Τετάρτη 15 Απριλίου 2009

ΕΙΣΑΙ ΑΥΤΟ ΠΟΥ ΔΙΑΒΑΖΕΙΣ




Έτσι έγραφε ο τοίχος σε μία γκαλερί της Νικαράγουας πριν από έξι μήνες, κι από δίπλα ήταν δεμένος ένας κοκαλιάρης σκύλος που ποτέ του δε φαντάστηκε ότι θα γινόταν τόσο διάσημος.

Θορυβημένος από την υστερία που κυκλοφορεί στο διαδίκτυο τις τελευταίες ημέρες σχετικά με την υπόθεση, αποφάσισα να ερευνήσω αν ευσταθούν οι κατηγορίες για κακοποίηση του ζώου - κυρίως προκειμένου να διαπιστώσω αν είναι δικαιολογημένη η αγανάκτηση των απανταχού φιλόζωων. Ευτυχώς, δεν ήμουν ο μόνος. Οφείλω να συγχαρώ τον Arkoudos, τoν Urfurslaag, τον π, τη Lolita, τον antidrasi&sex, τoν Chumba, τoν Justanothergoneoff, καθώς και όλους όσους είχαν το θάρρος και την ψυχραιμία να διατυπώσουν επιφυλάξεις απέναντι σε κραυγές και φήμες που ανακυκλώνονται και προωθούνται σε αμέτρητα mails και posts χωρίς κανείς τελικά να μπει στον κόπο να διασταυρώσει αν ισχύουν ή όχι. Και τι ανακαλύψαμε λοιπόν μετά από τόσο ψάξιμο; Μέχρι αυτή τη στιγμή, τίποτα ιδιαίτερο. Πουθενά δεν καταφέραμε να επιβεβαιώσουμε με αδιάψευστα πειστήρια (προερχόμενα από έγκυρες πηγές) ότι συνέβη κάτι παραπάνω από το εξής:

Ένας καλλιτέχνης έδεσε έναν αδέσποτο σκύλο σε μία γκαλερί για τρεις-τέσσερις ώρες. That’s all.

Όλα τα υπόλοιπα (ότι δεν τον τάιζε, ότι τον κακοποίησε ο ίδιος, ότι είπε πως το σκυλί θα πέθαινε ούτως ή άλλως, κλπ) στηρίζονται σε εντελώς αναξιόπιστες πηγές και μένουν να αποδειχτούν. Προς το παρόν πάντως, απέχουν πάρα πολύ από μια τέτοια προοπτική. Για περισσότερες λεπτομέρειες, διαβάστε το προηγούμενο μου post και τα σχόλια.

Στις ενστάσεις των φιλόζωων ότι θίχτηκε η αξιοπρέπεια του ζώου επειδή εκτέθηκε σαν αντικείμενο τέχνης, η απάντηση είναι ότι σαν αποτέλεσμα αυτής της καθαρά συμβολικής πράξης ευαισθητοποιήθηκαν εκατομμύρια άνθρωποι σ’ όλο τον κόσμο για το θέμα της αξίας που έχει η ζωή κάθε πλάσματος - πράγμα που δεν θα συνέβαινε έτσι και ο καλλιτέχνης είχε απλά μαζέψει το σκυλάκι για να το πάει σπίτι του. Ακόμα κι αν ισχύει το γεγόνός ότι ο Nativitad πέθανε, το ότι ένας άνθρωπος αντί να τον αφήσει να πεθάνει στο δρόμο τον πήρε και τον περιέθαλψε, παράλληλα αναγκάζοντας τους επισκέπτες αλλά και όλους εμάς να γίνουμε κοινωνοί στο μαρτύριο του, είναι μια πράξη απόλυτα στοργική και σπαρακτική. Αυτό άλλωστε υποδηλώνει και το ψευδώνυμο “Habacuc” του τριαντατριάχρονου (κι όχι πενηντάχρονου) καλλιτέχνη: Αββακούμ, ο 8ος Προφήτης, ο μόνος που ικέτεψε τον Θεό να σταματήσει η βία στον κόσμο, χωρίς να διστάσει μάλιστα να αμφισβητήσει το δίκαιο του Δημιουργού του. Αυτός είναι ο σαδιστής που θέλετε να παλουκώσετε. Ένας γαμημένος ιεραπόστολος. Κι αν πιστεύετε πως έχω άδικο, δεν έχετε παρά να το αποδείξετε.

Στο ερώτημα «μα είναι αυτό τέχνη;» η απάντηση δε μπορεί να είναι παρά μία και μοναδική: «και τι σκατά γνωρίζετε εσείς από τέχνη;» Απολύτως τίποτα δυστυχώς, όπως φάνηκε από τα οργισμένα σχόλια της πλειοψηφίας και τα βλακώδη στερεότυπα που μιλούσαν για “κομπλεξικούς μικροαστούς καλλιτέχνες”, “αρρωστημένα παράσιτα”, “ψυχανώμαλους ψευτοκουλτουριάρηδες” και άλλα γραφικά. Λες και η τέχνη είναι αποκλειστικά κάτι όμορφο και εύπεπτο, και η χρησιμότητά της καθαρά διακοσμητική. Για να είμαι ειλικρινής, εντυπωσιάστηκα με τις αντιδράσεις, καθώς δεν περίμενα ότι θα δω τόση ημιμάθεια και προκατάληψη από ανθρώπους που στην πλειοψηφία τους διαθέτουν κάποιο πτυχίο… Η πλάκα στο μεταξύ είναι ότι όσο και να βρίσκω δυνατό το μήνυμα του συγκεκριμένου έργου (”Είστε αυτό που διαβάζετε” - κοινώς πρόβατα που πιστεύουν ό,τι τους πει ένας τυχαίος σκύλος), αυτού του είδους η τέχνη ούτε εμένα μου πολυαρέσει. Όπως δε μου πολυαρέσει και το κουνουπίδι βέβαια, αλλά αυτό δε σημαίνει ότι είμαι διατεθειμένος να βασανίσω μέχρι θανάτου όποιον το καλλιεργεί.

Αυτό που εξακολουθούν να μη θέλουν να καταλάβουν όσοι την πάτησαν είναι ότι το θέμα πλέον δεν είναι αν διετέλεσε κάποιο έγκλημα ο senior Vargas ή αν έχουμε να κάνουμε με φάρσα. Το θέμα είναι ότι συμμετέχουμε σ’ ένα έργο τέχνης άθελά μας εμείς οι ίδιοι. “Διαβάζοντας αυτό που είμαστε” (για να παραφράσω τον καλλιτέχνη). Είτε υπογράφοντας νεφελώδεις διαμαρτυρίες λοιπόν, είτε σχολιάζοντας νοσηρές περιγραφές της κόλασης που θεωρούμε ότι δικαιούται ένας άγνωστος, είτε πασχίζοντας να τον υπερασπιστούμε με επιχειρήματα και στοιχεία από τον εξαγριωμένο όχλο. Είτε απλά προσπερνώντας την είδηση με αδιαφορία. Είμαστε και αυτό που δε διαβάζουμε κατά κάποιον τρόπο. Είμαστε αυτό που αγνοούμε – εξαιτίας του τυφλού μίσους που τρέφουμε για οτιδήποτε δυσκολευόμαστε να κατανοήσουμε, ή επειδή δεν έχουμε καν τη δυνατότητα να δούμε ότι υπάρχει κάτι για να κατανοήσουμε. Αυτό που φαίνεται αρκεί. Η κυριολεξία, ανεξάρτητα από το πού προέρχεται η ερμηνεία της.

Είσαι αυτό που διαβάζεις λοιπόν φίλε. Είσαι αυτό που επιλέγεις να πιστεύεις. Τις περισσότερες φορές χωρίς να μπεις στον κόπο να βρεις επιχειρήματα ή να σκαλίσεις τις πηγές και να διασταυρώσεις τις πληροφορίες. Απλά έχεις δίκιο. Το ξέρεις ότι έχεις δίκιο. Επειδή το διάβασες κι αλλού ίσως. Επειδή το είπαν κι άλλοι. Άρα έτσι πρέπει να είναι. Με αυτή τη συλλογιστική βέβαια, η Γη είναι επίπεδη και ολόκληρο το σύμπαν περιστρέφεται γύρω της. Επίσης, οποιαδήποτε γριά ασχολείται με ματζούνια και κάνει παρέα με μαύρες γάτες πρέπει να παραδοθεί στην πυρά. Κατά τ’ άλλα, πίστευε και μη ερεύνα γλυκιά μου. Κι όλα θα πάνε καλά…

Είναι εντυπωσιακό το ότι σε μία χώρα που καυχιέται ότι γέννησε τον πολιτισμό οι σημερινοί κάτοικοί της απέχουν τόσο πολύ από το νόημα του. Συγγνώμη αν ακούγομαι ελιτιστής, αλλά η στάση της εγχώριας Βλακόσφαιρας απέναντι στο τι συμβολίζει η τέχνη και ποιοί είναι οι λόγοι ύπαρξης της με σαστίζει. Μου φαίνεται αδιανόητο επειδή εγώ δεν κατανοώ τους νόμους της κβαντομηχανικής να σηκωθώ να πάω να κάψω το CERN (το οποίο ψάχνει τη δική του αλήθεια από έναν άλλο δρόμο). Μου φαίνεται παρανοϊκό να μη διοχετεύσω την ευαισθησία μου και την οργή μου ενάντια σε όσους αποδεδειγμένα και κατά συρροήν βασανίζουν ζώα και ανθρώπους. Όμως όχι, για τους Ταλιμπάν της στιγμιαίας φιλευσπλαχνίας δεν φταιει η αδιαφορία των κυβερνήσεων, ούτε η αναλγησία των πολιτών, ούτε κανένας άλλος παράγοντας που προκαλεί τον αργό και επώδυνο θάνατο ολόκληρης της φύσης γύρω μας (κι όχι απλά ενός και μοναδικού σκύλου). Αυτό που πρέπει να φταίει είναι ο παρηκμασμένος καλλιτέχνης και το άρρωστο μυαλό του. Τα ίδια ακριβώς έλεγε κι ο Γκέμπελς για τον Καντίνσκυ, και τι υγιή και όμορφο κόσμο φρόντισε να δημιουργήσει μετά, ε;

Μεταξύ μας, αμφιβάλλω αν ο senior Vargas είχε στο μυαλό του ένα τόσο διαδραστικό πείραμα κι αν θα μπορούσε ποτέ να φανταστεί την πρόσληψή του από το ευρύ κοινό. Δύο εκατομμύρια υπογραφές καλή μου. Με τόσες ρίχνουμε την κυβέρνηση όποτε μας γουστάρει. Και όλες ξοδεύτηκαν για ένα κακόμοιρο σκυλάκι που ίσως…

Καλό Μεσαίωνα λοιπόν παιδιά, και ξυπνήστε με όταν θα πέσει ξανά η Κωνσταντινούπολη για να προλάβω την Αναγέννηση.
nefelikas.wordpress.com

Δεν υπάρχουν σχόλια: