ΕΚΛΕΙΣΕ ΤΑ 90 ΠΑΕΙ ΓΙΑ ΤΑ 18

* ΑΡΧΙΖΕΙ ΑΥΡΙΟ ΤΟ 18ο ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΤΟΥ ΚΚΕ * ΑΠΟ ΤΟ ΣΕΚΕ ΤΟΥ 1918 ΣΤΟ ΚΚΕ ΤΟΥ 2009 * ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΩΝ 17 ΣΥΝΕΔΡΙΩΝ

Του ΘΩΜΑ ΤΣΑΤΣΗ

Από την ίδρυσή του το ΚΚΕ, πριν από 90 χρόνια, έχει διοργανώσει 17 συνέδρια. Αύριο ξεκινάει το 18ο εν μέσω της οικονομικής κρίσης και περίπου τρεις μήνες πριν από τις ευρωεκλογές. Το βασικό ερώτημα, εάν δηλαδή πρόκειται την ερχόμενη Κυριακή να αλλάξει η ηγεσία του κόμματος, δεν έχει απαντηθεί.

Εκείνο που ωστόσο είναι σχεδόν σίγουρο είναι ότι το ΚΚΕ δεν πρόκειται να χαράξει αλλαγή πορείας, παραμένοντας προσηλωμένο σε στόχους και ιδέες που έχει αποφασίσει εδώ και δεκαετίες. Σ' ό,τι αφορά το θέμα της ηγεσίας, όπως είπε και η γ.γ. του ΚΚΕ Αλέκα Παπαρήγα τον περασμένο Μάιο με αφορμή τις αιφνιδιαστικές αλλαγές στην Κοινοβουλευτική Ομάδα, θέλει να έχει το πλεονέκτημα του αιφνιδιασμού. Οπως είχε πει τότε, «διατηρούμε το πλεονέκτημα του αιφνιδιασμού, δεν μπορούμε να το έχουμε; Δεν κατάλαβα. Σας πείραξε; Εγώ πάρα πολύ το χάρηκα». Εκείνο λοιπόν που απομένει να απαντηθεί είναι εάν μέχρι την Κυριακή η ίδια ή η Κεντρική Επιτροπή του ΚΚΕ θα αιφνιδιάσει και πάλι.

Τα συνέδρια του ΚΚΕ έχουν ιδιαίτερη σημασία, όχι μόνο γιατί πρόκειται για το μακροβιότερο κοινοβουλευτικό κόμμα της Αριστεράς, αλλά και γιατί μέσα από την πορεία του συνέβαλε στην πολιτική γεωγραφία της Ελλάδας. Και αυτό ενώ για πολλά χρόνια το ΚΚΕ βρέθηκε στην παρανομία.

Το 1ο Συνέδριο πραγματοποιήθηκε το Νοέμβριο του 1918. Ηταν το ιδρυτικό συνέδριο του ΣΕΚΕ (Σοσιαλιστικό Εργατικό Κόμμα Ελλάδας) που μετονομάστηκε σε ΚΚΕ. Το συνέδριο έγινε στα γραφεία του Συνδέσμου Μηχανικών Ατμόπλοιων στον Πειραιά. Υπήρξε έντονη ιδεολογική αντιπαράθεση για το χαρακτήρα και το πρόγραμμα του νέου κόμματος. Από τους συσχετισμούς των δυνάμεων προέκυψαν τρεις τάσεις. Οι αριστεροί σοσιαλιστές, που συσπειρώθηκαν γύρω από τον Δ. Λιγδόπουλο, τον Σ. Κομιώτη και τον Μ. Οικονόμου. Η «δεξιά» ρεφορμιστική, υπό τους Α. Σιδέρη, Ν. Γιαννιό και Π. Δημητράτο. Και η «κεντριστική», υπό τον Α. Μπεναρόγια. Στο ιδρυτικό ψήφισμα κατοχυρώθηκε ο «προλεταριακός-διεθνιστικός χαρακτήρας» του κόμματος. Σύμφωνα με αυτόν, «Το Σοσιαλιστικόν Εργατικόν Κόμμα της Ελλάδος βασίζεται επί των εξής θεμελιωδών αρχών:

**Πολιτική και οικονομική οργάνωσις του προλεταριάτου σε ξεχωριστό κόμμα τάξεως για την κατάκτησιν της πολιτικής εξουσίας και την δημοσιοποίησιν των μέσων της παραγωγής και ανταλλαγής, δηλαδή την μεταβολήν της κεφαλαιοκρατικής κοινωνίας εις κοινωνίαν κολεχτιβικήν ή κομμουνιστικήν.

**Διεθνής συνεννόησις και δράσις των εργατών».

Το συνέδριο τάχθηκε στο πλευρό της Οκτωβριανής Επανάστασης και ενέκρινε «ψήφισμα χαιρετισμού προς την Ρωσικήν Δημοκρατίαν των Σοβιέτ» και «Διαμαρτυρίαν διά την μελετωμένην επέμβασιν των συμμάχων» κατά της νεαράς Σοβιετικής Δημοκρατίας.

2ο Συνέδριο Εγινε στην Αθήνα τον Απρίλιο του 1920, στην αίθουσα «Τσαλδάρη» στην πλατεία Κολοκοτρώνη. Οπως ήταν φυσικό, οι σύνεδροι του ΣΕΚΕ τάχθηκαν υπέρ του λενινιστικού προσανατολισμού του κόμματος στο θέμα της δικτατορίας του προλεταριάτου και της αρχής του δημοκρατικού συγκεντρωτισμού.

Τα μέλη αποφάσισαν ότι οι ομάδες και οι «τάσεις» δεν χωράνε, και γι' αυτό ήταν αναγκαία η ιδεολογική και οργανωτική ενότητα του κόμματος. Τότε ήταν που αποφασίστηκε δίπλα στον τίτλο του κόμματος να μπει η λέξη «Κομμουνιστικόν».

Πριν από το 3ο τακτικό Συνέδριο, προηγήθηκαν τρία έκτακτα συνέδρια, τα δύο από τα οποία ήταν εκλογικά.

Ακολούθησαν το 3ο Συνέδριο το Μάρτιο του 1927, το 4ο το Δεκέμβριο του 1928, το 5ο το Μάρτιο του 1934 και το 6ο τον Δεκέμβριο του 1935. Εκείνο που απασχόλησε ιδιαίτερα το 6ο Συνέδριο του ΚΚΕ ήταν ο κίνδυνος εγκαθίδρυσης φασιστικής δικτατορίας στην Ελλάδα και η ανάπτυξη ενός μετώπου πάλης που θα απέτρεπε αυτό το ενδεχόμενο.

7ο Συνέδριο Από τότε, εκείνο που κρίνεται ως σημαντικό είναι το πρώτο αμέσως μετά τον πόλεμο. Δηλαδή το 7ο Συνέδριο, που συνέβαλε στη διαμόρφωση της μεταπολεμικής πολιτικής ιστορίας της Ελλάδας. Ηταν το πρώτο που έγινε υπό ομαλές συνθήκες, στον κινηματογράφο «Τιτάνια» στην οδό Πανεπιστημίου, και η προσωπικότητα του Νίκου Ζαχαριάδη κυριάρχησε σ' αυτό. Εγινε από 1 έως 6 Οκτωβρίου, υπό συνθήκες «νομιμότητας» και ενώ η Ελλάδα έβγαινε από τον πόλεμο και «προετοιμαζόταν» για τον εμφύλιο πόλεμο. Στο συνέδριο συζητήθηκε η πολιτική κατάσταση και το αγροτικό πρόβλημα στην Ελλάδα, τα προβλήματα της Λαϊκής Δημοκρατίας, καθώς και το πρόγραμμα και το καταστατικό του ΚΚΕ. Ασχολήθηκε επίσης με τη δυνατότητα και τις πολιτικές προϋποθέσεις δημιουργίας βαριάς βιομηχανίας, στηριγμένης στις εγχώριες πλουτοπαραγωγικές πηγές.

Το «νόμιμο δικαίωμα»

Η βασική διαπίστωση του συνεδρίου ήταν ότι: «Μέσα στον πανευρωπαϊκό οργασμό της δημοκρατικής και σοσιαλιστικής αναγέννησης, η Ελλάδα χάρη στην ένοπλη ξενική επέμβαση αποτελεί τραγική εξαίρεση. Η ξενική επέμβαση ανέκοψε την ομαλή πολιτική ζωή και εξέλιξη του τόπου... Ο πολιτικός συνασπισμός του ΕΑΜ έκανε κάθε δυνατή υποχώρηση για τη συνένωση των προσπαθειών όλων εκείνων που εναντιώνονται στις βίαιες, πραξικοπηματικές λύσεις και δεν θα σταματήσει αυτές τις προσπάθειές του -εφόσον όμως δεν θα σταματήσει η δολοφονική τρομοκρατική δράση κατά του λαού, νόμιμο δικαίωμα άμυνας είναι η χρησιμοποίηση των ίδιων μέσων από το λαό, για την απόκρουση της αφηνιασμένης τρομοκρατικής δράσης του μαύρου μετώπου, ΣΑΝ, Χ, και Σίας».

8ο συνέδριο Το 8ο Συνέδριο έγινε υπό συνθήκες παρανομίας. Συνήλθε τον Αύγουστο του 1961 στο εξωτερικό. Το ΚΚΕ ήταν παράνομο στην Ελλάδα, όμως πολλά μέλη και στελέχη δρούσαν μέσα από την ΕΔΑ. Είχε προηγηθεί τρία χρόνια πριν η απόφαση (8η Ολομέλεια της Κ.Ε. του ΚΚΕ), για τη διάλυση των κομματικών οργανώσεων. Η παρανομία, η διάλυση των οργανώσεων επέδρασαν στο συνέδριο και στις αποφάσεις που έλαβε. Ετσι, το συνέδριο περιέγραφε την Ελλάδα ως «υπανάπτυκτη καπιταλιστική χώρα, βασικά αγροτική, με σχετική ανάπτυξη της βιομηχανίας, με ορισμένα μισοφεουδαρχικά υπολείμματα και με κύριο χαρακτηριστικό τη σημαντική εξάρτηση από το μονοπωλιακό κεφάλαιο». Ανέφερε επίσης ότι «η αντίθεση που κυριαρχεί σήμερα είναι η αντίθεση ανάμεσα στον ιμπεριαλισμό, την ντόπια ολιγαρχία που συνεργάζεται μαζί του από τη μια, και όλες τις άλλες κοινωνικές τάξεις και ομάδες από την άλλη». Αναφερόταν επίσης ότι «η επικείμενη επανάσταση στην Ελλάδα θα είναι αντιιμπεριαλιστική-δημοκρατική». Ο όρος «εθνική αστική τάξη», που χρησιμοποιήθηκε, χαρακτηρίστηκε στη συνέχεια «λάθος», που οδήγησε σε διαστρεβλώσεις και σε πολιτική συνεργασίας χωρίς όρους με την Ενωση Κέντρου. Το συνέδριο επικύρωσε την απόφαση του 1958 για τη διάλυση των κομματικών οργανώσεων.

9ο συνέδριο Συνήλθε το Δεκέμβρη του 1973 και ενώ η Ελλάδα ήταν υπό δικτατορικό καθεστώς. Το Συνέδριο του ΚΚΕ σχεδόν συνέπεσε με την εξέγερση του Πολυτεχνείου, που είχε γίνει ένα μήνα πριν. Ωστόσο εκείνο με το οποίο κλήθηκε επί της ουσίας να ασχοληθεί ήταν όσα έγιναν τον Φεβρουάριο του 1968 στη 12η Ολομέλεια, όπου το κόμμα διασπάστηκε και ιδρύθηκε το ΚΚΕ εσ.

Τότε ψήφισε το νέο πρόγραμμα του ΚΚΕ, όπου η Ελλάδα «χώρα με μέσο επίπεδο ανάπτυξης, με διαμορφωμένο κρατικομονοπωλιακό καπιταλισμό και με χαρακτηριστικό γνώρισμα τη σημαντική εξάρτηση από το ξένο μονοπωλιακό κεφάλαιο και το διεθνή ιμπεριαλισμό, γίνεται χώρα βιομηχανική-αγροτική».

Τα δύο στάδια

Σύμφωνα με το ΚΚΕ, η χώρα θα έφτανε στο σοσιαλισμό μέσα από μια ενιαία επαναστατική διαδικασία, που θα περιλάμβανε δύο στάδια επαναστατικών μετασχηματισμών: ένα δημοκρατικό, αντιμονοπωλιακό, αντιιμπεριαλιστικό και ένα σοσιαλιστικό στάδιο. Το συνέδριο, παίρνοντας υπόψη την ύπαρξη της στρατιωτικοφασιστικής δικτατορίας, καθόρισε ως πρώτο βήμα της ενιαίας επαναστατικής διαδικασίας την εγκαθίδρυση του «καθεστώτος της Νέας Δημοκρατίας». Θεωρώντας λάθος τη θέση του 8ου Συνεδρίου, όπου η μη μονοπωλιακή αστική τάξη περιγραφόταν «εθνική αστική τάξη», άλλαξε θέση και τόνισε ότι «η ολοκλήρωση του πρώτου σταδίου της ενιαίας επαναστατικής πορείας θα πραγματοποιηθεί από την εργατική τάξη σε συμμαχία με την εργαζόμενη αγροτιά και με τη συσπείρωση γύρω από τη συμμαχία αυτή, των μεσαίων στρωμάτων της πόλης, της προοδευτικής δημοκρατικής διανόησης, καθώς και άλλων δυνάμεων που θα συμμετάσχουν στην εγκαθίδρυση της Νέας Δημοκρατίας και που στην πορεία θα πειστούν για την ανάγκη της ολοκλήρωσης του μετασχηματισμού αυτού».

10ο Συνέδριο Επτά μήνες μετά τις εκλογές του Νοεμβρίου του 1977, το ΚΚΕ διοργάνωσε το 10ο Συνέδριο της ιστορίας του. Στις εκλογές είχε καταγράψει περίπου 10%. Ηταν η πρώτη αυτόνομη παρουσία, καθώς στις εκλογές του 1974 ήταν μέρος της Ενωμένης Αριστεράς.

Το συνέδριο έγινε για πρώτη φορά έπειτα από πολλά χρόνια σε συνθήκες νομιμότητας, από τις 15 έως τις 20 Μαΐου 1978 στο γήπεδο του «Μίλωνα» της Νέας Σμύρνης. Σύμφωνα με την απόφαση του συνεδρίου «επιβάλλεται να περάσει η εξουσία από τα χέρια της ντόπιας μονοπωλιακής ολιγαρχίας στα χέρια των αντιιμπεριαλιστικών αντιμονοπωλιακών δημοκρατικών δυνάμεων και να εγκαθιδρυθεί μια αντιιμπεριαλιστική αντιμονοπωλιακή δημοκρατία, μια δημοκρατία του λαού».

Οι διαφωνίες του '80

Στις αρχές της δεκαετίας του '80, έπειτα από διαφωνίες, κάποια μέλη και στελέχη που είχαν βρεθεί εκτός του ΚΚΕ δημιούργησαν τη λεγόμενη «Κίνηση των 400». Δεν υπήρχε σαφής πολιτική πλατφόρμα. Ενα κείμενο που υπέγραφαν παλιά μέλη της ΚΝΕ, κατέγραφε τις αντιρρήσεις τους στην «αντιδημοκρατική λειτουργία της ΚΝΕ και του ΚΚΕ» και δήλωνε τη διαφωνία τους στο σύνθημα της νεολαίας του κόμματος «πρώτοι στα μαθήματα, πρώτοι στον αγώνα».

Η πρώτη ουσιαστικά πολιτική αμφισβήτηση εκδηλώθηκε το 1982. Παραμονές του 11ου Συνεδρίου του ΚΚΕ, ο Νίκος Μπίστης έγραψε ένα άρθρο με αφορμή τα γεγονότα στην Πολωνία, θέτοντας θέμα δημοκρατίας στις χώρες του υπαρκτού σοσιαλισμού. Ο Νίκος Μπίστης μαζί με τον Μ. Τρανταλίδη και κάποια άλλα στελέχη βρέθηκαν εκτός κόμματος έπειτα από συνάντηση που είχαν στο σπίτι τού πρώτου μαζί με τον Λεωνίδα Κύρκο. Ακολούθησαν οι διαγραφές τους.

11ο Συνέδριο Το ενδέκατο συνέδριο έγινε τον Δεκέμβριο του 1982 στον Περισσό. Το ΠΑΣΟΚ ήταν ήδη κυβέρνηση και το συνέδριο ασχολούνταν μεταξύ άλλων με τη στρατηγική της άρχουσας τάξης όπου εκτιμούσε: «...Η άρχουσα τάξη συγκεντρώνει τις κύριες προσπάθειές της στο να περιορίσει το ΠΑΣΟΚ... σ' ένα ρόλο κόμματος εναλλαγής στην εξουσία, στα πλαίσια ενός δικομματικού συστήματος με το ΚΚΕ στη γωνία».

Δύο χρόνια αργότερα, το 1984 τέθηκε εκτός κόμματος το μέλος της Κεντρικής Επιτροπής Στάθης Χατζόπουλος. Ο τελευταίος παρέσυρε τέσσερις γραμματείς της ΚΟΑ των βορείων προαστίων. Η πιο «άτακτη» ομάδα της επαρχίας ήταν εκείνη της Πάτρας. Αποκορύφωμα, οι μαζικές διαγραφές το 1985.

12ο Συνέδριο Εγινε τον Μάιο του 1987. Στην Πολιτική Απόφαση μεταξύ άλλων ανέφερε: «Μπροστά μας βρίσκονται δύο δρόμοι. Ο ένας είναι ο δρόμος του δικομματισμού, που καθηλώνει την κοινωνικοπολιτική ζωή στις επιλογές της άρχουσας τάξης και υποτάσσει τις τύχες του λαού και της χώρας μας στις δυνάμεις του μεγάλου κεφαλαίου, της εξάρτησης και των υπερεθνικών οργάνων της ΕΟΚ. Ο άλλος είναι ο δρόμος της Αριστεράς, για μια ανάπτυξη νέου τύπου, για αλλαγή, με κατεύθυνση το σοσιαλισμό, που θα προχωρά με ρήξεις προς το σύστημα της εξάρτησης και της μονοπωλιακής κυριαρχίας».

Το 1989 καταγράφηκε μία από τις μαζικότερες εξόδους, με την ίδρυση του Νέου Αριστερού Ρεύματος (ΝΑΡ). Ο βουλευτής Κώστας Κάππος και άλλα 14 μέλη της Κεντρικής Επιτροπής αποχώρησαν. Αιτία ήταν η υπογραφή του κοινού πορίσματος του ΚΚΕ με την ΕΑΡ. Το ένα τρίτο των μελών της Κεντρικής Επιτροπής ψήφισαν εναντίον του πορίσματος. Οι διαφωνούντες έκαναν λόγο για «κυβερνητισμό» και «πολιτική ουράς», με αποκορύφωμα μια λευκή ψήφο του Κώστα Κάππου στη Βουλή. Οι αποχωρήσαντες κατείχαν θέσεις - κλειδιά. Μεταξύ τους ήταν οι Νίκος Κοτζιάς, επικεφαλής της διαφώτισης, Νάντια Βαλαβάνη, στο γραφείο Τύπου, Γιώργος Σταματάκης, στην κοινοβουλευτική ομάδα, Αγγελος Χάγιος, δημοτικός σύμβουλος του Δήμου Αθηναίων, αλλά και ο Γ. Γράψας, γραμματέας της ΚΝΕ. Στην κίνηση προσχώρησαν ο ευρωβουλευτής Δημήτρης Δεσύλλας και ο καθηγητής πανεπιστημίου Ευτύχης Μπιτσάκης.

13ο Συνέδριο Το 1989, ενώ το ΚΚΕ προετοιμάζει το 13ο Συνέδριό του, στη διεθνή σκηνή κυριαρχεί η πορεία ανατροπής των σοσιαλιστικών καθεστώτων των χωρών της Ανατολικής Ευρώπης με αποκορύφωμα το 1991, τη σταδιακή διάλυση της ΕΣΣΔ.

Εντός του κόμματος δίνονται μάχες. Υπάρχουν εκείνοι που επιθυμούν τη μεγάλη συμμαχία του ΣΥΝ και εκείνοι που τους κατηγορούν ότι επιθυμούν αλλοίωση της επαναστατικής φυσιογνωμίας του κόμματος. Στις 18 Ιουνίου 1990, στο πλαίσιο της Πανελλαδικής Συνδιάσκεψης του ΚΚΕ, ο Χαρίλαος Φλωράκης αναφέρθηκε για πρώτη φορά δημόσια στην πρόθεσή του να αποχωρήσει από την ηγεσία του κόμματος, προετοιμάζοντας για τις εξελίξεις που θα ακολουθούσαν. Σε μια αποστροφή της ομιλίας του, είπε: «Με συμπαθάτε για την κριτική που κάνω, αλλά ίσως να είναι από τις τελευταίες μου ομιλίες στο κόμμα και να μην το 'χω βάρος στη συνείδησή μου ότι δεν είπα τη γνώμη μου».

Στις 19 έως 24 Φεβρουαρίου 1991 συνέρχεται το 13ο Συνέδριο στο Ολυμπιακό Στάδιο.

Η οριακή Αλέκα

Η σχεδόν οριακή εκλογή της Αλέκας Παπαρήγα, με 57 ψήφους έναντι 53 που έλαβε ο Γιάννης Δραγασάκης, στη θέση της γενικής γραμματέως του κόμματος, ήταν το αποκορύφωμα των εργασιών του 13ου Συνεδρίου.

«Δεν αλλάζω γνώμη ούτε διορθώνω την αυτοκριτική που έκανα. Η εκλογή μου δεν μου δίνει συγχωροχάρτι. Ακουσαν όλοι κι έκριναν. Οι άνθρωποι πρέπει να αποδεικνύουν ότι όχι μόνο μπορούν να κάνουν αυτοκριτική, αλλά και να μπορούν να διορθώνονται». Ηταν μια από τις πρώτες δηλώσεις της γενικής γραμματέως του ΚΚΕ, λίγο μετά την εκλογή της, που έδειχνε αποφασισμένη να ξεκαθαρίσει το τοπίο.

Η Αλέκα Παπαρήγα ήταν η βασική επιλογή του Χαρίλαου Φλωράκη, που χαρούμενος την ημέρα της εκλογής στις 27 Φεβρουαρίου βγήκε και ανακοίνωσε την απόφαση της Κεντρικής Επιτροπής. Η σχεδόν οριακή νίκη λειτούργησε ως αιτία να αμφισβητηθούν στη συνέχεια οι επιλογές της ηγεσίας του ΚΚΕ.

Τα γεγονότα του Μαΐου

Στις 16 Μαΐου 1991, ο τότε τέως γ.γ. του ΚΚΕ Γρηγόρης Φαράκος, σε συνέντευξή του στην ΕΤ-1 περιέγραψε τους φόβους του πως η «ομάδα που επηρεάζει την πλειοψηφία της Κεντρικής Επιτροπής θα φτάσει στα άκρα» και έκανε καταγγελίες για μηχανισμούς παρακολούθησης. Το γραφείο Τύπου την επομένη έσπευσε να του απαντήσει. «Κανένας διωγμός ή ποινικοποίηση διαφορετικών απόψεων δεν γίνεται σήμερα στο ΚΚΕ. Αντίθετα, ο Γρηγόρης Φαράκος ουσιαστικά πήρε υπό την προστασία του τη διαλυτική πρακτική των ομαδοποιήσεων και αντικαταστατικών ενεργειών».

Είχε προηγηθεί δύο ημέρες πριν η συνεδρίαση του Πολιτικού Γραφείου που είχε κατηγορήσει τον Γρηγόρη Φαράκο για «αστήρικτες τουλάχιστον κατηγορίες» για τις οικονομικές δραστηριότητες της ηγεσίας του κόμματος. Η πλευρά της ηγετικής ομάδας έκανε επίθεση προς την πλευρά των λεγόμενων Ανανεωτικών, σχεδόν συγχρόνως με μια ανοικτή επιστολή της Κεντρικής Επιτροπής προς τα μέλη του κόμματος, με την οποία τα καλούσε να παρέμβουν εναντίον των «υπονομευτών» της ενότητας και της ενιαίας δράσης του κόμματος.

Ακολουθούν ιδεολογικές μάχες και, τον Ιούλιο του '91, 45 μέλη της Κεντρικής Επιτροπής βλέπουν την πόρτα εξόδου. Σύμφωνα με την επίσημη γραμμή, η δράση τους ήταν «υπονομευτική».

Σ' αυτές τις συνθήκες, τον Δεκέμβριο του 1991 γίνεται το 14ο Συνέδριο στον Περισσό. Εκεί έγινε αποδόμηση της περεστρόικα. Το Συνέδριο έκανε λόγο για παραβίαση της μαρξιστικής - λενινιστικής θεωρίας, «με αποκορύφωμα τη συνειδητή εγκατάλειψη αρχών στην πορεία της περεστρόικα», προσθέτοντας ότι αυτές «αποτέλεσαν βασικές αιτίες των σημερινών τραγικών εξελίξεων και συνεπειών».

15ο Συνέδριο Το 15ο Συνέδριο του ΚΚΕ έγινε τον Μάιο του 1996 στην έδρα του ΚΚΕ. Επρόκειτο για προγραμματικό συνέδριο.

Ασχολήθηκε για άλλη μια φορά με τη στρατηγική και την τακτική του κόμματος και το χαρακτήρα της επανάστασης. Στην ομιλία της, την πρώτη ημέρα του συνεδρίου, η γ.γ. του κόμματος Αλέκα Παπαρήγα προέβλεψε ότι θα ξεσπάσει ένας νέος κύκλος επαναστατικών κινημάτων και σοσιαλιστικών επαναστάσεων. Από τότε, με σαφή τρόπο η επίσημη γραμμή της ηγετικής ομάδας του ΚΚΕ απέκλειε οποιαδήποτε συνεργασία με τον Συνασπισμό. Ο Χαρίλαος Φλωράκης στην ομιλία του -που δεν δόθηκε στη δημοσιότητα- εξέφρασε, σύμφωνα με τα ρεπορτάζ της εποχής, τη διαφωνία του με την άποψη της Αλέκας Παπαρήγα και των στελεχών της ηγεσίας του κόμματος, που δήλωσε την αντίθεσή της σε οποιαδήποτε μορφή συνεργασίας. Οι εκλογές στην Κεντρική Επιτροπή επιβεβαίωσαν την τάση της ηγεσίας να ελέγξει τον πυρήνα του κομματικού μηχανισμού. Από τα 75 μέλη της Κεντρικής Επιτροπής, περισσότερα από 60 ανήκαν στη γραμμή που είχε χαράξει η ηγετική ομάδα.

16ο Συνέδριο Η πανηγυρική επανεκλογή της Αλέκας Παπαρήγα, στις 17 Δεκεμβρίου 2000, ήταν το επιστέγασμα της απόφασης της πολιτικής γραμμής που διατήρησε το ΚΚΕ και στο 16ο συνέδριό του. Ο επίτιμος πρόεδρος του κόμματος, Χαρίλαος Φλωράκης, επέλεξε ωστόσο τον δικό του δρόμο, περιγράφοντας τη διαφωνία του: «Το θέμα δεν είναι τι αντίληψη θα έχει η κάθε συνιστώσα του Μετώπου για τη λαϊκή εξουσία ή το πώς θα τη θέλει. Το θέμα είναι ποια θα είναι η εξουσία του Μετώπου όταν αυτό αναδειχτεί -εννοώ κοινοβουλευτικά- σε κυβέρνηση». Τέσσερις ημέρες μετά το συνέδριο, ο Διονύσης Κορφιάτης, πρώην πρόεδρος της ΓΣΕΒΕΕ, κατήγγειλε την ηγεσία του κόμματος δηλώνοντας ότι παύει να είναι μέλος του ΚΚΕ. Είχαν προηγηθεί οι διαγραφές των Μήτσου Κωστόπουλου, Σωκράτη Ματζουράνη και Αντώνη Ντρέκου και η παραίτηση του Γιάννη Θεωνά.

17ο Συνέδριο Με επίθεση στη Ν.Δ. και το ΠΑΣΟΚ η Αλέκα Παπαρήγα ξεκίνησε την ομιλία της στο 17ο Συνέδριο του κόμματος. Επί της ουσίας περιέγραψε ότι η αντιπαράθεση που εκδηλώνεται ανάμεσά τους δεν αναιρεί καθόλου τη συναίνεση μεταξύ τους στο κύριο και βασικό: «Πώς θα προωθηθούν, με γρήγορους ρυθμούς, οι λεγόμενες διαρθρωτικές αλλαγές, δηλαδή οι καπιταλιστικές αναδιαρθρώσεις». Επίθεση επιφύλαξε και κατά του ΣΥΝ, καθώς αυτό «που κρίνεται δεν είναι οι διακηρύξεις, αλλά οι προγραμματικές του θέσεις, οι οποίες κινούνται στον ευρωμονόδρομο των τεσσάρων ελευθεριών του Μάαστριχτ και των αντίστοιχων καπιταλιστικών αναδιαρθρώσεων». Στην ομιλία της, η Αλέκα Παπαρήγα δεν αναφέρθηκε σε θέματα που απασχολούσαν την επικαιρότητα εκείνη την εποχή, όπως το Εκκλησιαστικό και η διαφθορά στον χώρο της Δικαιοσύνης. *

Οι γενικοί γραμματείς του ΚΚΕ

Οι γενικοί γραμματείς του ΣΕΚΕ-Κ και του ΚΚΕ, όπως το κόμμα μετονομάστηκε στη συνέχεια από το 1918 μέχρι τις μέρες μας:


Ν. Δημητράτος, εκλέχτηκε στο ιδρυτικό συνέδριο του ΣΕΚΕ τον Νοέμβριο του 1918.

Γιάννης Κορδάτος, Φεβρουάριος 1922, στην Α' Πανελλαδική Συνδιάσκεψη του ΣΕΚΕ (Κ).

Ν. Σαργολόγος, Νοέμβριος 1922 (ΣΕΚΕ-Κ).

Θ. Αποστολίδης, Σεπτέμβριος 1923 (ΣΕΚΕ-Κ).

Παντελής Πουλιόπουλος, Δεκέμβριος 1924, όταν το ΣΕΚΕ(Κ) μετονομάστηκε επίσημα σε ΚΚΕ.

Π. Γιατσόπουλος, προσωρινός γραμματέας, Σεπτέμβριος 1926, ΚΚΕ.

Α. Χαϊτάς, Μάρτιος 1927, ΚΚΕ.

Ν. Ζαχαριάδης, 1931, ΚΚΕ.

Α. Τσίπας, Ιούλιος 1941.

Γ. Σιάντος, Ιανουάριος 1942.

Ν. Ζαχαριάδης, 1945. Μετά την επιστροφή του στην Ελλάδα από το Νταχάου, αναλαμβάνει ουσιαστικά εκ νέου την ηγεσία του κόμματος. Αναλαμβάνει συλλογική ηγεσία με προεδρεύοντα τον Απ. Γκρόζο μετά την καθαίρεση του Ζαχαριάδη από τη θέση του γενικού γραμματέα, το 1956.

Κώστας Κολιγιάννης, εκτελεί ουσιαστικά χρέη γενικού γραμματέα του κόμματος από το 1958.

Χαρίλαος Φλωράκης, αναλαμβάνει ουσιαστικά την ηγεσία του κόμματος από τα τέλη του 1972.

Γρηγόρης Φαράκος, 1989.

Αλέκα Παπαρήγα, 1991, έως σήμερα.
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ 17/2/2009