες” σχετικά με αυτή τη θεώρηση. Το διαδίκτυο μπορεί να χρησιμεύσει τόσο στην ανακάλυψη και διάδοση της αλήθειας όσο και στη διασπορά ψεύδους και πρόκληση σύγχυσης. Μας έχει προσφέρει πρωτόγνωρες δυνατότητες για να αποφεύγουμε αλλά και να υπονομεύουμε το εχθρικό κράτος και, από την άλλη, έχει προσφέρει στο κράτος ασύλληπτες δυνατότητες για να μας κατασκοπεύει και να μας καταστρέφει. Είμαστε πλουσιότεροι σήμερα λόγω του ιντερνέτ, απ’ ότι ήμασταν φερ’ ειπείν το 1900χωρίς αυτό (και όχι με τη βοήθεια του κράτους αλλά εις πείσμα αυτού) Αλλ’όμως αρνούμαι με έμφαση ότι σήμερα είμαστε πιό ελεύθεροι απ’ ότι το 1900.Το αντίθετο.

 Daily Bell: Κάποιες τελευταίες σκέψεις; Μπορείτε να μας πείτε με τι ασχολείστε τώρα; Υπάρχουν τίποτα βιβλία ή ιστότοποι που θα θέλατε να συστήσετε;
Dr. Hans-Hermann Hoppe:
Κάποτε παρεξέκλινα από την αρχή που έχω να μην μιλάω για το έργο μου μέχρι να το τελειώσω. Και το έχω μετανιώσει. Ήταν ένα λάθος και δεν θα το επαναλάβω. Όσο για βιβλία, σας συνιστώ πάνω απ’όλα το διάβασμα των κυριότερων έργων των δύο δασκάλων μου, του Ludwig vonMises και του Murray Rothbard , και όχι μόνο μια φορά, αλλά κάνοντας επανάληψη πότε-πότε. Το έργο τους είναι ακόμα ανυπέρβλητο και θα παραμείνει αξεπέραστο για πολύ καιρό ακόμα.  Όσο για ιστότοπους, επισκέπτομαι συχνά το mises.orgκαι το lewrockwell.com  Σχετικά με άλλα sites: με έχουν αποκαλέσει εξτρεμιστή, αντιδραστικό, ρεβιζιονιστή, ελιτιστή, ρατσιστή, ομοφυλόφοβο, αντισημίτη, δεξιό, θεοκράτη, άθεο κυνικό, φασίστα, και βεβαίως όπως είναι απαραίτητο για κάθε Γερμανό, ναζιστή.  Οπότε είναι αναμενόμενο να έχω μια αδυναμία για τα πολιτικά “μη ορθά” sites που κάθε “σύγχρονος”, “καθωσπρέπει”, “πολιτισμένος”, “ανεκτικός”, και “πεφωτισμένος” άνθρωπος θα πρέπει να αδιαφορεί και να αποφεύγει.