Δευτέρα 16 Μαρτίου 2009

ΑΠΟ ΤΗ ΜΗΔΕΙΑ ΣΤΗ ΣΤΑΧΤΟΠΟΥΤΑ



Πληροφορίες και σχόλια:
«Για να μπορέσω όμως ως γυναίκα να παρουσιάσω στην κοινωνία μια εναλλακτική λύση στην πατριαρχία (και τι απομένει από το γυναικείο κίνημα αν δεν μπορεί να το κάνει αυτό;) πρέπει πρώτα να μάθω ποια ήμουν πριν η πατριαρχία με υποβιβάσει σ' αυτό που είμαι σήμερα.»
Eύα (σύζυγος του Ernest Borneman)


«Γιατί από τη Μήδεια στη Σταχτοπούτα; Μα η Μήδεια διέθετε την επίγνωση του σώματός της και το πάθος του σε αντίθεση με τη Σταχτοπούτα που καθόταν άβουλη δίπλα στο τζάκι μη περιμένοντας και μη διεκδικώντας τίποτα. Τα παραμύθια είναι οι καθρέφτες κάθε εποχής. Το τέλος της μητριαρχικής εποχής έφτιαξε το μύθο της Μήδειας. Στον σφύζοντα από ανδρική ισχύ πατριαρχικό κόσμο των δύο τελευταίων αιώνων ξεπήδησε η αθλιότης της Σταχτοπούτας που δεν περίμενε ούτε κατά διάνοιαν το βασιλόπουλο, να όμως που της προέκυψε. Η πρώτη τους επαφή έγινε με το πόδι που μπήκε στο γοβάκι. Σε αντίθεση με τη Μήδεια, που ερωτεύτηκε μέχρι τρέλας τον Ιάσονα (που εδώ σημαίνει ότι τον επιθυμούσε με όλο της το κορμί) και για χάρη του έκλεψε τον θησαυρό του πατέρα της - πράξη πρώτη, γιατί ακολούθησαν κι άλλα, και τον έπεισε να την απαγάγει...
Το βιβλίο αυτό πραγματεύεται τον άνδρα από την πρώτη δυνατή (κατά τη φαντασία μου) παρουσία του ώς την πραγματική ιστορία της διαδρομής του μες στους αιώνες...
Όλη η ιστορία του αρχαίου κόσμου παραλλαγμένη προκαλεί τη δυσπιστία, καθώς γίνεται φανερό ότι αντιπαλεύει δυο εχθρούς που θα 'θελε να καταχωνιάσει βαθιά μέσα στη γη. Από τη μια τη μητριαρχική γυναίκα, την περιβλημένη με μαγική δύναμη, θεά εκ θεών, την αξιωμένη σε κάθε κρίσιμη ώρα με αξεπέραστο κύρος. Και από την άλλη να θαφτεί αμετάκλητα το παρελθόν και μαζί του εκείνος ο άνδρας που επί χιλιετηρίδες αγνοούσε τη συμμετοχή του στη διαιώνιση και γι' αυτό ζούσε βαθιά ταπεινωμένος σαν κατώτερος και περίπου άχρηστος...
Η αρχαία Τραγωδία -πέρα από την πρωτοφανή έμπνευση του ποιητικού λόγου και την απροσδόκητα άρτια επεξεργασία του- ήταν βασικά εκπαιδευτική και γι' αυτό επικίνδυνη. Όλοι οι ποιητές-τραγωδοί εμφανίζονται μ' ένα συγκεκριμένο στόχο στα έργα τους, να διδάξουν, να παραδειγματίσουν, ακόμα και να τρομοκρατήσουν το κοινό, για παρελθόντα γεγονότα όπως η αιμομιξία, ο φόνος συζύγων κ.ά. Επιδίωκε δηλαδή η Τραγωδία σε πρώτο πλάνο την εξημέρωση του ανθρώπου και τη μετάβασή του από το ανομοθέτητο Μητριαρχικό καθεστώς σ' ένα νομοθετημένο κόσμο και μια οριοθετημένη κοινωνία. Φωτεινός πνευματικός ηγέτης του κόσμου αυτού ήταν ο Απόλλων, υπεύθυνος μιας νέας ανθρωπιστικής, ειρηνευτικής ηθικής, αλλά πατριαρχικής στο έπακρον...»
Λιλή Ζωγράφου
Η συγγραφέας ταξιδεύει στα βάθη των αιώνων προσπαθώντας να απαντήσει στα μύρια ερωτήματα που την απασχολούν, όπως: “Πότε η μητριαρχική κοινωνία, άρχισε να μετατρέπεται σε πατριαρχική; και τα συνεπακόλουθα της μετατροπής αυτής”.

Η ίδια, όσο ζούσε, δήλωνε φανατική αντιφεμινίστρια. Τα ’βαζε με τις γυναίκες, τις έβριζε γιατί διεκδικούσαν από τους άντρες “συνδικαλιστικά” αυτά που τους ανήκαν. Λες και δεν μπορούσαν να είναι αυτεξούσιες, λες και χρειάζονταν άδεια για να ζήσουν. Ποιες; Οι γυναίκες! Που είναι βασίλισσες! “Γιατί όλες οι γυναίκες βασίλισσες είναι, αφού αξιώθηκαν τη γενναιοδωρία του ‘δημιουργού’ που τους ανέθεσε την ανανέωση του ανθρώπινου γένους. Και μην ακούτε τον μισογύνη Εβραίο μυθοπλάστη που πήρε ένα κοψίδι από το πλευρό του άνδρα για να φτιάξει τη γυναίκα, γιατί μένει αναπάντητο το ερώτημα: Και κείνον, τον πρώτο άνδρα ποιος τον γέννησε;”

Έλα ντε! Όμως, ως γνωστόν, η συγγραφέας όταν παίρνει φόρα κανένας δεν τη σταματά κι έτσι στη σελ. 20 μας μιλά για τον “παράδεισο των Πρωτόπλαστων κι ενός πανάγαθου χιλιετούς θεού που απαγόρευε το σμίξιμο μια και κείνος δεν πηδούσε”.

Η Λ.Ζ. μελέτησε πολύ γι’ αυτό το βιβλίο. Όπως ομολογεί σε μια συνέντευξή της την απασχόλησε για χρόνια, αλλά ταυτόχρονα δηλώνει την αδυναμία της να πάει όσο βαθιά θα ήθελε τη μελέτη της: “Για το βιβλίο τούτο δεν διαθέτω τίτλους. Γνώριζα ότι η κατάθεσή μου αυτή ξεπερνούσε τα όρια των δυνατοτήτων μου όχι όμως και της πεποίθησής μου, παρ’ όλο που με τα θέματα της προϊστορίας και της πρωτοϊστορίας έχουν ασχοληθεί γίγαντες της σκέψης και της επιστήμης. Αυτός ο τρόμος, και τώρα που το βιβλίο ολοκληρώθηκε, παραμένει εκεί, μέσα στο στήθος και το μυαλό μου μια γροθιά σφιγμένη όσο κι αν γνωρίζω ποια μονοπάτια χρειάστηκε να χαράξω στον ανύπαρκτο δρόμο που μ’ έσπρωχνε η σκέψη μου”.

Το βιβλίο αυτό δίνει την αίσθηση ντοκουμέντου, καθώς η συγγραφέας ανατρέχει σε πολλές πηγές, αναφέρει πολλά γραπτά παραδείγματα, μιλά με στοιχεία κι όχι με την καρδιά. Ακόμη και ο πιο δύσπιστος αναγνώστης δεν μπορεί παρά να παραδεχτεί ότι σ’ όλα αυτά που λέει, ίσως κάπου να έχει δίκιο. Δεν πρόκειται για διακηρύξεις ισότητας και τα ρέστα, πρόκειται για κραυγές αληθείας, διαποτισμένες με την πίκρα πολλών αιώνων.

Όσο κι αν δεν αρέσουν σε κάποιον αυτά που γράφει, οφείλει να ομολογήσει, έστω και σιωπηλά, ότι: “Τις μετοχές των ανδρών τις μεγάλωνε ο θαυμασμός των γυναικών. Οι οποίες έχουν διαπιστώσει πια στις μέρες μας ότι καλύτερη η μοναχική ζωή από τη συμβίωση με έναν σερνικό καθυστερημένων αντιλήψεων για την ελευθερία”.

Στο τελευταίο της αυτό βιβλίο η Λιλή φαίνεται να μας αφήνει μια διαθήκη σχετικά με τις σχέσεις των δύο φύλων και την ελευθερία.

Δεν υπάρχουν σχόλια: