Πρόκειται για ένα καταπληκτικό μυθιστόρημα με ζωηρή πλοκή και έντονο φιλοσοφικό προβληματισμό. Ένα αρχιτέκτονας ο Χάουαρντ Ρόαρκ θέλει να σχεδιάζει μοντέρνα κτήρια αδιαφορώντας για τα γούστα των πελατών και της κοινής γνώμης. Οσοι ξέρουν από αρχιτεκτονική καταλαβαίνουν ότι έχουν να κάνουν με μια ιδιοφυϊα. Αυτός είναι και ο λόγος που θέλει να τον συνθλίψει ο δημοσιογράφος Τουχεϋ, προκειμένου να προωθεί σε καίριες θέσεις μέτριους του οποίους μπορεί να έχει στο χέρι. Μια γυναίκα ερωτεύεται τον Ρόαρκ, αλλά δημόσια επιδεικνύει μίσος εναντίον του για να τον προστατέψει. Στο μυθιστόρημα παρακολουθούμε την άνοδο και την πτώση ενός πανίσχυρου επιχειρηματία και εκδότη μια μαζικής κυκλοφορίας λαϊκής φυλλάδας.
Οι χαρακτήρες του έργου είναι καλά σμιλεμένοι.
Η Ράντ γεννήθηκε έφυγε από τη Σοβιετική Ενωση και έζησε στις ΗΠΑ. Τα έργα της απηχούν τις φιλοσοφικές της απόψεις για το ρόλο του ατόμου στην ζωή και την ιστορία. Πιστεύει ότι κινητήριος μοχλός είναι το άτομο και ότι το κράτος είναι εχθρός της προόδου. Κάποιος πρέπει να δημιουργεί για να υπάρχει αναδιανομή υποστηρίζει.
Από το μυθιστόρημα διαφαίνεται η εξομοίωση και αντιπάθειά της για καθεστώτα που θεοποιούν το κράτος όπως ο φασισμός και τον λαό όπως ο κομμουνισμός.
Μερικά αποσπάσματα που περιέχουν επιγραμματικά τα πιστεύω της συγγραφέως είναι τα παρακάτω:
«…Κήρυξε την ανιδιοτέλεια. Πες στον άνθρωπο ότι πρέπει να ζει για τους άλλους. Πες στους ανθρώπους ότι το ιδανικό είναι ο αλτρουϊσμός. Ούτε ένας δεν έφτασε ποτέ σε αυτόν. Κάθε ενστικτό του επαναστατεί ενάντια σε αυτόν. Αναλογίσου όμως τι πετυχαίνεις. Ο άνθρωπος αντιλαμβάνεται ότι είναι ανίκανος να φτάσει σ’ εκείνο που έχει αποδειχτεί σαν ύψιστη αρετή, και έτσι αποκτάει μια αίσθηση ενοχής και αμαρτίας, συνειδητοποιεί την ίδια την αναξιότητά του. Αφού το ανώτερο ιδανικό είναι άπιαστο γι’ αυτόν παραιτείται τελικά απ’ όλα τα ιδανικά, από κάθε φιλοδοξία και από κάθε αίσθηση προσωπικής αξίας. Νιώθει τον εαυτό του υποχρεωμένο να κηρύττει ό, τι δεν μπορεί να πράξει. Αλλά δεν μπορεί να είναι κατά το ήμισυ καλός ή περίπου έντιμος. Είναι μεγάλη η μάχη που πρέπει να δώσει κανείς για να διαφυλάξει την ακεραιότητά του. Γιατί λοιπόν να διαφυλάξει αυτό που ξέρει ότι είναι διαβρωμένο; Η ψυχή του εγκαταλείπει τον αυτοσεβασμό. Το έχεις στο χέρι. Θα υπακούσει. Θα υπακούσει πρόθυμα επειδή δεν μπορεί να εμπιστευτεί τον εαυτό του. …
Κάθε σύστημα ηθικής που κύρηττε τη θυσία αναπτύχθηκε σε μεγάλη δύναμη και κυβέρνησε εκατομμύρια ανθρώπους. Κι όμως το τέστ είναι παρά πολύ απλό: δεν έχεις παρά ν’ ακούσεις ένα προφήτη κι αν μιλήσει για θυσία, βάλτο στα πόδια σαν να σε κυνηγάει η πανούκλα. Είναι λογικό ότι, όπου υπάρχει θυσία, υπάρχει και κάποιος που μαζεύει τα αφιερώματα της θυσίας. Οπου υπάρχει προσφορά υπηρεσίας, υπάρχει και κάποιος που υπηρετείται….
…Έναν κόσμο όπου η σκέψη του κάθε ανθρώπου δεν είναι δική του αλλά η προσπάθεια να μαντέψει τη σκέψη στον εγκέφαλο του γείτονά του, που δεν έχει δική του σκέψη, αλλά προσπαθεί να μαντέψει τη σκέψη του επόμενου γείτονα που κι αυτός δεν έχει δική του σκέψη και πάει λέγοντας, Πήτερ σε όλη τη υδρόγειο. Αφού όλοι πρέπει να συμφωνούν με όλους…
Μια χώρα έχει ενστερνιστεί τη θεωρία ότι ο άνθρωπος δεν έχει δικαιώματα, ότι το συλλογικό είναι το παν. Το άτομο θεωρείται πληγή, η μάζα Θεός. Το μόνο κίνητρο και η μόνη αρετή που επιτρέπονται είναι να υπηρετούν όλοι το προλεταριάτο. Αυτή είναι η μια εκδοχή. Και μια δεύτερη: Μια άλλη χώρα έχει ενστερνιστεί τη θεωρία ότι ο άνθρωπος δεν έχει δικαιώματα, ότι το κράτος είναι το παν. Το άτομο θεωρείται πληγή, η φυλή Θεός. Το μόνο κίνητρο και η μόνη αρετή που επιτρέπονται είναι να υπηρετούν όλοι μαζί τη φυλή….»
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου